Paven (Danlambao) - Vậy là đã rõ đường lối của 2 ông lớn Mỹ, Tàu tại APEC 2017 sau 2 bài phát biểu. Có thể nói gọn là "Mỹ thờ ơ còn Tàu cộng mời gọi".
Điểm một số nội dung chính yếu trong phát biểu của hai nguyên thủ:
Tổng thống Mỹ đã dành những lời khen về thành tích phát triển của các nước Châu Á - Thái Bình Dương. Quan trọng hơn, ông Trump nói về các bất công mà Mỹ đang phải chịu đựng trong các hoạt động giao thương, khẳng định rõ việc đặt lợi ích của Mỹ lên trên hết, nhất định không để đất nước của ông bị lợi dụng trong bất cứ thỏa thuận tự do thương mại nào. Ông cũng khuyên các nước khác cũng nên làm tương tự. Đặc biệt ông nói khá nhiều tới Việt Nam, và sự kiện 2 Bà Trưng khởi nghĩa dành độc lập tự chủ hơn 2000 năm trước.
Ông Tập Cận Bình, khác hẳn, có bài phát biểu rất dài, được chuẩn bị kỹ lưỡng, nói về những thành tựu kinh tế xã hội của Tàu như là hình mẫu của các nước đang phát triển, nói về đóng góp quan trọng của Tàu với tăng trưởng toàn cầu, nói về tự do thương mại và sáng kiến "Vành đai con đường" vừa qua được các nước thảo luận tại Bắc Kinh, nói về phân công lao động toàn cầu, về đầu tư và thể chế kinh tế cho khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, về con số 2000 tỉ đô Tàu đang muốn đầu tư ra nước ngoài. Rất tự tin, ông Tập mời gọi các nước tham gia vào công cuộc mở cửa và hợp tác kinh tế vĩ đại do Tàu khởi xướng và lãnh đạo, cùng hướng tới tương lai thịnh vượng theo tư tưởng và giấc mơ Trung Hoa. Ông cũng nói rằng Tàu đã sẵn sàng để lãnh trách nhiệm quốc tế lớn hơn, chủ chốt hơn, với tư cách là nền kinh tế thứ 2 thế giới.
Một vài bình luận:
Ông Trump đã nói thẳng với Tàu về bất công trong các hoạt động thương mại tự do với Mỹ. Điều này dễ hiểu vì Mỹ đã phát triển và là nền kinh tế tiêu thụ lớn nhất thế giới, còn Tàu mới nổi là công xưởng của thế giới. Thế nên thương mại tự do có lợi cho Tàu và các nước đang phát triển, còn Mỹ nhận phần thiệt thòi hơn. Như vậy, rất khó để Mỹ quay lại TPP, ít nhất trong nhiệm kỳ ông Trump. Thái độ của Canada cũng không mặn mà cho lắm. Vậy nên khả năng lớn là TPP khó thành hiện thực.
Khi nhắc đến độc lập, tự chủ và khởi nghĩa 2 Bà Trưng, phải chăng ông Trump có ẩn ý gì với CSVN? Phải chăng ý ông là Việt Nam cần thoát khỏi ảnh hưởng và lệ thuộc vào láng giềng Bắc quốc. Điều thú vị là các tổng thống Mỹ gần đây hay trích dẫn các điển tích văn học và lịch sử của Việt Nam để nói chuyện.
Tổng thống Mỹ có nói thêm về chống chiến tranh và khủng bố, về thế giới văn minh và hòa bình. Điều này dường như không thu hút người nghe bởi vì nó không có gì mới. Mỹ, với tư cách lãnh đạo thế giới bấy lâu, vẫn thường hay rao giảng những điều đó. Người nghèo thì chẳng muốn và cũng không có cơ hội làm sang. Các nước đang phát triển dường như khá e dè và chẳng mấy mặn mà với các giá trị văn minh ông Trump nói.
Chủ tịch Tàu lại rất thực tế với mở cửa kinh tế, thương mại, đầu tư, phân chia chuỗi giá trị toàn cầu, xóa đói, giảm nghèo, với những mời gọi hấp dẫn và mới mẻ. Ai chẳng thèm túi tiền đầy và thị trường khổng lồ 1.3 tỉ dân của Tàu cộng. Tham vọng 1 vành đai 1 con đường và phân chia lại thế giới của Tàu cộng có vẻ như đang khả quan hiện thực hóa hơn bao giờ hết. Không biết có ai được lợi trong cán cân thương mại với Tàu cộng chưa? Việt Nam và Mỹ thì đều thâm thủng lớn rồi đó. Cánh cửa Mỹ đã hẹp hơn, vòng tay Tàu cộng đang rộng mở. Ai sẽ ngả vào vòng tay đó, và liệu có ai sẽ bị bóp chết?
Việt Nam, trong tình hình này, có lẽ chỉ còn biết dựa vào các quan hệ và thỏa thuận song phương với Mỹ, Nhật, Nam Hàn, Canada, Nga để cân bằng với Tàu cộng. Giấc mơ đa phương và sự ủng hộ của ASEAN sẽ vẫn xa vời khi hầu hết các nước ASEAN đã ngả vào túi tiền Tàu cộng.
Tôi có để ý, dường như bài phát biểu của Chủ tịch Tập nhận được nhiều hưởng ứng với nhiều tràng pháo tay rầm rộ hơn của Tổng thống Trump. Còn mấy lời khen của ông Trump hầu như chỉ mang tính xã giao. Bài phát biểu tự tin, được chuẩn bị kỹ lưỡng với nhiều mời gọi hấp dẫn của ông Tập làm tôi có cảm tưởng như Tàu cộng đang là chủ nhà APEC 2017. Việt Nam và các nước nhỏ lo mà liệu cơm gắp mắm nhé.
11.11.2017
