*
Năm 2012 vừa khép lại với những mảng màu tối xám về quyền con người tại Việt Nam. Ngay những ngày cuối cùng của năm 2012, nhà cầm quyền đã bắt giữ Ls Lê Quốc Quân, đồng thời xử phúc thẩm 3 blogger của Câu lạc bộ Nhà báo tự do: Điếu Cày - Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần và Anhbasg - Phan Thanh Hải. Phiên tòa tuy cố ý tiến hành vào dịp nghỉ lễ dài ngày đón chào năm mới để ngăn bớt dư luận quốc tế, nhưng vẫn không tránh khỏi sự lên án của những người yêu chuộng công lý khắp nơi. Quan sát diễn tiến và bản án được tuyên ở phiên tòa phúc thẩm lần này, không khó để người ta nhận ra đó là một "vở kịch tồi" được dàn dựng bởi Tòa án Tối cao Việt Nam.
Trước hết, trái với phiên tòa sơ thẩm hồi tháng 9/2012 do thẩm phán Vũ Phi Long làm chủ tọa đã bất chấp mọi luận cứ bào chữa, bất chấp trình tự của một phiên tòa và vội vã tuyên những bản án nặng nề. Lần này phiên tòa kéo dài từ sáng sớm đến sẩm tối, nhưng mãi đến 9 giờ sáng mới bắt đầu tiến hành và với những lần nghỉ giải lao dài giữa phiên tòa thì thời gian nghị án thực sự cũng chỉ vỏn vẹn 5 tiếng đồng hồ, tương đương thời gian như phiên sơ thẩm.
Bằng thái độ "có vẻ mềm dẻo" của chủ tọa đoàn, lần này các luật sư được phát biểu trọn vẹn bài bào chữa. Các tranh biện cũng được lắng nghe và bào chữa của luật sư Hà Huy Sơn đã được Hội đồng xét xử công nhận một số điểm then chốt:
1. Câu lạc bộ Nhà báo Tự do không phải là một tổ chức, do không hề có các yếu tố của một tổ chức như điều lệ, kết nạp thành viên, quỹ sử dụng, v.v.. Như thế, nói blogger Điếu Cày cầm đầu tổ chức là sai. Đã không có tổ chức thì cầm đầu ai?
2.Việc ông Điếu Cày và Anhbasg đi Thái Lan "học khóa tranh đấu bất bạo động" không phải là hành vi để cáo buộc tội tuyên truyền như cáo trạng quy kết vào Điều 88. Đã không thể cáo buộc tội tuyên truyền thì cũng không thể cáo buộc "gây hậu quả nghiêm trọng" mà Khoản 2, Điều 88 nêu ra.
3. Bản cáo trạng và kết luận điều tra đều buộc tội ông Điếu Cày "tổ chức thành công các cuộc biểu tình chống Trung Quốc". Phiên tòa lần này luật sư bào chữa cũng nêu ra đó không phải là hành vi cáo buộc tội tuyên truyền, nhưng Hội đồng Xét xử nói ở phiên tòa này không xử "tội danh" đó.
Như thế, những cáo buộc quan trọng và chính yếu nhất của cáo trạng đều không hề có cơ sở để buộc tội các blogger của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do. Chính vì vậy, bản án hết sức nặng nề mà Hội đồng Xét xử phiên phúc thẩm lần này đã tuyên là một "cái tát vào mặt" công lý, vào các luật sư, các bị cáo, và toàn thể những người yêu chuộng công lý. Ai cũng hiểu việc bỏ tù Điếu Cày về tội "trốn thuế" cách đây 5 năm, tiếp tục giam giữ và bỏ tù Điếu Cày cùng các blogger Câu lạc bộ Nhà báo Tự do chính vì họ là những người dám hiên ngang đi đầu trong những cuộc biểu tình chống Trung Quốc, họ là những người dám vạch trần những sai trái mà nhà cầm quyền đang cố gắng bao che, họ là những người yêu nước thực sự.
Cũng cần nói thêm chuyện bên ngoài phiên tòa. Đây là phiên tòa công khai, nhưng thân nhân của hai blogger Điếu Cày và Tạ Phong Tần cùng nhiều blogger khác đã bị hành hung, bị bắt tạm giữ, bị câu lưu trong đồn công an. Thậm chí blogger Nguyễn Hoàng Vi còn bị lột trần truồng, bị xâm phạm thân thể ngay trong đồn công an tại trung tâm thành phố. Bên cạnh đó, blogger Uyên Vũ tuy được tòa án triệu tập đến tham dự với tư cách "người làm chứng", nhưng cũng bị an ninh đến tận nhà để "thăm dò thái độ" trước phiên tòa và trong ngày diễn ra phiên tòa thì bị đông đảo nhân viên an ninh bao vây nhà nhằm ngăn chận ông đến tham dự. Rõ ràng đó là hành vi vi phạm quyền lợi chính đáng của một người làm chứng, một công dân bình thường.
Vở kịch đã hạ màn. Bản án phi lý của Tòa án Tối cao Việt Nam “nhân danh công lý” dành cho các blogger của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do chắc chắn không thể "răn đe" được những người yêu nước đã, đang và sẽ đứng lên biểu tình chống Trung Quốc xâm lược. Chắc chắn không thể bịt miệng, trói tay giới blogger mỗi ngày mỗi đông đảo đã, đang và sẽ phản ánh sự thật xã hội, cũng như ngăn chận được hành động của những người viết vì tự do, dân chủ và nhân quyền.
Nhã Nam
