Laura Zhou * CTV Danlambao lược dịch - Một số công ty quốc doanh Tàu cộng có thể bị Hoa Kỳ trừng phạt vì vai trò của các công ty này trong trong việc mở rộng sự hiện diện của Tàu cộng trong vùng biển tranh chấp Biển Đông.
David Stilwell, trợ lý bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương đã cáo buộc Tàu cộng sử dụng các công ty nhà nước để bắt nạt các nước láng giềng trong khu vực nhằm bảo đảm trữ lượng dầu mỏ và khoáng sản. Từ đó, ông Stilwell gợi ý rằng Hoa Kỳ có thể đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức và doanh nghiệp liên quan.
Trong bài phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế hôm thứ ba, ông Stilwell đã nêu đích danh Tập đoàn quốc doanh Xây dựng Trung Quốc (China Communications Construction Company - CCCC) đã dự phần phát triển nhiều hòn đảo nhân tạo ở Biển Đông, và Tập đoàn dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (China National Offshore Oil Corporation - CNOOC) đã đặt một giàn khoan lớn trong vùng biển tranh chấp đã được Việt Nam tuyên bố chủ quyền.
Ông Stilwell không cho biết các biện pháp sẽ là gì nhưng Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Marco Rubio trước đó đã thúc đẩy các biện pháp trừng phạt đối với một số công ty quốc doanh Tàu Cộng - bao gồm CNOOC, CCCC và hai công ty con của nó. Ông Rubio đã yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ chặn tài sản của họ ở Mỹ và loại trừ các quan chức công ty làm kinh doanh tại Mỹ.
Phát biểu của ông Stilwell xảy ra sau khi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố bác bỏ những vu nhận và yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông; tuyên bố này đã gia tăng nguy cơ đối đầu có thể xảy ra giữa hai nước.
Bắc Kinh vu nhận hầu hết Biển Đông và các nguồn tài nguyên ngoài khơi dựa vào cái gọi là đường chín đoạn, nhưng nhiều nước láng giềng, bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei, có quan điểm trái ngược.
Các nhà quan sát cho biết bất kỳ sự trừng phạt nào sẽ phụ thuộc vào cách các quốc gia Hoa Kỳ và Đông Nam Á định nghĩa các hành động của Trung Quốc.
Jay Batongbacal, giáo sư về vấn đề hàng hải quốc tế tại Đại học Philippines cho rằng thoả thuận giữa Hoa Kỳ và các nước Đông Nam Á về thời điểm và nơi mà Trung Quốc có những hoạt động được xem bất hợp pháp sẽ là tiền đề cho các quốc gia có những cuộc đàm phán hay biện pháp pháp lý.
Ví dụ, nếu CNOOC muốn trao thầu các khối thăm dò trên một khu vực của thềm lục địa Malaysia, Malaysia và Mỹ sẽ có lý khi có những hành động pháp lý chống lại CNOOC.
Điều này có thể gây tổn hại nhiều hơn cho nhiều công ty quốc doanh Tàu cộng đã tích cực tham gia vào đại dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Ví dụ, CNOOC sở hữu các dự án khai thác dầu khí trên bờ ở các bang Texas, Colorado và Wyoming của Hoa Kỳ, cũng như ngoài khơi vịnh Mexico, trong khi công ty con của CNOOC có cổ phần trong một số dự án dầu ở Mỹ.
CCCC đã hợp tác chặt chẽ với các nước Đông Nam Á và vào tháng 12 đã giành được hợp đồng trị giá 10 tỷ USD để xây dựng một sân bay quốc tế bên ngoài Manila theo chương trình Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Ngay sau khi Philippines đệ đơn kiện Trung Quốc tại The Hague vào năm 2013, Bắc Kinh đã tiến hành cuộc nạo vét chưa từng có tại quần đảo Trường Sa ở Biển Đông để hình thành bảy hòn đảo nhân tạo như International Financial News, một tờ báo liên kết với cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Daily Daily, đưa tin trong năm 2015.
Vào tháng 5 năm 2014, tháp tùng bởi 86 tàu, bao gồm tàu khu trục hải quân và hai tàu đổ bộ, giàn khoan dầu Hải Dương-981 trị giá 1 tỷ USD đã được chuyển đến vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông.
Bắc Kinh cho biết giàn khoan đang hoạt động trong lãnh thổ của mình, nhưng Hà Nội cho biết vị trí của giàn khoan nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Hà Nội cũng cáo buộc Bắc Kinh sử dụng các chiến thuật bắt nạt và đã đâm vào các tàu đánh cá Việt Nam ở vùng biển giàu năng lượng.
Giàn khoan Hải Dương đã được dời đivào tháng Bảy cùng năm và Bắc Kinh tuyên bố việc này nằm kế hoạch ban đầu.
Bắc Kinh đã bị chỉ trích rộng rãi vì xây dựng đảo và quân sự hóa Biển Đông và các công ty quốc doanh Tàu cộng đã tham gia rộng rãi vào bành trướng này. Công ty Tư vấn quốc phòng IHS Jane's đã thu thập và phân tích hình ảnh vệ tinh cho thấy Công ty nạo vét Tianjin - một công ty con của CCCC - đã dự phần phát triển đảo san hô - bao gồm Mischief, Suba và Fiery Cross - thành những hòn đảo lớn hơn và hiện đã trở thành căn cứ quân sự với nhiều phi đạo.
Nguồn:
Lược dịch:
