Người Quan Sát (Danlambao) - Công viên Chăm sóc và Bảo tồn động vật Vinpearl Safari Phú Quốc do Tập đoàn Vingroup (VG) đầu tư tại Gành Dầu, Phú Quốc khai trương vào ngày 24/12/2015 vừa qua.
VG được xem là một trong những tập đoàn lớn được bảo kê bởi thế lực chính trị tại Việt Nam, và được biết đến qua cái tên của người điều hành là ông Phạm Nhật Vượng - tỷ phú đô la Mỹ đầu tiên trên sàn chứng khoán VN.
Thông tin công bố trên website VG cho biết tiền thân của tập đoàn này được thành lập tại Ukraina năm 1993 bởi những người Việt Nam trẻ tuổi lúc đó, hay gọi nôm na là doanh nhân Đông Âu.
Sáng 24/02/2016, Tổ chức Bảo vệ Động Vật Thế giới tại Nam Phi đã có thông điệp rõ ràng gửi đến Vinpearl Safari sau khi xảy ra các vướng mắc về việc thú chết và nhập khẩu động vật hoang dã quý hiếm về Việt Nam.
“Thay vì chối cãi, cũng như đưa thông tin gây hiểu lầm đến báo chí và các phương tiện truyền thông, quý vị hãy công bố các cá thể đã được nhập về (Vinpearl) Safari, và những cá thể nào đã chết trong cái chỗ tồi tàn mà quí vị gọi là vườn thú. Dựa trên số thú vật được gởi đi từ Nam Phi, chúng tôi không tin số sống sót còn nhiều như vậy. Chúng tôi không tin những con tê giác này được "trao đổi", mà tin là chúng đã bị gởi đi từ Nam Phi. Chúng tôi sẽ tìm ra sự thật và thống kê đầy đủ số thú vật được gởi đi trên chuyến bay. Có lẽ tốt nhất là Vinpearl Safari nên ngừng ngay việc cung cấp các thông tin gian dối đến báo chí và các phương tiện truyền thông.” (1)
Sự việc cụ thể ra sao?
Từ hôm 17/02/2016, thông tin trên mạng xã hội Facebook dẫn link từ blog chuyên gia sở thú nước ngoài, ông Peter Dickinson cáo buộc như sau:
“Nhóm chuyên gia làm việc cho Vinpearl Safari hiện đã tháo chạy khỏi Phú Quốc, chủ yếu do kinh tởm chứng kiến hơn 1.000 con chim và gần 700 động vật có vú, trong đó có 20 hươu cao cổ lìa đời. Tử vong được cho là do ký sinh trùng, bệnh tật như liệt cơ, thiếu đói và tai nạn.
Thêm vào đó, khoảng 500 con khỉ và nhiều loài chim đã trốn thoát vào đảo. Cùng với sai lầm khi nhập và nuôi nhiều loại thú không rõ nguồn gốc...”
Sau gần 3 ngày im lặng, tối 20/02/2016, VG đã có thư trả lời BBC Tiếng Việt do bà Vũ Thanh Thủy, Phó phòng Truyền thông Tập đoàn Vingroup, xác nhận có "hơn 100 cá thể gồm chim và thú chết do ảnh hưởng của quá trình vận chuyển dài, do chưa thích nghi được với môi trường, thổ nhưỡng và khí hậu".
Sáng 21/02/2016 dựa trên thông cáo báo chí do Ban truyền thông Tập đoàn Vingroup (chủ đầu tư Vinpearl Safari Phú Quốc) phát đi, nhiều tờ báo đồng loạt đưa tin bác bỏ tình trạng thú chết với số lượng lớn và công bố thông tin vườn thú đã có các “cá thể thú quý đầu tiên chào đời và đang chuẩn bị đón thế hệ F1 từ các loài động vật quý hiếm khác.” (2)
Từ thông cáo báo chí của VG, người ta đặt câu hỏi về vấn đề nhập khẩu thú quý hiếm về Việt Nam liệu có hợp pháp hay không khi thời gian mang thai và sinh con của loài linh dương Bongo và thời gian khai trương vườn thú cùng các thông tin công bố vận chuyển thú không hợp lý.
Bên cạnh đó, các nhà hoạt động bảo vệ Tê giác tại Nam Phi cũng chỉ ra rằng việc nhập tê giác của Vinpearl Phú Quốc Safari đến thời điểm này là bất hợp pháp.
Liệu VinGroup có nhờ an ninh can thiệp để hạ tin xấu?
Câu trả lời cho câu hỏi này xin dành cho những nhà báo và các toà soạn báo tại Việt Nam. Tuy nhiên người đọc có quyền nghi ngờ khi từ trước giờ các thông tin bất lợi cho tập đoàn VG đều nhận được chỉ thị đặc biệt để “gỡ bài”. Đặc biệt thông qua hoạt động PR và tài trợ với các hợp đồng ký kết với VG, khá nhiều tờ báo tại Việt Nam đã tự kiểm duyệt thông tin, biến mình thành thân hữu hay đối tác với doanh nghiệp một cách tích cực và tự nguyện.
Tất cả các thông tin về việc nhập khẩu thú đặc biệt là tê giác và thú quý hiếm, ngoài trang Zing.vn, không một báo nào đưa thêm.
Bên cạnh đó, các facebooker đưa tin về việc thú chết hàng loạt đã đồng loạt hạ status. Admin trang “Tử tế là” - một trong những trang tích cực đưa tin tình trạng vườn thú Vinpearl Safari cũng đã gửi đi thông báo: “Vì lý do an ninh, page Tử tế là sẽ ngừng đưa tin về vụ việc này. Mong các bạn thông cảm”
Lý do an ninh!? Có thể hiểu dùm cho Admin trang này là an ninh - theo yêu cầu của VG - đã gọi bạn ấy lên và hỏi thăm sức khoẻ và yêu cầu gỡ bài liên quan đến vụ việc thú chết hàng loạt!?
Ngày 23/02/2016, báo Tuổi Trẻ đăng bản tin “Vinpearl Safari chỉ có 130 khỉ xổng chuồng” (3) với nội dung “chỉ có 130 con khỉ xổng chuồng, vài chục cá thể bị suy yếu, chết do quá trình vận chuyển, sốc môi trường.” Trong bài báo này, ông Trương Thanh Hào - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm Lâm tỉnh Kiên Giang chính thức bác bỏ thông tin trong thông cáo báo chí do chính VinGroup phát đi trước đó, đồng thời phủ nhận luôn chính thông tin mà báo Tuổi Trẻ đã đưa vào ngày 22/02/2016 - trong đó có trích lời ông Thirumurugan Rajarathanam, trưởng Bệnh viện thú y Safari Phú Quốc rằng có hơn 100 con chim, thú bị chết do ảnh hưởng của quá trình vận chuyển dài, bị giảm sút sức khỏe, chưa thích nghi được với môi trường, thổ nhưỡng và khí hậu... (4)
Con số thực tế trong báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Kiên Giang ký ngày 24/02/2016 là 108 cá thể, theo bản tin trên Zing (5)
Như vậy có thể thấy, với sự vào cuộc của các tổ chức quốc tế, cùng các yêu cầu minh bạch thông tin và không gian mở của mạng xã hội, thì tập đoàn VinGroup nên ngừng ngay việc “cung cấp các thông tin gian dối đến báo chí và các phương tiện truyền thông” để hành xử theo đúng luật quốc tế và thực hiện đúng các cam kết đã ký với thế giới về bảo vệ động vật và môi trường.
__________________________________________
