Phần 2
Det amerikanske marerittet (Thor Steinhovden) * Hoàng Thủy Ngữ (Danlambao) - Nhiều nhà bình luận quả quyết rằng sự sỉ nhục trong bữa tiệc báo chí năm 2011 đã thúc đẩy Trump ra ứng cử tổng thống trước cuộc bầu cử năm 2016. Tôi không nghĩ đó là lý do chính để Trump quyết tâm tìm cách hạ gục đối thủ kiêu ngạo Obama. Donald Trump đã có ý muốn ứng cử tổng thống suốt gần 30 năm. Trước cuộc bầu cử năm 1988, ông đã thăm dò lần đầu cơ hội ứng cử với tư cách là ứng cử viên đảng Cộng Hòa. Tiếng đồn đã lan rộng nhiều tháng trước khi Trump bay đến New Hamsphire, tiểu bang đang tổ chức đề cử vòng 2 trong cuộc bầu cử sơ bộ, chỉ với mục đích phủ nhận mình là ứng cử viên thực thụ. Sự hưởng ứng ông nhận được ở tiểu bang cũng đủ là niềm vui khi 500 người đổ xô đến nghe ông nói.
Ngay vào thời điểm đó, nhà tỷ phú bất động sản đầy quyền uy này đang gây dựng một thương hiệu nổi tiếng thế giới. Ông đã hoàn thành tòa nhà biểu tượng Trump Tower ở New York, sở hữu nhiều khách sạn, một sòng bài ở Atlantic City và có riêng một đội bóng đá Mỹ. Chiếc du thuyền sang trọng của ông lớn và nổi tiếng đến mức được sử dụng làm bối cảnh cho trụ sở chính của nhân vật phản diện trong một bộ phim James Bond, và nhà tỷ phú bay khắp nơi trong nước bằng máy bay trực thăng mua riêng. Ông cũng đã nhờ người viết và xuất bản một quyển sách có tên Nghệ Thuật Đàm Phán, trình bày bí quyết thành công của mình. Một số lời khuyên của ông: Nghĩ lớn, Tạo hoàn cảnh lớn hơn, gây sự chú ý và chống trả lại. Nhìn chung đó là các quan điểm triết lý đã giúp ông trở thành tổng thống sau này.
Trump ở khắp mọi nơi: trên trang nhất các tuần báo, trên các kênh truyền hình, trong các chương trình talkshow. Năm 1989, lần đầu tiên ông xuất hiện trên trang nhất của tạp chí Time với dòng chữ: This may turn your green with envy – or just turn you off. Flaunting it is the game, and Trump is the name. Thông điệp chính của bài viết là một Trump giàu có, can đảm và rất nhiều tham vọng. Cũng vào khoảng thời gian đó, ông được nữ hoàng talkshow Oprah Winfrey phỏng vấn. Bà muốn biết suy nghĩ của nhà tỷ phú về tham vọng làm tổng thống của ông. Trump tự tin trả lời: "Tôi không có ý định ra ứng cử nhưng rất chán nản vì nhìn thấy các sai lầm ở đất nước này. Nếu mọi sự trở nên thật tồi tệ, tôi sẽ không bỏ qua. Chúng ta có thể tạo điều kiện cho mọi người sống như ông hoàng nhưng lại không chịu thực hiện". Ngay từ khi đó Trump đã đưa những ý tưởng làm nền tảng cho sự thành công của chiến dịch vận động bầu cử năm 2016. Trump đã bỏ ra những khoản tiền lớn mua quảng cáo đăng tải ý kiến của mình: Trong nhiều thập niên, Nhật và các quốc gia khác đã lợi dụng chúng ta. Thế giới cười vào mũi các chính trị gia Hoa Kỳ trong khi chúng ta bảo vệ các chuyến tầu thủy chở dầu mà chúng ta không cần. Hãy để Nhật, Ả Rập Saudi và các quốc gia khác trả tiền cho sự bảo vệ của Hoa Kỳ. Hãy chấm dứt khoản nợ khổng lồ của quốc gia, cắt giảm thuế và để nền kinh tế Mỹ phát triển tự do mà không phải mang gánh nặng bảo vệ những người có thể trả tiền cho chúng ta một cách dễ dàng để chúng ta bảo đảm nền tự do cho họ. Đừng để quốc gia tươi đẹp này bị chế nhạo nữa.
Thông điệp này khá giống với những gì ông áp dụng sau này, chỉ thiếu khoản di dân. Nó được tóm tắt trong khẩu hiệu “Make America Great Again” mà Ronald Reagan cũng đã từng đưa ra trong cuộc bầu cử năm 1980.
Sau lần thăm dò vào năm 1988, mười một năm sau, ông thử lại nghiêm túc hơn. Các mũi tên lại đã bắt đầu chỉ hướng lên cho “The Donald” sau 10 năm xuống dốc và nhiều lần phá sản. Giờ đây, ông tự quảng cáo mình như một “comeback-man” và đánh hơi thấy các tình huống cũng đủ thuận lợi để lao vào cuộc tranh cử tổng thống. Kết quả bầu cử ở Minnesota vốn làm nhiều người nhạc nhiên tạo ra niềm lạc quan. Trước đó vào những năm 1990, một cựu đô vật và diễn viên Jesse “The Body” Ventura đã dành được chiến thắng rất bất ngờ trong cuộc bầu cử thống đốc tiểu bang Minnesota. Ventura đại diện cho đảng Cải Cách (Reform Party) rất ít người biết đến. Chiến dịch vận động bầu cử vượt ra ngoài truyền thống và chiến thắng bất ngờ của ông đã khiến cho giới tinh hoa chính trị bị sốc nặng. Giờ đây Ventura khuyến khích người bạn Trump của mình ra làm ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử sắp tới. Nhà bất động sản rời bỏ đảng Cộng Hòa để thử nghiệm cách riêng của mình. Vài năm trước, Ross Perot, ứng cử viên tổng thống độc lập, thuộc đảng thứ ba cũng gặt hái khá nhiều thành công trong cuộc bầu cử tổng thống. Liên kết sự kiện này với chiến thắng của Ventura, Trump hy vọng, với tư cách một ứng cử viên ngoài truyền thống như mình, sẽ thắng trong cuộc bầu cử toàn quốc. Trump ném mình vào thế giới talkshow, giả định mình là tổng thống. Thậm chí ông còn thành lập ủy ban vận động bầu cử, phóng ra ý tưởng đề cử Oprah Winfrey làm ứng cử viên phó tổng thống.
Và rồi cũng chỉ để nói. Thống đốc Jesse Ventura rời bỏ đảng Cải Cách. Ít lâu sau, đảng này cũng giải thể. Trump rút lui nhưng nói rằng sẽ thử lại lần nữa vào dịp khác. Nhà tỷ phú khẳng định là ông sẽ không ra ứng cử trừ khi biết mình sẽ thắng. Nhiều người tin rằng "đợt sau" sẽ đến vào năm 2012.
Sau lần thử nghiệm chính trị với đảng Cải Cách thất bại, Trump có được những năm tháng tuyệt vời. Thương hiệu của ông mạnh hơn bao giờ hết, phần lớn nhờ vào vai chính trong loạt phim truyền hình thực tế “The Apprentice”. Đề tài TV này là hai đội cạnh tranh nhau để giành được vị trí lãnh đạo trong tập đoàn Trump. "The Donald" quyết định ai được phép đi tiếp và ai bị sa thải. “You’re fired” trở thành thuật ngữ quen thuộc đối với nhiều người. Trump ăn mặc như ông chủ độc đoán và được yêu thích. Số lượng người xem trong đợt chung kết mùa đầu tiên được so sánh với lần đầu Trump đọc bài diễn văn The State of the Union trước quốc hội năm 2017. 20 triệu người Mỹ xem The Apprentice mỗi tuần. Mặc dù dần dần đề tài này không còn được ưa chuộng, Trump vẫn đóng trọn vai một ông sếp nghiêm khắc suốt sáu mùa. Người Mỹ thậm chí còn có thói quen gắn liền tên của Trump với sự thành công.
Bằng cách kết hợp phong trào birther với sự nổi tiếng của mình, Trump đưa ra thông điệp chính trị. Tuy nhiên, thêm một lần nữa, ông không chọn tham gia vào quá trình đề cử của đảng Cộng Hòa mặc dù ông đã dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận trước đó. Có lẽ ông hiểu rằng trong nội bộ đảng đang có những chuyển biến.
Năm 2007, hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa có tỷ lệ cử tri da trắng ngang nhau. Chiến thắng của Obama đã thay đổi bức tranh đó. Theo một tài liệu nghiên cứu của The Democracy Fund, trong khoảng thời gian 2009 – 2015, một số lượng lớn cử tri da trắng không có trình độ học vấn cao đã từ bỏ đảng Dân Chủ sang gia nhập đảng Cộng Hòa. “Cuộc đào tẩu da trắng” hầu như chỉ gồm những cử tri không có học vấn cao và phần lớn là các cử tri có quan điểm tiêu cực về người Mỹ da đen. Tuần báo The Economic viết: "Nhiều người ủng hộ Trump đã gia nhập đảng Cộng Hòa trước Trump".
Những cử tri này đã đến với một đảng chính trị có số lượng cử tri tỏ ra e ngại người Mỹ da đen lớn hơn đảng Dân Chủ. Quá nửa số người Cộng Hòa cho rằng người Mỹ da đen nghèo hơn người da trắng vì họ thiếu động lực để cải thiện cuộc sống. Trong một cuộc thăm dò khác, chỉ 14% người Cộng Hòa tin rằng sự phân biệt chủng tộc là lý do chính khiến người da đen không có cuộc sống sung túc như người da trắng. Chỉ một nửa số người Cộng Hòa cũng như Dân Chủ cho rằng nước Mỹ cần phải tiếp tục thay đổi để người Mỹ da đen có được những quyền lợi tốt hơn. Phải chăng những cử tri này bị phong trào birther của Trump lôi cuốn rồi sau này ủng hộ thông điệp của Trump về vấn đề di dân? Điều chúng ta biết chắc là nhiều cử tri Cộng Hòa không muốn đảng có một chính sách di dân cởi mở. Họ hưởng ứng thông điệp của Trump: người da trắng đang bị người Mỹ da đen và dân nhập cư đàn áp. Nói khác, những hỗn loạn xảy ra từ trước đã tạo ra Trump - chứ không phải ngược lại. Nhưng điều này không có nghĩa là Trump vô tội, bởi lẽ ông cũng góp phần làm sự phân cực trong các cuộc tranh luận xã hội càng lúc càng trở nên trầm trọng thêm.
