James Pearson, Khanh Vu * Hành Nhân (Danlambao) dịch - Những con tàu Việt Nam và Trung Quốc đã bị lôi kéo vào một cuộc giằng co kéo dài nhiều tuần gần một khối dầu ngoài khơi ở vùng biển tranh chấp ngoài Biển Đông, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, hai nhà tư tưởng có trụ sở tại Washington cho biết hôm thứ Tư.
Đường lưỡi bò “9 đoạn” của Trung Quốc đánh dấu một vùng rộng lớn trên Biển Đông mà họ tuyên bố, bao gồm các dải lớn của thềm lục địa Việt Nam nơi mà họ đã trao quyền nhượng bộ khai thác dầu mỏ.
Tàu Haiyang Dizhi 8, một tàu do Cơ quan Khảo sát Địa chất Trung Quốc điều hành, hôm thứ Hai đã hoàn thành cuộc khảo sát 12 ngày về vùng biển gần quần đảo Trường Sa đang tranh chấp, theo báo cáo riêng của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) và Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Nâng cao (C4ADS).
Một trong những khối dầu mà nó khảo sát được Việt Nam cấp phép cho công ty năng lượng Tây Ban Nha Repsol (REP.MC), đã bị buộc phải ngừng hoạt động ở vùng biển Việt Nam vào năm ngoái và năm 2017 vì áp lực từ Trung Quốc.
Khi tàu Haiyang Dizhi 8 thực hiện khảo sát, có chín con tàu Việt Nam đã theo sát nó. Tàu Trung Quốc này được hộ tống bởi ba tàu Cảnh sát biển Trung Quốc, theo dữ liệu từ Winward Maritime, được biên soạn bởi C4ADS.
Trong một sự cố riêng biệt trước đó, tàu Cảnh sát biển Trung Quốc Haijing 35111 đã được điều động theo cách mà CSIS mô tả là “một cách thức đe dọa” đối với các tàu thuyền Việt Nam phục vụ một giàn khoan dầu thuộc sở hữu của Nhật Bản, Hakuryu-5, được thuê bởi công ty dầu mỏ Rosneft của Nga (ROSN.MM) ở Lô 06.1, 370 km (230 dặm) phía đông nam của Việt Nam.
Lô dầu đó nằm trong khu vực được vạch ra bởi “đường chín đoạn” của Trung Quốc. Một loạt những dấu gạch ngang trên bản đồ Trung Quốc, những đường kẻ không liên tục, khiến cho các yêu sách của Trung Quốc thường mơ hồ.
Năm ngoái, Reuters độc quyền tường thuật rằng Rosneft Vietnam BV, một đơn vị của Rosneft, đã lo ngại rằng việc khoan dầu trong Lô 06.1 sẽ khiến Trung Quốc phiền lòng.
“Vào ngày 2 tháng 7, các tàu đã rời Hakuryu-5 khi tàu 3511 di chuyển giữa chúng với một tốc độ cao, vượt qua 100 mét mỗi tàu và cách giàn khoan chưa đến nửa hải lý”, báo cáo của CSIS cho biết.
Không rõ có bất kỳ tàu Trung Quốc nào vẫn đang thách thức giàn khoan Rosneft vào thứ Tư hay không.
Năm 2014, căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ khi một giàn khoan dầu của Trung Quốc bắt đầu khoan ở vùng biển Việt Nam. Vụ việc đã gây ra những vụ ẩu đả thuyền bè của cả hai bên và các cuộc bạo loạn chống Trung Quốc tại Việt Nam.
SẴN SÀNG ĐỂ CHIẾN ĐẤU
Đáp lại các báo cáo về sự xung đột giằng co của tháng này, nổi bật trên mạng xã hội, lần đầu tiên xuất hiện trên phương tiện truyền thông xã hội, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc - Cảnh Sảng (Geng Shuang) cho biết vào ngày 12 tháng 7 rằng vị trí của Trung Quốc trên Biển Đông là “rõ ràng và nhất quán”.
“Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền của mình ở Biển Đông và các quyền hàng hải, đồng thời duy trì việc kiểm soát các tranh chấp với các nước liên quan thông qua các cuộc đàm phán và tham vấn”, ông Cảnh nói, không cần sự sửa soạn trau chuốt.
Hôm thứ ba, Bộ Ngoại giao Việt Nam Việt Nam đã đưa ra một tuyên bố đáp lại những “phát triển gần đây” không rõ ràng ở Biển Đông.
“Không có sự cho phép của Việt Nam, tất cả các hành động của các bên nước ngoài ở vùng biển Việt Nam đều không có hiệu lực pháp lý, và cấu thành sự xâm lấn vào vùng biển Việt Nam, và vi phạm luật pháp quốc tế”, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói.
Không có tuyên bố nào được xác nhận hoặc nghiên cứu về sự giằng co đó.
Cả Rosneft và Repsol đều không trả lời ngay lập tức yêu cầu gửi qua email từ Reuters để bình luận về sự kiện.
Trong một tuyên bố mới vào hôm thứ Tư, ông Cảnh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc thừa nhận rằng đã có một sự cố với Việt Nam.
“Chúng tôi hy vọng phía Việt Nam có thể tôn trọng chủ quyền, quyền lợi và quyền tài phán của Trung Quốc đối với các vùng biển liên quan và không thực hiện bất kỳ hành động nào có thể làm phức tạp tình hình”, ông Cảnh tuyên bố trong một cuộc họp báo thường xuyên.
Vào ngày 11 tháng 7, trong khi Trung Quốc đang tiến hành khảo sát các lô dầu, thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc đã đến thăm trụ sở của Lực lượng bảo vệ bờ biển Việt Nam tại Hà Nội.
Truyền thông nhà nước không đề cập đến vụ việc, nhưng cho thấy ông Phúc nói chuyện với các thủy thủ trên tàu thông qua một đường link video.
Ông Phúc khuyên với các thủy thủ “hãy cảnh giác và sẵn sàng chiến đấu” với tinh thần chuẩn bị “những diễn biến khó lường”, Cảnh sát biển Việt Nam đã cho biết trong một tuyên bố trên trang web của mình.
Cùng ngày hôm đó, Chủ tịch Quốc Hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, đã gặp người đồng cấp Trung Quốc, ông Lật Chiến Thư (Li Zhanshu), tại Bắc Kinh (Trung Quốc), theo Tân Hoa Xã đưa tin.
Tân Hoa Xã cho biết, hai quan chức đã đồng ý “bảo vệ hòa bình và ổn định trên biển”.
Nguồn:
Người dịch:
