Gia Vinh (SGTT.VN) - Theo kế hoạch, ngày 1.7.2012, Baidu khai trương mạng xã hội có tên Baidu Trà đá quán (tại địa chỉ http://tieba.baidu.com.vn) nhưng trước sức tấn công của cộng đồng mạng xã hội, diễn đàn công nghệ và báo chí trong nước, kế hoạch này có vẻ như đã phá sản khi mười ngày sau, địa chỉ này vẫn “đóng kín cửa”. Theo dư luận và giới am hiểu công nghệ, Baidu đã vi phạm “luật chơi” trên môi trường internet.
Ẩn chứa những mối nguy
Dư luận đang lên tiếng tẩy chay các dịch vụ của Baidu, vì cho rằng công ty này gian dối khi ăn cắp thông tin cá nhân của người dùng bằng những thủ thuật tinh vi. |
Trong mục “Quyền riêng tư”, Baidu có ghi rõ: “Sẽ thu thập thông tin cá nhân trong trường hợp bạn tự nguyện chọn lựa dịch vụ hoặc cung cấp thông tin, đồng thời tổng hợp các thông tin này để có thể cung cấp các dịch vụ tốt hơn. Khi đăng ký tài khoản Baidu, hãy cung cấp các thông tin cá nhân một cách cẩn thận và chính xác, đồng thời không ngừng cập nhật các dữ liệu đăng ký nhằm phù hợp với thời điểm hiện tại và yêu cầu về sự cẩn thận chính xác (…). Nếu có vấn đề do các thông tin đăng ký không chân thực, bạn phải chịu các hậu quả tương ứng”. Đọc lướt qua không thấy vấn đề gì nhưng chỉ cần tinh ý, sẽ thấy Baidu yêu cầu người sử dụng dịch vụ “thành thật khai đúng tên tuổi và những chi tiết có liên quan đến cá nhân đó”. Một chuyên gia về bảo mật cho rằng, với yêu cầu như vậy, Baidu muốn nhắm đến lớp trẻ. “Họ muốn có đầy đủ và chính xác thông tin cá nhân, nhất là giới trẻ vì đây sẽ là khách hàng tiềm năng trong tương lai”, vị chuyên gia này nói.
Đáng nói hơn, Baidu còn yêu cầu người dùng phải cài đặt các phần mềm riêng của họ nếu muốn sử dụng các ứng dụng trên các trang web của Baidu, chẳng hạn như TTPlayer, Hiplayer… nếu muốn xem phim, nghe nhạc. Ông Võ Đỗ Thắng, giám đốc trung tâm an ninh mạng Athena, bình luận: “Cài đặt những phần mềm này để làm gì? Chỉ có Baidu yêu cầu như vậy, tôi không thấy Google, Yahoo hay Facebook đề nghị gì cả! Có vấn đề không minh bạch ở đó”. Theo ông Thắng, khi cài đặt một phần mềm vào máy, sẽ có virút ăn cắp (trojan) ẩn nấp trong phần mềm can thiệp vào máy. Trojan này sẽ lấy cắp dữ liệu có trong máy tính, từ thông tin cá nhân cho đến các dữ liệu khác. Ông Thắng cung cấp thêm thông tin: “Trên thế giới, hiện có hai nhóm phát tán trojan khủng khiếp nhất. Đứng đầu là nhóm thuộc các quốc gia Đông Âu. Đứng thứ hai là nhóm tin tặc của Trung Quốc. Hơn một năm trước, đã phát hiện trojan từ Trung Quốc tấn công máy chủ của hai tờ báo lớn tại Việt Nam”.
Ông Nguyễn Văn Hiền, giám đốc iNet Solutions, phân tích thêm: “Baidu đã đi ngược quy trình của một website. Người dùng internet hiện nay được quyền sử dụng những ứng dụng có trên mạng, còn phía chủ website không được quyền sử dụng những thông tin thuộc quyền riêng tư của người dùng”. Theo ông Hiền, hiện Baidu tung những đoạn mã (còn gọi là virút máy tính) trong những ứng dụng được yêu cầu cài đặt nhằm lấy cắp những thông tin hoặc dò tìm những địa chỉ IP quan trọng cũng với mục đích là ăn cắp thông tin.
Tham vọng và thất vọng
Baidu đã đăng ký tên miền “baidu.com.vn” vào tháng 4.2006, nhưng hiện nay tên miền này không hoạt động. Thay vào đó, Baidu thêm các “tiếp đầu ngữ” trước tên miền baidu.com.vn tuỳ theo nội dung dịch vụ, như: “zhidao.baidu.com.vn” (đăng ký tên miền vào ngày 14.7.2011) để phát triển dịch vụ hỏi đáp hoặc “tieba.baidu.com.vn” (đăng ký ngày 22.2.2012) là mạng xã hội, dự kiến hoạt động vào ngày 1.7 vừa qua nhưng đến nay vẫn chưa mở. Ngoài ra, Baidu còn có các địa chỉ như: hao123.com.vn, hao123.vn (đăng ký ngày 13.5.2011) cùng để trỏ vào tên miền http://vn.hao123.com, trở thành một trang web có chức năng kết nối các trang web trong nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc tách các ứng dụng, chức năng theo từng tên miền khác nhau cho thấy Baidu tỏ vẻ khá bài bản khi “tấn công toàn diện” vào các xu hướng sử dụng internet hiện nay tại Việt Nam.
“Theo tôi, Baidu có thể mạnh ở Trung Quốc, còn ở các quốc gia khác không thể mạnh hơn các tên tuổi khác. Đã vài lần vào các website của Baidu nhưng không thấy có gì hay, lại còn ẩn chứa nhiều nguy hiểm cho người sử dụng nên tôi không ham. Không nên rước hoạ vào thân chỉ vì tò mò”, ông Nguyễn Thanh Bình (quận 11, TP.HCM) chia sẻ. Còn ông Nguyễn Khoa Hồng Thành, giám đốc công ty tiếp thị kỹ thuật số Emerald, nhận xét: “Baidu khó có thể thành công khi phải đương đầu với những tên tuổi đã quen thuộc của gần 35 triệu người dùng internet hiện nay tại Việt Nam như Google, Yahoo, Facebook…”
GIA VINH