Tác giả: Nguyên Thạch
Với các vai:
Dzuy Linh: Ông Hai Say
Nữ sinh: Thiên Thanh, Sao Mai
Quan tòa: Hồ Hải
Thông dịch: Trịnh Du
Anh Thượng: Nguyên Thạch
Mix và thực hiện Video: Sao Mai
Show Tưởng Niệm 30 Tháng 4
*
Từ ngày ông Hai Say bị còng bắt đi vì tội dám chửi bọn Trung Quốc trước mặt công an, cho đến nay đã hơn một năm. Bọn học sinh lớp 11-12 nhớ thương ông nhiều lắm bởi không còn ai vá xe đạp, không còn ai kể truyện cho chúng nó nghe.
Hôm nay mãn tù, bọn cấp III nghe tin mừng quá, chúng chạy xe đạp cả bầy đến nhà ông, không phải để sửa xe mà là chúng muốn thăm ông cho thỏa nhớ mong.
Phần bạn, chắc cũng tò mò rằng, không biết ông Hai Say là con người như thế nào mà khiến bọn con nít phải mê đến vậy.
Thì đây, xin mời bạn nhập bọn để nghe ông kể.
-Tụi con xin chào bác Hai.
- Ừ chào bây.
- Lâu quá không gặp. "Long time no see", từ khi bọn cớm bắt bác, tụi con nhiều đứa khóc nhớ bác lắm, thưa bác khỏe không?.
- Ừ, cảm ơn bây, chà mới hơn có năm mà tụi mày lớn nhanh như thổi, đúng là gái 17 bẻ gãy chưn trai, đứa nào trông cũng ngộ, thế tụi bây cũng khỏe luôn chứ?
- Dạ chúng cháu khỏe, nhưng bác vừa nói gì mà gái mười bảy bẻ gãy chân trai, bác có nhớ lộn không?.
- Sao lộn được, bây quen với tao từ thuở bây còn đái bậy mà chưa biết tánh tao sao. Ăn chắc mặc bền hè hè hè.
- Dạ biết chớ nhưng nguời ta bảo là bẻ gãy sừng trâu mà.
- Tùm bậy, sừng trâu cứng lắm, sức con gái tụi mày đụng tới, có nước trâu nó báng cho mà bể bụng thì được.
- Dạ hơn năm trước, công an còng bác đi biền biệt, sao chúng giữ bác lâu vậy.
- À chúng buộc tội tao, mà bây có biết tội gì không?.
- Dạ không, nhưng theo chúng cháu, bác đâu có tội gì.
- Khà khà khà..."Tội phá hoại tình hữu nghị láng giềng", nghĩa là tội chống Trung Quốc mà nhà nước thường gọi là "Nước lạ" đó.
- Đúng là bọn nhà nước xuẩn. Yêu nước, chống ngoại xâm mà cũng có tội!.
- À ha...Thế là bọn bây không mấy tỏ tường rùi. Bây chưa biết đám xử tao là đám quân dưới trướng của bọn quan Thái thú sao?.
- À, thì ra vậy... Khốn kiếp, yêu nước mà cũng có tội!.
- Trong tù, chắc vất vả lắm nhưng có gì hay không bác Hai, kể cho chúng con nghe với.
- Có chứ. Tụi bây dư biết, hễ nơi nào tao tới thì nới đó có chiện hay.
- Ồ vậy là thích quá, bác kể nghe đi. Ủa mà trong tù buồn lắm chớ, trường con học, có dạy thơ của bác Hồ, trong "Ngục trung nhật ký", bác hồ nói là "Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại" mà.
- Mệt bây quá, bây nghe tay đó thì chỉ có nước bán lúa giống mà đi học. Bây nhắc đên tên đó làm tao mất hứng. Thôi tụi mày về đi, hôm khác hẳng kể truyện trong tù.
- Thôi tụi con xin lỗi, bác bớt giận, bác chưa nghe con nói hết. Ý là trường thì dạy như vậy nhưng theo chỗ tụi con tra cứu trên mạng tự do ở nước ngoài thì bác hồ chỉ là một tên chuyên đạo văn thơ, tự tay mình viết sách ca tụng khen ngợi mình...
- À... Thì là nghe được, tao có hứng lại rùi, nghe đây.
- Khi ở trong tù, tao có quen thân với một anh bạn trạc tuổi bốn mươi, người Cờ-Ho (K'ho) mà người Việt mình quen gọi chung là người Thượng. Anh đã kể cho tao nghe rất nhiều chuyện lý thú, từ chuyện đi săn cho đến chuyện khai phá rừng, làm rẫy, ở tù... Trong số đó, có chuyện ở tù là vui và gây cho tao nhiều suy nghĩ nhất.
- Ủa vậy sao, kể mau đi bác.
Chuyện là: Gia đình anh ta quá nghèo, vợ con nheo nhóc bệnh hoạn. Với bao khó khăn cực nhọc, mồ hôi nước miếng đổ ra mới có được cái nương cái rẫy để trồng cây ngô cây lúa... Thế mà nhà nước nhẫn tâm lấy cướp đi với giá đền bù không đủ để mua cái lu mà chứa nước uống, không đủ tiền mua cọng rau muống mà ăn.
Túng quẫn quá, anh gia nhập một đám lâm tặc, cùng với anh có hơn 20 người, Việt có Thượng có Nùng Chàm có đủ. Dưới sự bảo kê của kiểm lâm, bọm lâm tặc này tha hồ mà chặt cây phá rừng lấy gỗ lậu. Bọn con buôn hợp tác với kiểm lâm hái ra khối bạc. Thường, nếu có gì so sánh với số tiền kếch sù thì người ta ví là "tiền rừng bạc bể quả không ngoa". Thu nhập thì quá xuể nhưng bọn chúng trả công cho anh quá bèo nếu so với công sức nặng nhọc và cực kỳ nguy hiểm, trong khi bọn chúng hả hê ăn nhậu, em út gái gú, uống dầu gió (bia Heneiken) xanh rờn.
Một hôm, anh bị bắt và đây là sự vụ ở chốn pháp đình.
Quan tòa huyện:
- Anh có biết là anh đã nghe theo bọn xấu phá hoại rừng là phá hoại đất nước hay không?.
Anh dân Thượng:
- Da da thua can bô, tao ngheo lăm, bọn nhà nươc ăn cươp đât cua toi, cua buôn lang tui, tui nghe theo lơi bon xâu kiêm lâm xui giuc, cho nên tui mơi đi chăt pha rưng.
(Dạ dạ thưa cán bộ, tao nghèo lắm, bọn nhà nước ăn cướp đất của tôi, cuả buôn làng tôi, tôi nghe theo lời bọn xấu kiểm lâm xúi giục, cho nên tôi mới đi chặt phá rừng.)
- Vậy anh có biết là anh đã phạm tội không?.
- Da thua quan toa, tui không co toi vi can bô kiêm lâm bao đam cho tui là không bi băt, lai noi la tui se co viêc lam thương xuyên.
(Dạ thưa quan tòa,tôi không có tội vì cán bộ kiểm lâm bảo đảm cho tôi là không bị bắt, lại nói là tôi sẽ có việc làm thường xuyên.)
- Nay anh bị bắt, nhưng theo lời anh khai là bọn xấu đã dụ dỗ anh, vả lại anh là người dân tộc, thuộc diện ưu đãi. Vậy tôi xử anh 6 tháng tù treo.
- Trơi ơi là trơi !. Chăc chêt tui rui.Tui la ngươi dân tôc, đi săn, khi băt đươc con chôn con nai, tui treo ngươc nó len, đâu chui xuông đât, chi 3 ngày thui, mau me chảy ọc ra miêng, thây ghe lăm. Nay ông treo tui 6 thang, canh nay đau đơn lăm, tui chiu không nôi đâu.Thôi xư băn tui cho rôi.Tha chêt sương hơn la bi treo.
(Trời ơi là trời! Chắc chết tôi rồi. Tôi là người dân tộc, đi săn, khi bắt được con chồn con nai, tôi treo ngược nó lên, đầu chui xuống đất, chỉ 3 ngày thôi, máu me chảy ọc ra miệng, thấy ghê lắm. Nay ông treo tôi 6 tháng, cảnh này đau đớn lắm, tôi chịu không nổi đâu. Thôi xử bắn tôi cho rồi. Thà chết sướng hơn là bị treo.)
- He he he... Tôi xử anh 6 tháng treo nghĩa là anh chỉ ở tù ở nhà mà.
- Da thôi, ơ nhà hay ơ trong tu thì cung la ơ tu.Tui nghe đai A Châu Tu Do, ba Le Thi Công Nhân, ông Pham Hong Son, Linh muc Nguyên Văn Ly nói răng: Ơ trong tu là nhà tu nho, ở ngoai tu la nha tu lơn, giông nhau thui, giống nhau thoi
(Dạ thôi, ở nhà hay ở trong tù thì cũng là ở tù.Tôi nghe đài Á Châu Tự Do, bà Lê Thị Công Nhân, ông Phạm Hồng Sơn, Linh mục Nguyễn Văn Lý nói rằng: Ở trong tù là nhà tù nhỏ, ở ngoài tù là nhà tù lớn, giống nhau thôi.)
- Anh lại nghe bọn xấu rồi.
- Không xâu đâu, ơ ngoai tui đoi lăm, không có cơm ăn, đem nghe vơ con tui nó nó khoc vì đoi, tui khô lăm. Xin lay can bô, cho tui ơ trong tu đi, ơ đó có ban tui buôn lâu xi ke, ma tuy, cho tui thuôc hút, có cơm ăn... Ra tu ơ ngoai tôi đoi lăm, không kheo tui lai phai đi phá rưng nưa đo.
(Không xấu đâu, ở ngoài tôi đói lắm,không có cơm ăn,đêm nghe vợ con tôi nó khóc vì đói, tôi khổ lắm. Xin lạy cán bộ, cho tôi ở trong tù đi, ở đó có bạn tôi buôn lậu xì-ke, ma túy, cho tôi thuốc hút, có cơm ăn... Ra tù, ở ngoài tôi đói lắm, không khéo tôi lại đi phá rừng nữa đó.)
- Con không thi cac ong chi cach cho tui kiêm tiên nhanh đi, can bô nha nươc cac ong giau lăm, nha lâu xe hơi nhiêu lăm, ăn nhâu tôi ngay thôi, vơ ba vơ bôn khăp nơi, ăn nưa bo nưa trong khi chung toi đoi lăm...
(Còn không thì các ông chỉ cách cho tôi kiếm tiền nhanh đi, cán bộ nhà nước các ông giàu lắm, nhà lầu xe hơi nhiều lắm, ăn nhậu tối ngày thôi, vợ ba vợ bốn khắp nơi, ăn nửa bỏ nửa trong khi chúng tôi đói lắm...)
- Anh lại nói lung tung nữa.Thôi được, tôi không treo anh mà sẽ cho anh vào tù giam, đó cũng là đáp ứng nguyện vọng của anh.
- Da da cam ơn can bô.
(Dạ dạ cảm ơn cán bộ.)
-Thôi, chuyện kể tới đây cũng tạm đủ, còn nhiều chiện khác không kém phần thích thú, tụi bây về phụ mẹ nấu cơm đi, chiều rồi. Vả lại tao vừa về đến nhà tù lớn, còn phải lo kiếm ăn, tụi bây thông cảm.
Nguyên Thạch
