Kỹ sư Ðỗ Nam Hải, có bút hiệu Phương Nam, là một trong những nhà sáng lập Khối 8406. Cũng trong Khối 8406 còn có những nhân vật quen thuộc khác như Luật Sư Nguyễn Văn Ðài, Luật Sư Lê Thị Công Nhân, Linh Mục Nguyễn Văn Lý. Cuộc gặp mặt giữa Ðỗ Nam Hải và Ðại Sứ Michael Michalak được tường thuật trong công điện đề ngày 8 tháng 5, 2009, ký tên phó tổng lãnh sự Angela Dickey.
Ðiều oái oăm là Ðại Sứ Michalak đi gặp ông Ðỗ Nam Hải trong chuyến đi Sài Gòn tìm hiểu về thương mại. Nếu an ninh đã đừng quậy phá cuộc gặp gỡ, bức công điện đã là một bản văn tốt cho phía Việt Nam, với tựa đề “Lạc quan ở Thành phố Hồ Chí Minh”.
Ðại Sứ Michalak gặp Ðỗ Nam Hải trong một quán cà phê. Hai người đang nói chuyện về tầm quan trọng của Internet, và Ðỗ Nam Hải cho rằng Internet là mấu chốt cho sự thay đổi tại Việt Nam. Ông cho rằng đó chính là lý do “công an lục soát nhà ông ta sáu lần trong năm qua để tịch thu modem, máy computer, máy laptop và cả điện thoại, và đưa tên ông vào danh sách cấm đối với các dịch vụ Internet, để ông không vào mạng được”.
Hai bên đang nói chuyện được 20 phút, thì “một cặp nam nữ với vóc dáng tuyệt vời ngồi vào bàn bên cạnh chúng tôi”. Hai người này “bắt đầu đọc tạp chí thời trang - người đàn ông cầm báo ngược mất một lúc,” bà Dickey viết.
Mười phút sau đó, thì người đàn ông trẻ đứng dậy, xông tới chỗ Hải và mắng Hải bằng tiếng Việt là “nói láo” và “bêu xấu đất nước”.
Người nữ cũng nhào vô, “Ðất nước này nuôi dạy anh, sao anh có thể bêu xấu đất nước như vậy?”
Rồi người đàn ông quay qua nói với ông đại sứ nhiều lần bằng tiếng Anh: “Tôi xin tôi, tôi chỉ là một người dân bình thường và tôi rất giận khi thấy ông ấy nói xấu đất nước tôi.”
Một người khách khác trong quán, dường như ngây thơ không biết gì, mắng lại anh chàng “người dân bình thường” ấy: “Sao anh bất lịch sự vậy, người ta đang nói chuyện sao anh xía vô?”
Ðại Sứ Michalak bèn can hết cả ba người. Ông còn nói ông rất mừng là thấy mọi người đều công khai phát biểu suy nghĩ của mình, và tất cả mọi người nên có quyền đó.
‘Bài báo lạ’
Tường trình của phó tổng lãnh sự Dickey cũng giống như những điều mà ông Ðỗ Nam Hải sau đó nói với đài RFA. Ông kể:
“Khoảng 15 phút, thì người đàn ông trạc 40 tuổi bước đến, nói bằng một thứ tiếng Anh và tiếng Việt lộn xộn, rằng ông xin lỗi phải xen vào. Ông ấy nói rằng ông là một công dân bình thường, thế mà ông này [chỉ vào tôi], lại nói là Việt Nam không có dân chủ, tự do, nhân quyền. ‘Việt Nam hoàn toàn có tự do, dân chủ, nhân quyền. Người này không có lòng tự hào dân tộc, đi nói những cái xấu của mình cho người nước ngoài.’”
Sau cuộc gặp mặt, Ðại Sứ Michalak đi bộ với ông Ðỗ Nam Hải đưa ông về nhà.
Sau đó không lâu, trên báo Tuổi Trẻ ngày 11 tháng 5 xuất hiện một bài báo mang tựa “Chuyện không bình thường,” trong đó chỉ trích đại sứ Hoa Kỳ vì đã gặp “một người đàn ông trạc 50 tuổi,” bàn về vấn đề dân chủ, nhân quyền ngay tại Việt Nam.
Cùng ngày đó, Sở Ngoại Vụ tại Sài Gòn đòi gặp Tổng Lãnh Sự Kenneth Fairfax “theo yêu cầu của cơ quan an ninh” và khiếu nại nhân viên tổng lãnh sự quán đã “khuyến khích” người bất đồng chính kiến, theo một công điện của ông Fairfax đề ngày 12 tháng 5.
Tổng Lãnh Sự Fairfax bác bỏ những tố cáo này, và nhắc lại cho Sở Ngoại Vụ rằng mọi cuộc gặp gỡ đều có báo trước cho Sở Ngoại Vụ. Khi ông Nguyễn Vũ Tú, phó giám đốc Sở Ngoại Vụ, nhắc tới cuộc gặp với Ðỗ Nam Hải, ông Fairfax nhắc ông Tú là Ðại Sứ Michalak đã nói trước với Thượng Tướng Nguyễn Văn Hưởng thứ trưởng Bộ Công An là sẽ gặp Bác Sĩ Nguyễn Ðan Quế và kỹ sư Ðỗ Nam Hải.
Ông Fairfax cũng khẳng định quyền của ngoại giao đoàn đi gặp người dân Việt Nam theo đúng thủ tục ngoại giao.
Và trong công điện, ông nhắc tới bài báo Tuổi Trẻ. Rồi ông viết:
“Nói chuyện với người trong tòa soạn, họ nói riêng với chúng tôi là bài báo do bên Công An viết rồi ra lệnh cho báo phải đăng.”
Liên lạc tác giả: VuQuiHaoNhien@nguoi-viet.com
