Hồ Trung Tú - Việc Bộ trưởng Giao thông Đinh La Thăng tuyên bố sẽ cấm xe máy trên một số tuyến phố Hà Nội và TP HCM thực sự tạo nên một cảm giác phiêu lưu rất rõ; hoặc là ông hoàn toàn không hiểu đời sống người dân trên những con hẻm sâu, những con phố nhỏ không thể xe bus xe lam nào đi lọt; hoặc ông thực sự làm chuyện Ngu Công đào núi, thà làm một cái gì đó còn hơn ngồi than thở, biết đâu khi cả xã hội hùn vào người một tay thì mọi chuyện trở thành vô cùng tốt đẹp ?
Thông tin lệnh cấm đã được phát ra nhưng những cơ sở lý luận cho lệnh cấm thì không thấy nói đến ngoài những lập luận nước ngoài nơi nầy nơi kia đều đã làm thế. Dĩ nhiên ông Thăng đã suy nghĩ rất kỹ, đội ngũ tham mưu cũng đã bàn luận thật chín, chúng ta chỉ ngạc nhiên là tại sao hệ thống tuyên truyền lại không vào cuộc trước khi công bố một quyết định lớn như vậy. Chúng ta chưa biết sự đồng tình của lãnh đạo hai địa phương này đến đâu, mà một khi họ chưa thông thì mọi cố gắng ở Bộ sẽ thành vô nghĩa. Đó là chưa nói đến lòng dân. Một chủ trương như thế ảnh hưởng đến người dân là vô cùng lớn nhưng xem ra công tác tuyên truyền vẫn chưa được chú ý đúng mức. Người dân cần phải hiểu đây là việc không làm không được, chẳng thà toàn dân đi bộ chứ không thể để xe máy như nêm kín mặt đường đang ngày một trầm trọng hơn.
Ý thức có trước hay hạ tầng giao thông có trước là một cuộc rượt đuổi về lý luận chưa có hồi kết. Vì cho rằng mọi chuyện do ý thức người tham gia giao thông mà Bộ trưởng Đào Đình Binh hạn chế tốc độ đến rùa bò, và cũng lý do đó Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng tốn rất nhiều tiền đầu tư vào nghiên cứu văn hóa giao thông ! Với đương kiêm Bộ trưởng Đinh La Thăng thì dường như ông không chờ đợi ý thức chỉnh chu của người đi đường Việt Nam, ông cũng không đợi một hạ tầng giao thông hoàn chỉnh mà xem ra quyết làm những gì có thể. Lập luận của ông là thế giới không đâu như Việt Nam vậy thì cương quyết cắt phăng cái không giống ai đó ! Hạ tầng có thể chưa đủ nhưng cứ vừa chạy vừa xếp hàng, cứ cấm xe máy, có thể rối loạn một hai tháng nhưng đâu rồi cũng sẽ vào đó. Có thể như chuyện cấm đốt pháo hoặc buộc đội mũ bảo hiểm, hàng trăm phản biện, hàng ngàn điều khó được nêu ra nhưng rồi đâu cũng vào đó. Liệu lần cấm xe máy này có được cái kết quả ấy không? Nếu không thì Bộ trưởng chắc hết đất dung; còn như thành công, công ông lớn lắm.
Dĩ nhiên, chúng ta đều biết, giải quyết vấn nạn giao thông cần một sự đồng bộ từ quy hoạch đô thị đến hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, từ ý thức của người đi đường cho đến tầm nhìn của lãnh đạo cao nhất. Nếu phải nói đến nguyên nhân của mọi nguyên thì đó chính là cái kết cấu đô thị ở ta là dành cho nhà ống và xe máy. Giải quyết căn cơ chuyện này là phải tổ chức quy hoạch lại đô thị, không tập trung quá nhiều mục đích giao thông vào một khu vực nhỏ, đơn giản và rẻ tiền nhất là chuyển các trung tâm hành chính ra ngoài để kéo các đầu tư ăn theo ra ngoài khu trung tâm đã quá chật... Rõ ràng đó là chuyện, là trách nhiệm ở cấp cao hơn cấp Bộ trưởng Giao thông rất nhiều. Nếu có tầm nhìn ông sẽ tham mưu chính phủ đi theo hướng này càng nhanh càng tốt, đằng này ta thấy ông đã giải quyết vấn đề bằng cách không đốn vào gốc ấy mà giống như là... ngồi lặt lá !
Tuy vậy, khi chưa có rìu trong tay thì ngồi lặt từng lá vẫn hơn là chỉ biết than trách và bảo trách nhiệm đó là của toàn xã hội chứ không riêng gì bộ giao thông có thể giải quyết. Chúng ta mừng vì trả lời phỏng vấn ông đã thẳng thừng nhận trách nhiệm về phần mình: “Là người đứng đầu ngành giao thông tôi sẽ chịu trách nhiệm với đề xuất hạn chế phương tiện cá nhân. Nếu sợ áp lực thì đã không dám làm... Tôi chắc chắn cuối năm 2012 ùn tắc giao thông tại Hà Nội, TP HCM sẽ giảm”.
Và vì thế, trên tinh thần dám làm dám chịu, “đốt lên một que diêm còn hơn ngồi than thở bóng tối”, có lẽ toàn xã hội nên ủng hộ ông và bắt đầu một cuộc thử nghiệm lớn trong khi chờ đợi điều gì đó căn cơ hơn.
