BÀI HỌC MYANMA
Có dư luận là Tổng Thống tiền nhiệm là ông Than Shwe đã dàn dựng sự thay đổi, đưa ông Tổng Thống đương nhiệm lên cầm quyền để thực thi đường lối này. Ông Than Shwe được mệnh danh là “Chuyên gia chiến tranh tâm lý” từ lâu. Cũng còn dư luận, giới quân sự im lặng là để tình hình diễn biến êm đẹp, vì đã chứng kiến quá nhiều đau thương, tang tóc do mình gây ra, nay ý thức được mình đã già, muốn được thanh thản, an bình.
Người dân thì vui mừng vì cùng một lúc thấy thoát được 2 cái nạn: Phương Tây cấm vận, Trung Quốc o ép. Mỹ ký kết hiệp ước nhiều mặt với Myanma. Trung Quốc thì tuyên bố: Myanma thay đổi là tốt, không có ảnh hưởng tiêu cực nào tới Trung Quốc. Thực ra, Trung Quốc mất rất nhiều, thời cuộc nay đã thay đổi, nên đành phải “ngậm bồ hòn làm ngọt”.
Tác giả - Luật sư Trần Lâm (trái) chụp ảnh cùng Nguyễn Tiến Trung (phải). Luật sư Trần Lâm sinh năm 1925, nguyên là Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao, Vụ phó Ủy Ban Kế Hoạch Nhà nước. LS Trần Lâm cũng là người tham gia bào chữa trong rất nhiều vụ án chính trị nổi tiếng
TRUNG QUỐC KHÔNG MẠNH NHƯ TA TƯỞNG
Lâu nay vì sao mà Trung Quốc hống hách đến như vậy? Trung quốc vì sao lại có thể buộc Việt Nam phải lệ thuộc chặt chẽ vào mình như vậy? Việt Nam sao lại có thể như thế được?
Phải chăng Trung Quốc là một kẻ đại bịp khi lấy tăng trưởng kinh tế làm con bài hù doạ: Tăng trưởng thần kỳ là sức mạnh vô biên ! Trung Quốc chỉ nay mai sẽ bá chủ thế giới! Vậy mà năm qua, két bạc Trung Quốc đã thụt mất 20 %. Bao nhiêu của cải rải khắp nơi đều đình đốn, vỡ vụn, nợ của các Tỉnh bằng số tiền Mỹ nợ Trung Quốc. Người ta đói mà người ta lại vui vẻ vỗ tay “Hoan hô Mỹ ở lại Châu Á!”. Mình khoẻ mà sao mình lại rầu rĩ, xuống thang, trở nên nhu mì, hiền hậu bất ngờ. Sẽ chờ xem bao giờ thì “Gió Tây thổi bạt Gió Đông”.
Chiêu thứ 2 của Trung Quốc là phát triển ồ ạt lực lượng quân sự, lấy việc đó để hù doạ thế giới : “Trung Quốc đánh đâu được đấy!”, “Trung Quốc sẽ thống trị thế giới!”. Hai năm qua, sự thể không phải như vậy. Cái tầu sân bay cũ sửa mãi không ra hồn. Vũ khí trộm được, mua được…cứ thế mà nhái, mà nhại theo. Một tướng Mỹ bình luận: “Có vũ khí là một chuyên, dùng được vũ khí lại là một chuyện khác, phải mất rất nhiều thời gian. Có một cái lại phải có bao nhiêu cái phối hợp…!”.
Cái bất ngờ lớn của Trung Quốc là Mỹ trở lại, Mỹ như đang rà soát lại quan hệ với các đồng minh Châu Á, bổ xung, tăng cường chuyển giao kỹ thuật, tầu bè… cho các đồng minh. Mỹ sắp ký kết với Myanma, việc còn lại là ký với Việt Nam, chỉ là vấn đề thời gian. Mỹ thắt chặt quan hệ với Ấn Độ, không rời bỏ Đài Loan, triển khai quân đội đến Australia… cái vòng xích xiết chặt Trung Quốc như chỉ còn thiếu Việt Nam. Biên giới Trung - Ấn gập ghềnh, xa vời làm xong đường xá phải mất hàng chục năm. Trung Quốc đang bị vây tứ phía, phải lúc chiến tranh, các con đường bị khép lại, hết dầu, hết nguyên liệu, hết nơi tiêu thụ… Trung Quốc sẽ ra sao đây?
Đặc khu Tam Sa với các tầu ngầm nguyên tử, với tầu sân bay đang hoàn thiện, với 80 tầu kiểm ngư ngày đêm ngược xuôi Biển Đông, dàn khoan khổng lồ sẽ hút cạn khô dầu Biển Đông… đâu rồi? Một đạo quân mấy triệu người chưa từng ngửi khói súng của chiến tranh với mớ lý luận xuông, lý thuyết chiến trận là chắp vá, rất huyênh hoang mà nay đang thờ thẫn và im re!? Có người đặt câu hỏi: Một khi chiến tranh Châu Á Thái Bình Dương nổ ra, đồng minh của Trung Quốc là ai nhỉ? Câu trả lời lúc này là: Chỉ có Việt Nam “Môi Hở Răng Lạnh” với “16 chữ vàng” và “4 tốt”… ngoài ra còn gì nữa? Việt Nam đang chán ngấy và đang muốn nói lời chia tay…
Còn có thể nhìn nhận, Trung Quốc còn bao nhiêu khó khăn và hạn chế khác nữa.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam, rõ ràng Trung Quốc là cái “Phanh”, cái “Khoá” đối với sự tiến bộ và sự thay đổi của Việt Nam. Cái “Phanh” nay đã rão, không lâu nữa cái chốt sẽ phải mở, đó là lúc Việt Nam “Tháo Cũi Sổ Lồng”… xem ra truyện này không còn xa vời.
Đã đến lúc không sợ Trung Quốc như trước, không để cho “Người ta mạnh vì ta quỳ gối”. Một nền ngoại giao bình đẳng sòng phẳng Việt Trung là cái đích mà chúng ta hướng tới. Phải chăng chúng ta không phải chờ lâu.
III. BIỂN ĐÔNG VÀ LỐI THOÁT
Việc Biển Đông nay như mới bắt đầu. Việc giải quyết không biết bao giờ mới xong:
1. Đầu tiên Việt Nam kiên quyết: Biển Đông là của Viêt Nam, không có đàm phán song phương. Rồi lại đến lúc có mối quan hệ không tuyên bố giữa Việt Nam và Trung Quốc như là Việt Nam chấp nhận đàm phán song phương, sau đó lại im bặt. Indonesia, Philippinse tăng cường quân sự như muốn thế chân Việt Nam đối đầu với Trung Quốc. Phải chăng ban lãnh đạo Việt Nam đã bắt đầu phân liệt, nửa theo Tây, nửa theo Đông ! Rồi việc Mỹ lại mời Việt Nam ký kết hiệp ước như kiểu Mỹ đã ký với Philippinse. Bây giờ lại thấy im hơi lặng tiếng. Có người nói: Chẳng bao giờ có “song phương”, ai dám đơn phương ngồi bàn riêng với Trung quốc chỉ có 2 bên để rồi Trung Quốc chiếm hết, rồi nhân dân ta nguyền rủa muôn đời là kẻ bán nước. Trung Quốc dùng lá bài song phương để mê hoặc Việt Nam để độc chiếm Biển Đông… kế hoạch này nay có nguy cơ phá sản.
2. Điểm thứ 2 là về mặt pháp luật: Không có vụ việc tranh chấp nào vừa kiện vừa điều đình như vụ việc Biển Đông. Việc đăng ký thềm lục địa là chính thức, bó buộc phải được giữ nguyên. Việc điều đình song phương, đa phương có thể tự nguyện làm sau việc đăng ký thềm lục địa xét xử xong. Như trên đã nói, đàm phán song phương có nhiều nghi vấn: Trung Quốc và Việt Nam đều là toàn trị, không có đảng đối lập, không có trưng cầu dân ý, Liên Hợp Quốc cần phải làm tròn trách nhiệm bảo vệ dân chủ, bảo vệ hoà bình của tổ chức lớn nhất thế giới này. Những động thái gần đây của các bên cho ta thấy, Trung Quốc đã tỉnh ra nhiều, đã thấy việc mình làm có nhiều điều trái ngược. Lúc này Liên Hợp Quốc ra tay là đúng lúc, Trung Quốc phải chịu, thế giới vừa lòng.
3. Để ổn định tình hình thiết nghĩ cần thúc đẩy quyết định về ứng xử ở Biển Đông mà các nơi đang làm, chuẩn bị tích cực việc xét duyệt việc đăng ký thềm lục địa đối với các nước liên quan đến Hoàng Sa – Trường Sa.
Tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa, vấn đề Biển Đông trước đây như đầy khó khăn, hôm nay sự việc như dần sáng tỏ. Con đường giải quyết không còn quá mờ mịt nữa… Trách nhiệm của Liên Hợp Quốc trong việc xét đăng ký thềm thục địa là hết sức quan trọng. Ứng xử của Liên Hợp Quốc trong vấn đề này sẽ có ảnh hưởng tích cực đối với khu vực và uy tín của cơ quan tối cao trong việc duy trì hòa bình và ổn định cho toàn thế giới. Vì vậy, phải chăng lúc này là lúc Liên Hợp Quốc phải ra tay bằng cách xét duyệt việc đăng ký thềm lục địa. Thiển nghĩ Liên Hợp Quốc mà dám phủ nhận đường lưỡi bò đầy sai trái của Trung Quốc thì những tranh chấp vụn vặt trong vùng biển đó sẽ tự tan biến.
IV. CHUYỂN ĐỔI HAY LÀ CHẾT
Về chính trị, tập đoàn cầm quyền chịu sự chi phối của nước ngoài . Trong bang giao, chỉ dám phản ứng bằng hậm hực hoặc cúi đầu…như thế độc lập là cũng không còn nữa.
Về kinh tế, làm nhiều nhưng hiệu quả thấp, được 1 thì mất đến 10. Dân chúng hiện nay bị nhìn nhận như những những người bị bóc lột.
Về văn hoá xã hội, xây dựng cơ bản thì làm nhiều lắm, nhưng làm gì cũng hỏng… Hà Nội và Sài gòn, cuộc sống của người dân nếu không được nằm trong “Nhóm Lợi Ích”, nhóm quan tham thì đói khổ hơn bao giờ hết.
Về đạo đức, các mặt đều sa sút, sự sa sút lại khởi đầu từ những người cầm quyền. Hàng ngày cầm tờ báo, ai cũng sửng sốt vì số vụ giết người quá nhiều. Các vụ án kinh tế như Vinashin, vụ Hà Giang, vụ in tiền polyme Việt Nam ở Úc… hình như chào thua các vụ đang xẩy ra ở mức độ nghiêm trọng, mức độ thiệt hại… càng thao gỡ càng mệt nhoài trong vô vọng. Hiện tượng sụp đổ như báo trước. Nếu không thay đổi thì xã hội Việt Nam sẽ phải đối diện với những bất ổn, những thảm họa do những người cùng quẫn “Chết không có gì để mất – Sống không có gì để hy vọng” có thể gây ra.
Hiện tại, việc thoát Việt Nam thoát khỏi bàn tay Trung Quốc như đã có hy vọng, chuyển đổi đường lối như đã nhen nhóm. Cuộc cách mạng dành độc lập, xây dựng dân chủ đã khởi đầu. Cũng là bó buộc nếu không muốn mất nước vì giặc ngoài thù trong. Thay đổi hay là chết không phải là lời kêu gọi rỗng tuyếch của một não trạng không bình thường.
V. VIỆT NAM CHUYỂN ĐỔI NHƯ THẾ NÀO?
Kinh nghiệm của sự chuyển đổi đã có từ mấy trăm năm. Vua Loui 14 của Pháp vỗ ngực “Quốc gia là ai? Quốc gia là ta!” mà cách mạng tư sản Pháp vẫn bùng nổ, chế độ dân chủ ra đời cách đây đã mấy trăm năm. Việt Nam hiện nay chưa có một người kiệt xuất như San Suu Kyi đưa đường chỉ lối, chúng ta phải chờ đợi. Sự chờ đợi chắc không lâu.
Giai đoạn này đang nổi lên 2 vấn đề rất cần tìm hiểu: Thái độ của Trung quốc và những việc làm cụ thể của ta trong việc thay đổi Hiến Pháp. Xin hãy chờ xem… Nếu giới cầm quyền thực lòng muốn chuyển đổi như Myanma, thì cần có những tiền đề, những việc cần làm ngay để cho việc chuyển đổi được tốt nhất.
Hiện nay ta không có Đảng đối lập, chỉ có phong trào quần chúng… nên chuyển đổi ngay là không khả thi, phải chủ động tạo ra đối lập, vì có đối lập là có mâu thuẫn, mà mâu thuẫn là động lực của phát triển. Xin lưu ý: Khái niệm Đối Lập ở đây không có nghĩa là đối đầu, đối kháng. Vì thế, ngay lúc này cần có các nới lỏng về dân chủ, về nhân quyền… tạo điều kiện cho các phong trào quần chúng, các Hội Đoàn, các Đảng phái chính trị mới ra đời. Có phong trào, có tổ chức, những người đại diện cho quần chúng xuất hiện, lực lượng dân chúng hình thành. Các cuộc tiếp xúc, các Hội Nghị bàn tròn sẽ được tổ chức. Tiền thân của các Đảng đối lập và nền dân chủ đa nguyên được hình thành. Những khởi đầu này là bắt buộc.
Ai sẽ là những người tham dự các Hội Nghị bàn tròn? Tất nhiên một bên là những người đang cầm quyền, chấp nhận Đa Nguyên, Đa Đảng, một lòng vì sự sống còn của đất nước. Một bên là những người của dân, họ là những người trước đây hay hiện nay vẫn mang danh Cộng Sản, kết hợp với họ là những người tiêu biểu của các lão thành, các người trong giới tinh hoa trong nước, ngoài nước. Tóm lại, họ có thể là những người “Cộng Sản Tử Tế”, những người cộng sản phản tỉnh, những nhân sĩ không đảng phái có nhiều kinh nghiệm. Họ có thể vẫn còn khác nhau nhưng cùng chung một ý nghĩ: “Thay đổi hay là chết!”
Tháng 2 – 2012
