Thanh Phương (RFI) - Theo tin từ báo chí trong nước, hôm nay 02/03/2012 Tòa án Nhân dân tỉnh An Giang đã mở phiên xử phúc thẩm ông Nguyễn Văn Lía, một nhà hoạt động Phật giáo Hòa Hảo, bị cáo buộc tội danh «Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân».
Ông Nguyễn Văn Lía bị bắt vào tháng Tư năm ngoái cùng với vợ trong một vụ tai nạn giao thông, mà theo tổ chức Human Rights Watch đã được « dàn dựng ». Theo bản cáo trạng, ông Nguyễn Văn Lía đã soạn thảo, tàng trữ nhiều sách báo, băng dĩa, tài liệu có nội dung « vu cáo, đã kích chính quyền đàn áp tôn giáo, vi phạm nhân quyền». Ông Lía cũng khai vào năm 2007 đã cùng với nhiều người tại An Giang thành lập tổ chức «Khối Phật giáo Hòa Hảo truyền thống».
Trong phiên xử sơ thẩm ngày 13/12 năm ngoái, ông Nguyễn Văn Lía đã bị tuyên án 5 năm tù với tội danh « Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. ».
Trong phiên xử phúc thẩm hôm nay, Tòa đã coi như giữ nguyên án sơ thẩm, bởi vì chỉ giảm từ 5 năm tù xuống còn 4 năm 6 tháng tù giam, cho dù theo phán quyết của tòa án, bị cáo «đã thành khẩn và thừa nhận hành vi phạm pháp, tuổi cao, sức khoẻ kém».
Trong một bản thông báo đưa ra sau phiên xử sơ thẩm tháng 12/2011, tổ chức Human Rights Watch đã yêu cầu chính quyền trả tự do ngay lập tức cho bị cáo và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với ông.
Trong bản thông cáo, Phó giám đốc đặc trách châu Á của Human Rights Watch Phil Robertson tuyên bố: «Giam giữ một người già cả, bệnh tật, chỉ có tội duy nhất là vận động ôn hòa cho tín ngưỡng của mình, là việc làm vô nhân đạo. Chính quyền Việt Nam cần trả tự do vô điều kiện cho ông Nguyễn Văn Lía và cho phép ông được điều trị chu đáo».
Phật giáo Hòa Hảo đã được giáo chủ Huỳnh Phú Sổ sáng lập vào năm 1939 tại miền Tây. Một phái của Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo đã được chính quyền công nhận vào năm 1999, nhưng các nhóm, phái khác không chấp nhận ban lãnh đạo chính thức và vẫn đối đầu với chính quyền. Theo Human Rights Watch, ít nhất 13 nhà vận động Phật giáo Hòa Hảo khác đang ngồi tù với mức án nặng nề.
*
RFA: Phiên xử phúc thẩm tín đồ Hòa Hảo Nguyễn Văn Lía
Gia Minh, biên tập viên RFA
2012-03-02
Phiên phúc thẩm đối với ông Nguyễn Văn Lía, một tín đồ Phật giáo Hòa Hảo Truyền Thống, diễn ra hôm nay tại thị xã Long Xuyên, tỉnh An Giang.
Ảnh - Courtesy Thu Trâm/danlambao - Ông Nguyễn Văn Lía (bên trái) ông Trần Hoài Ân, mặc áo trắng, bên phải, ngồi ngoài cùng.
Tòa án phúc thẩm tỉnh AnGiang tiến hành phúc thẩm theo đơn kháng cáo của ông Nguyễn Văn Lía sau phiên xử sơ thẩm hồi ngày 13 tháng 12 năm ngoái kết án ông này 5 năm tù theo điều 258 Bộ Luật hình sự Việt Nam là ‘lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm đến lợi ích Nhà nước’.
Hội đồng xét xử phúc thẩm hôm nay tuyên bố quyết định giảm án 6 tháng cho ông Nguyễn Văn Lía.
Xử công khai nhưng gia đình không được dự
Theo gia đình của ông này cho biết thì giấy thông báo mà gia đình nhận được từ phía cơ quan chức năng nói đây là một phiên xử công khai. Tuy nhiên, ngoại trừ một người con bị triệu tập với tư cách liên quan vụ án, thì vợ và những người con khác của ông Nguyễn Văn Lía không được vào dự phiên xử.
Anh Nguyễn Thế Lữ, con trai ông Nguyễn Văn Lía, sau khi tham dự phiên phúc thẩm ra cho biết về những phát biểu của ông này tại tòa và hành xử của cơ quan chức năng đối với ông ta:
Cha nói ‘tôi không có tội, tôi vô tội’, nói xử công khai minh bạch sao gia đình, vợ con tôi không được vào. Nếu muốn xét xử phải cho phép vợ con tôi vào, nếu không tôi ngồi đây. Họ đã có những hành động sử dụng vũ lực, áp chế. Thẩm phán ra lệnh lực lượng chức năng trong tòa mạnh tay, mạnh mẽ hơn để ‘bị cáo’ ra vành móng ngựa. Cha nói nếu không cho vào tức phiên tòa này không công khai, khép kín, đàn áp tín ngưỡng của tín đồ Phật giáo Hòa Hảo. Cha nói có thể chết công khai tại đây để mọi người thấy rằng xử ép, xử không công khai.
Trước lời nói của cha tôi như thế, họ phản ứng rất mạnh mẽ. Công an lúc nào cũng dùi cui, súng. Lúc đầu họ nài nỉ, có một người đàn ông mặc áo sơ mi trắng vào nói tôi từ trước đến nay có làm việc với chú rõ ràng, hôm nay chú không thông cảm cho tôi, tôi mời chú lên vòng móng ngựa.
Cuối cùng lực lượng quá đông, và nếu cha em phản ứng có thể bị thương, nên những bác xung quanh khuyên bình tĩnh, nên cuối cùng cha cũng lên. Cha nói mệt không thể đứng nên họ cho ngồi.
Ông Lê Minh Triết, một đồng đạo của ông Nguyễn Văn Lía và cũng là người được triệu tập với tư cách liên can, cho biết lý do giảm án được tòa đưa ra cũng như phản ứng của bản thân ông và những đồng đạo khác trước bản án đó:
Họ tuyên bố do chính sách khoan hồng của Nhà Nước, và do ông Lía đã già 72 tuổi rồi nên họ ân giảm. Nhưng theo tôi vẫn vô lý, vì nếu như ông Lía không ở Việt Nam mà ở nước khác thì những việc làm của ông không vi phạm điều gì cả.
Những đồng đạo của tôi hôm nay đi rất đông nhưng không được vào. Khi biết được bản án thì họ rất bức xúc, vì họ thấy tưởng chống án lên cao hơn, sẽ có nhìn nhận tốt hơn; nhưng xử y như thế người ta ‘bất phục’ với bản án đó.
Được biết ông Nguyễn Văn Lía từng bị bắt và đưa ra tòa một lần hồi năm 2003. Lúc đó ông bị tuyên án 3 năm tù giam; tuy nhiên sau khi thụ án được một năm rưỡi, thì ông được trả tự do. Cô Nguyễn thị Lụa, con gái của ông Nguyễn Văn Lía cho biết điều này:
Công an tràn vào bắt rồi xử kín, kết án 3 năm; nhưng được 1 năm rưỡi thì cho về.
Tôn giáo thuần túy và tôn giáo chính quyền
Tuy nhiên ông vẫn cương quyết theo đuổi niềm tin chân truyền do Đức Huỳnh Giáo chủ giảng dạy, mà không qui thuận giáo hội Phật giáo Hòa Hảo hiện nay. Những người theo Phật giáo Hòa Hảo cho rằng giáo hội hiện nay gồm những chức sắc do phía chính quyền cơ cấu vào. Những vị này trong cuộc sống không tuân thủ tất cả những giáo luật của Đức Huỳnh Giáo chủ.
Trong khi những cơ sở và những tín đồ Phật giáo Hòa Hảo tuân thuận theo giáo hội mà Nhà Nước ủng hộ không bị hạn chế hoạt động, thì những cơ sở và tín đồ theo Phật giáo Hòa Hảo liên tục bị sách nhiễu theo như trình bày của ông Võ Văn Diêm, thuộc Quang Minh Tự, ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang :
Bây giờ tóm lại tại chùa do ông Võ Văn Thanh Liêm phụ trách từ khi đi tù đến khi về nay vẫn có chốt không ai vào được.
Các tín đồ PGHH bị đàn áp ngăn chặn trong lần chuẩn bị hành lễ trước đây. RFA file
Tín đồ Phật giáo Hòa Hảo tại nhiều tỉnh thành khác ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long như Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ… cũng chịu tình trạng tương tự như các đồng đạo của họ tại An Giang.
Chúng tôi liên lạc với ông Võ Thành Tâm, người một tháng trước đây còn giữ chức phó giám đốc Sở Nội Vụ, tỉnh An Giang kiêm trưởng Ban Tôn giáo của tỉnh, để nêu ra những cáo buộc như của ông Võ Văn Diêm vừa trình bày thì nhận được trả lời:
Tôi nghỉ hưu hơn tháng nay, không còn làm việc gì đó. Tình hình trước đây một tháng thì tình hình các tôn giáo hoạt động bình thường. Tôi không biết Quang Minh tự ở chỗ nào cả. Hãy hỏi người mới.
Thực tế chứng minh Phật giáo Hòa Hảo, cũng như một số giáo hội khác tại Việt Nam như Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, các giáo phái Tin Lành tư gia, ngay cả những trường hợp trong giáo hội Công giáo La Mã … nếu không thuận theo chỉ đạo của chính quyền trong các hoạt động tôn giáo của họ đều gặp cản trở, sách nhiễu bằng nhiều biện pháp, thủ thuật khác nhau.
Đơn cử như không chỉ bị ngăn cấm đi lại, có những trường hợp các tín đồ tôn giáo không chịu sự chi phối hay phản bác lại những yêu cầu không chính đáng của cơ quan chức năng, đã bị đánh đập, hành hung nặng nề như trường hợp linh mục Nguyễn Quang Hoa ở huyện Dak Hà, tỉnh Kon Tum hồi tháng rồi, và trường hợp ông Nguyễn Văn Lía ở An Giang như trình bày vừa nêu.
Đính chính:
Theo thông tin chúng tôi nhận được từ Ban Trị-Sự Trung-Ương Hải-Ngoại Giáo-Hội Phật-Giáo Hòa-Hảo thì:
- Ông Nguyễn Văn Lía là Sáng Lập Viên khối Phật-Giáo Hòa-Hảo Truyền Thống, chứ không thuộc khối Phật-Giáo Hòa-Hảo Thuần Túy.
- Các ông Lê Minh Triết, Võ Văn Diêm, Võ Văn Thanh Liêm (tọa chủ Quang Minh Tự) là tín đồ PGHH truyền thống.
- Lê Văn Triết tên đúng là Lê Minh Triết.
