Danlambao - Bất chấp sự kiểm soát của đảng và nhà nước (trì hoãn thông qua luật về lập hội, duy trì sự “quản lý” chặt chẽ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam), trong hai năm gần đây, nhiều tổ chức, phong trào dân sự đã ra đời để đấu tranh cho nhân quyền - một trong những lĩnh vực bị coi là nhạy cảm - ở Việt Nam.
Danlambao đã có cuộc trao đổi với anh Hoàng Dũng thuộc phong trào Con đường Việt Nam (the Vietnam Path Movement) và chị Huỳnh Thục Vy thuộc Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam (Vietnamese Women for Human Rights).
- Danlambao: Cho đến nay, việc thành lập và gia nhập các tổ chức dân sự “ngoài Nhà nước” ở Việt Nam vốn vẫn bị chụp mũ “phản động, chống phá”; mọi hình thức kết nối, lập hội, nhóm… giữa các cá nhân đều bị ngăn cản. Vậy, động lực nào khiến anh, chị tham gia vào “tổ chức” để bảo vệ nhân quyền?
- Anh Hoàng Dũng: Tôi là một người quan tâm tới tình hình chính trị xã hội từ rất lâu rồi, nhưng do công việc và do chưa thấy thời điểm phù hợp để tham gia một hội nhóm, phong trào hay đơn giản là ra mặt đấu tranh, mãi cho tới khi Phong trào Con Đường Việt Nam (PT CDVN) ra đời. Sau khi đọc tôn chỉ của PT CDVN thì tôi cho rằng PT rất phù hợp cho những người có suy nghĩ như tôi về việc đấu tranh nhằm làm cho một xã hội tốt đẹp hơn, bởi mục tiêu của PT CDVN là làm cho quyền con người được tôn trọng, bảo vệ tại Việt Nam; để người dân có thể tự tin sử dụng đầy đủ mọi quyền pháp định của bản thân từ đó làm chủ đất nước và làm chủ cuộc sống của mình.
- Chị Huỳnh Thục Vy: Trước nay tôi không quen làm việc có tổ chức. Tôi chỉ hoạt động độc lập, viết bài phân tích. Nhưng tôi biết là mình sẽ bị khiếm khuyết trầm trọng và không thể đóng góp được gì nhiều cho công việc chung nếu chỉ ngồi viết. Hiện tại, chính quyền cộng sản Việt Nam không còn sợ những người viết, vì dù có sợ họ cũng không ngăn được với sự phát triển của các kênh thông tin tự do. Nhưng họ lại rất sợ người ta liên kết lại với nhau và làm việc chung trong các nhóm để hình thành các hội đoàn dân sự. Tôi nghĩ là chúng ta nên làm những gì mà chính quyền sợ. Vậy nên bây giờ ngoài việc viết lách, tôi muốn mình tham gia làm việc với mọi người.
Và tôi thấy Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam là nơi thích hợp nhất với tâm tình của mình, vì đây là một tổ chức xã hội dân sự bảo vệ nhân quyền, hoạt động độc lập, phi đảng phái, phi chính trị và đặt trọng tâm vào công việc nhân đạo.
- Danlambao: Cho đến nay thì tổ chức của anh, chị đã có những hoạt động gì?
- Anh Hoàng Dũng: Sau khi tham gia PT CDVN, tôi và các thành viên của PT đã cố gắng tự trau dồi kiến thức về quyền con người cho chính bản thân cũng như chia sẻ những hiểu biết đó cho bạn bè, người dân, xung quanh qua các hoạt động hữu ích như tổ chức cuộc thi tìm hiểu về quyền con người, xuất bản cuốn sách Câu chuyện về quyền con người (tại Mỹ), phối hợp cùng một số bạn bè, hội nhóm khác phân phát Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền tới người dân.
- Chị Huỳnh Thục Vy: Các hoạt động chính của chúng tôi là:
+ Lên tiếng bảo vệ những người phụ nữ bị xúc phạm nhân phẩm, bị xâm phạm nhân quyền.
+ Hỗ trợ tinh thần lẫn vật chất cho những người phụ nữ là mẹ, vợ và con… của những nhà bất đồng chính kiến bị sách nhiễu và đàn áp.
+ Bảo vệ quyền lợi và thúc đẩy vai trò của phụ nữ Việt Nam trong xã hội.
+ Phổ biến kiến thức về nhân quyền, đặc biệt là những phụ nữ không có điều kiện để tiếp cận.
Do đó, chị em phụ nữ nào bị xúc phạm nhân phẩm, vi phạm nhân quyền, xin liên lạc trực tiếp với chúng tôi qua hộp thư: vnw4hr@gmail.com.
2014, nhà nước “sẽ không cải thiện nhân quyền”?
- Danlambao: Với những hoạt động trên, anh, chị đã gặp những khó hay áp lực nào từ phía nhà cầm quyền Việt Nam?
- Chị Huỳnh Thục Vy: Cho đến nay, nhiều chị em của chúng tôi đã bị hành hung, đánh đập như chị Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Hoàng Vi, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh... Cô Dương Thị Tân, chị Mai Phương Thảo, chị Trần Thúy Nga bị đe dọa, bị theo dõi và canh gác thường xuyên. Ba mẹ Nguyễn Thị Yến Trang thì bị công an Daklak đến nhà đe dọa, nhằm áp lực buộc Yến Trang phải bỏ lỡ công việc ở Sài Gòn để về quê cũng như từ bỏ tất cả mối liên hệ công việc với Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam. Vợ chồng tôi thì bị công an áp lực chủ nhà đuổi khỏi chỗ trọ, phải đi lang thang trong những ngày cuối năm vừa qua.
- Anh Hoàng Dũng: Từ khi tôi tham gia PT CDVN thì cũng đôi lần gặp những khúc mắc nhỏ với phía nhà cầm quyền Việt Nam và một vài lần bị họ sử dụng bạo lực. Tuy nhiên tôi đã biết trước rằng chắc chắn sẽ có những đụng chạm như vậy, nên cũng không có nhiều bất ngờ. Đó cũng chính là lý do mà tôi cho rằng cần phải đấu tranh cho quyền cơ bản của mỗi con người dù bạn là an ninh, dân phòng hay dân thường. Khi họ chưa biết quyền của người dân, việc lạm quyền hay không tôn trọng quyền cơ bản đó rất dễ xảy ra, như đã và đang xảy ra.
- Danlambao: Việt Nam đã gia nhập Hội đồng Nhân quyền Quốc tế vào ngày 1/1 và từ nay sẽ bị buộc phải tuân thủ những điều ước quốc tế về quyền con người đã ký kết. Theo anh, chị nhà nước Việt Nam sẽ, và cần có thái độ như thế nào đối với các tổ chức phi chính phủ (NGO), đặc biệt là các tổ chức hoạt động vì quyền con người như hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam và phong trào Con Đường Việt Nam?
- Anh Hoàng Dũng: Trước tiên tôi xin chúc mừng Nhà nước đã được gia nhập hội đồng Nhân quyền quốc tế nhiệm kỳ 2014-2016. Tuy nhiên tôi cũng cho rằng việc tham gia vào Hội đồng này không đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ buộc phải tuân thủ những điều ước quốc tế một cách nghiêm túc. Nhà cầm quyền Việt Nam có nhiều cách để biện hộ hay che lấp những hành động vi phạm nhân quyền của mình, mà bằng chứng là tôi và các bạn của tôi đã bị đánh đập dã man ngay vào Ngày Quốc tế Nhân quyền 10/12/2013. Và đó chỉ là một bằng chứng trong rất nhiều bằng chứng trong thời gian vừa qua.
Theo tôi, nhà nước Việt Nam có thái độ như thế nào đối với các NGO nói chung hay PT CDVN nói riêng phụ thuộc khá nhiều vào cách thức đấu tranh của các nhà hoạt động trong và ngoài nước cũng như suy nghĩ của những người cầm quyền ở trong tay.
- Chị Huỳnh Thục Vy: Mọi người đều biết, năm 2003, Lybia dưới chế độ độc tài khét tiếng Gaddafi đã trở thành chủ tịch của Ủy ban Nhân quyền LHQ. Hôm nay, Việt Nam dưới chế độ độc tài cộng sản cũng được vào Hội đồng Nhân quyền LHQ. Đó thực sự là một tấn bi hài. Tôi không tin là chính quyền Việt Nam sẽ cải thiện hồ sơ nhân quyền của họ trong năm mới 2014 này.
Tất nhiên, khi đã tham gia vào một tổ chức liên chính phủ như thế, chính phủ Việt Nam cần thực hiện đúng các cam kết quốc tế của mình về nhân quyền, nhưng khi nào LHQ còn chưa có biện pháp chế tài hiệu quả, các chính quyền độc tài vẫn tiếp tục ngang nhiên vi phạm nhân quyền mà vẫn được vào Hội đồng Nhân quyền. Nhân loại tiến bộ, yêu chuộng tự do cần đặt ra nhu cầu cấp thiết phải cải cách thiết chế quốc tế LHQ này.
Vẫn sẽ kiên trì hoạt động
- Danlambao: Với những khó khăn và thách thức như vậy, cá nhân anh, chị và tổ chức củaanh, chị sẽ làm gì trong năm 2014?
- Chị Huỳnh Thục Vy: Chúng tôi sẽ vẫn kiên trì với những mục tiêu và hoạt động cụ thể mà húng tôi đề ra, bất chấp thái độ của nhà cầm quyền. Nhưng để làm tốt công việc, chúng tôi cần nhân sự giỏi, có tâm huyết. Vậy nên chúng tôi kêu gọi sự ủng hộ và tham gia làm thành viên của các chị em phụ nữ quốc nội lẫn hải ngoại.
Phần lớn hoạt động của chúng tôi sẽ diễn ra âm thầm vì chúng tôi chuộng hiệu quả hơn tiếng tăm; do đó, xin mọi người đừng thắc mắc nếu chúng tôi im tiếng trong một thời gian nhất định nào đó.Sự lớn mạnh của chúng tôi không chỉ mang lại lợi ích cho chị em phụ nữ Việt Nam mà còn đóng góp vào công cuộc chung của chúng ta.
- Anh Hoàng Dũng: Tôi nghĩ rằng 2014 sẽ là một năm khó khăn hơn rất nhiều đối với các nhà hoạt động vì quyền con người trong nước. Chắc chắn họ sẽ phải cố gắng nhiều hơn, hy sinh nhiều hơn để mong cho ngày người dân VN sớm có được đầy đủ các quyền cơ bản của mình, từ đó tự tin đóng góp vào sự phát triển tốt đẹp của đất nước.
Riêng về PT CDVN, hiện chúng tôi đang kết hợp cùng với Mạng Lưới Blogger Việt Nam, trang tin Dân Luận cho ra đời cuộc thi làm video ngắn về quyền con người với nhiều giải thưởng hấp dẫn. Người quan tâm có thể theo dõi ở trang facebook.com/quyenconnguoi, và danluan.org.
- Danlambao: Xin cảm ơn anh chị đã dành thời gian cho Danlambao. Chúc anh chị thành công.
