Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Ksor Phước đã trình bày báo cáo giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát, sau 10 năm thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất - chính sách quan trọng hàng đầu đối với hộ dân tộc thiểu số (DTTS) nghèo, đời sống khó khăn, mặc dù Nhà nước đã có nhiều chính sách, đầu tư nhiều nguồn lực, thời gian, nhưng đến nay, vẫn còn trên 300.000 hộ DTTS nghèo thiếu và không có đất ở, đất sản xuất, gần bằng số hộ cần đầu tư của giai đoạn khởi đầu chính sách (2002 - 2008). Tồn tại trên, đồng nghĩa với việc một bộ phận không nhỏ đồng bào DTTS đang có cuộc sống nghèo khó, thiếu thốn; vùng miền núi, biên giới, vùng đặc biệt khó khăn vẫn đang tiềm ẩn những bất ổn, vẫn còn khoảng cách khá xa so với các vùng khác của cả nước.
Đoàn giám sát kiến nghị với Quốc hội cần sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai với các nội dung, quy định có tính nguyên tắc về bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của đồng bào các DTTS trong lĩnh vực đất đai.
Từ tình hình, thực trạng sử dụng đất và những đặc điểm về cư trú, bản sắc văn hóa, không gian sinh tồn của đồng bào các DTTS, Đoàn giám sát đề nghị nghiên cứu, luật hóa bằng các quy định về quản lý, sử dụng đất cộng đồng gắn với vùng cư trú của đồng bào DTTS (đất sinh hoạt chung của cộng đồng, đất rừng thiêng, đất nghĩa trang, đất cơ sở thờ tự, tín ngưỡng, tôn giáo).
Phiên họp thứ 11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh Xuân Hải.
Giải trình thêm về sự thiếu đất ở, đất sản xuất của đồng bào DTTS, Chủ tịch hội đồng dân tộc Ksor Phước cho rằng, một số địa phương miền núi thiếu đất là do núi đá quá nhiều ví dụ như Hà Giang. "Cái khó là lấy đất ở đâu ra, bên cạnh đó là sự gia tăng dân số của đồng bào DTTS quá nhanh. Trong 10 năm dân số của người Mông đã tăng thêm 200 nghìn dân. Việc làm thiếu nên đồng bào chỉ biết trông chờ, bám trụ vào đất", ông Ksor Phước nói.
Ông Ksor Phước băn khoăn nhất là vấn đề đất ở hiện nay của đồng bào DTTS, nhiều hộ dân nhận đất xong không ở lại di dân đi vùng khác do đó gây lên tình trạng chỗ thừa, chỗ thiếu. Vấn đề giải quyết thiếu đất ở cho đồng bào DTTS hiện nay rất khó khăn
Trả lời câu hỏi của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu về tác động của các thủy điện đối với việc thiếu đất ở, đất sản xuất của bà con DTTS, ông Ksor Phước cho rằng, đối với các dự án thủy điện, việc bố trí đất ở, đất sản xuất tái định cư cho bà con vùng thủy điện gây khó khăn cho bà con vì khu vực đất được tái định cư rất xấu. Ví dụ như Thủy điện Sơn La, bà con được bố trí đất sản xuất tại khu vực tái định cư rất xấu nên sản lượng, năng suất thấp.
XUÂN HẢI
