Các tổ chức quyết tâm từ chối bản Tuyên ngôn nếu nó được thông qua với văn bản hiện tại. Thay vào đó, họ kêu gọi các nước thành viên ASEAN gửi bản dự thảo này về lại Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) với sự hướng dẫn để sửa lại cho nó phù hợp với luật nhân quyền quốc tế.
Tuyên ngôn hiện nay, không nghi ngờ gì nữa, nó không đáp ứng các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, huống hồ lại thêm thắt cho nó. Nó đi ngược lại sự đồng thuận quốc tế về nguyên tắc nhân quyền đã tồn tại trong hơn sáu thập kỷ qua. Đáng quan tâm nhất là những quy định cụ thể trong các nguyên tắc chung của Tuyên ngôn, nó xé nát những khái niệm cốt lõi của quyền con người vốn đã được chấp nhận từ lâu. Theo những quy định này, sự thụ hưởng các quyền quy định trong Tuyên ngôn phải “cân bằng với thực hiện nhiệm vụ” (Nguyên tắc 6), phải chịu sự chi phối của “bối cảnh quốc gia và khu vực” và chiếu cố đến các nền tảng văn hóa, tôn giáo và lịch sử khác nhau” (Nguyên tắc 7). Hơn nữa, tất cả các quyền quy định trong Tuyên ngôn sẽ bị hạn chế trên một mảng rộng các yếu tố bao gồm “an ninh quốc gia” và “đạo đức xã hội” (Nguyên tắc 8).
Không hề có một thiết chế khu vực hay quốc tế nào áp dụng tính “cân bằng” giữa việc thụ hưởng các quyền và tự do với nhiệm vụ và trách nhiệm. Ngược lại, những thiết chế hiện nay được hình thành trên ý tưởng rằng quyền con người trong tất cả mọi người có từ lúc sinh ra, không phải là loại hàng hóa cần tìm kiếm. Trong thực hành Luật pháp quốc tế không cho phép những hạn chế quy mô, có hiệu lực như vậy, cái có thể dùng để biện hộ cho hành vi vi phạm các quyền được bảo đảm ở những nơi khác trong Tuyên ngôn. Cuối cùng, luật pháp quốc tế đặt lên tất cả các thành viên ASEAN Kỳ một nhiệm vụ, bất kể “bối cảnh quốc gia và khu vực” của họ, phải tôn trọng và bảo vệ tất cả các quyền con người và các quyền tự do cơ bản.
Các nhóm xã hội dân sự đã nhiều lần bày tỏ quan ngại nghiêm trọng trong quá trình soạn thảo và nội hàm của Tuyên ngôn kể từ khi nó khởi động. Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền đã gặp gỡ các nhóm xã hội dân sự khu vực vào thời điểm cuối của quá trình này và đã bỏ qua hầu hết các khuyến nghị của họ. Một số nước đã tổ chức tham vấn với các nhóm xã hội dân sự trong quốc gia cảu mình, nhưng các cuộc họp đó hầu như không hiệu quả. Ở một số nước khác thì không hề có tham vấn nào được tổ chức. Hầu hết quá trình soạn thảo đã được tiến hành trong bí mật và các văn bản hiếm khi được chia sẻ và không bao giờ được công bố công khai.
Đối với Chính phủ Campuchia, việc thông qua Tuyên ngôn sai sót cơ bản này trong thời gian Hội nghị cấp cao ASEAN 21 tại Phnom Penh sẽ phản ánh tiêu cực về vai trò và di sản của nó trong việc xây dựng hệ thống nhân quyền của khu vực.
Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền cũng nên tiến hành soạn thảo một cách minh bạch và mời các nhóm tổ chức xã hội dân sự cơ sở, quốc gia, khu vực và quốc tế tham gia quá trình này một cách có ý nghĩa.
Nếu các nước thành viên ASEAN từ chối để tiếp tục quá trình soạn thảo và tiến hành thông qua Tuyên ngôn trong hình thức hiện tại của nó, các tổ chức sẽ phản bác Tuyên ngôn và lên án phê chuẩn nó. Những người dân trong khu vực và cộng đồng quốc tế nhân quyền và các bên liên quan sẽ tiếp tục dựa chủ yếu vào các thiết chế quốc tế hiện hành để bảo vệ quyền con người trong ASEAN.
Được ký tên bởi:
ASEAN Watch, Thailand
ALTSEAN-Burma
Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
ASEAN LGBTIQ Caucus
Asia Indigenous Peoples Pact (AIPP)
Asosiasi Kewirausahaan Sosial Indonesia (AKSI)
Amnesty International
Article 19
ASEAN Disability Forum (ADF)
Bank Information Centre (BIC)
Boat People S.O.S.
Burma Issues
Burma Partnership (BP)
Cambodian Food and Service Workers Federation (CFSWF)
The Cambodian Human Rights and Development Association (ADHOC)
The Cambodia Youth Indigenous Association (CIYA)
Civil Rights Defenders
Coalition to Abolish Modern-day Slavery in Asia
Community Management Centre (CMC)
DEMA Malaysia
Dignity Interntional
ELSAM Papua
Focus on the Global South
FONGTIL – The NGO Forum of Timor-Leste
Housing Rights Task Force (HRTF)
Human Rights Foundation of Monland (HURFOM)
Human Rights Watch
IMPARSIAL- The Indonesian Human Rights Monitor
Independent Democracy of Informal Economy Association (IDEA)
The International Gay and Lesbian Human Rights Commission (IGLHRC)
Indigenous Peoples Task Force (IPTF)
Indonesia for Humans
International Commission of Jurists (ICJ)
International Federation for Human Rights (FIDH)
Institute for Essential Services Reform (IESR), Indonesia
Knowledge and Rights with Young People through Safer Spaces (KRYSS)
Land Reform Chiang Mai
Lembaga Bantuan Hukum Yogyakarta
Migrant Forum in Asia
Nationalities Youth Forum
Palaung Women’s Organization
Peace Way Foundation
People’s Empowerment Foundation
People Like Us (PLU)
Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA)
Philwomen on ASEAN
Protection International
PT Foundation
Rainbow Rights Project Inc.
SAMIN Indonesia
Sayoni
Seksualiti Merdeka
Shwe Gas Movement
Southeast Asia Committee for Advocacy (SEACA)
Solidaritas Perempuan
Southeast Asia Women’s Caucus on ASEAN
Task Force Detainees Philippines (TFDP)
Taxi Network Thailand
Thai Transgender Alliance
The Commission for the Disappeared and Victims of Violence (KontraS)
Towards Ecological Recovery and Regional Alliance (TERRA)
Disabled Persons International (Asia-Pacific)
Peace and Conflict Studies Center (National University of Timor-Leste)
People’s Empowerment Foundation (PEF)
Urban Community Mission Jakarta
Yap Swee Seng, Asian Forum for Human Rights and Development, tel: +66 81 8689178 (Bangkok), +855 13 995545 (Phnom Penh)
Emerlynne Gil, International Commission of Jurists, tel: +66840923575
Mora Sar, ASEAN Grassroots Peoples’ Assembly, tel: +85516525781
Atnike Sigiro, KontraS, tel: +628129401766
Ye Shiwei, International Federation for Human Rights, tel: +66896735265
Sister Cres Lucero, Task Force Detainees of the Philippines, tel: +6329209891642
