Hùng Sơn (Baomoi) - "Khuyết điểm" của Tập đoàn Dầu khí (PVN) mà Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận "to đùng", nhưng với những gì PVN đã làm được cho đất nước, thì nên hiểu nó cũng chỉ bé tí ti thôi!
Sáng 9-4, PVN tổ chức họp báo. Gọi là họp báo về "Tình hình thực hiện kế hoạch quí I-2012 và thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm quí II-2012" của PVN thôi, chứ thực tình PVN sẵn sàng "đón nhận" những câu hỏi của các nhà báo xoay quanh kết luận của TTCP về PVN vừa được công bố. Và có vẻ PVN cũng coi cuộc họp báo này để "nói lại cho rõ" những điều mà dư luận đang hiểu "mập mờ".
Là người chủ trì, ông Phùng Đình Thực, Chủ tịch PVN mở đầu cuộc họp báo bằng một "thông điệp" khiến nhiều nhà báo phải "suy nghĩ", ông cho biết: Mấy ngày qua, từ những thông tin trên báo, blog, tôi thấy uy tín của PVN xuống rất thấp, dư luận xã hội hiểu chưa đúng về PVN. Người dân nhiều địa phương, các bậc lão thành cách mạng gọi về hỏi chúng tôi, rất lo lắng. Trên blog có những bình luận rất xấu về PVN. Chúng tôi là đơn vị hoạt động rất rộng, từ rừng núi đến biển sâu, từ sa mạc đến vùng băng giá, trong nước đến nước ngoài. Với những tin như thế, thì ai dám hợp tác với chúng tôi, đến ngày hôm nay thương hiệu PVN rất là xấu.
Ông Phùng Đình Thực : Chúng tôi sẽ kiểm điểm nghiêm túc, khách quan. Ảnh : Hùng Sơn
Ông Thực cho rằng nhiều báo đưa tin chưa khách quan, kết luận TTCP có nói những thành tích PVN đạt được nhưng báo chí không đưa mà chỉ xoáy vào khuyết điểm. Ví dụ như năm 2011 nền kinh tế thế giới và trong nước gặp rất nhiều khó khăn nhưng PVN đã không chỉ vững vàng vượt qua mà còn nộp cho ngân sách Nhà nước vượt 2,9 tỷ USD so với kế hoạch.
Hay như trong quí I-2012 tổng doanh thu của PVN đạt 189,4 ngàn tỷ đồng, tăng 25,3% so với cùng kỳ năm 2011, nộp ngân sách đạt 40,6 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2011.
Ông Thực có "nỗi khổ" của vị Chủ tịch PVN khi báo chí cứ ra rả những cái sai mà không "điểm qua" những cái được. Nhưng các nhà báo cũng có lý do của mình khi thông tin như vậy. Có lẽ, chả ai lại đi khen một cô gái đẹp rồi nói toẹt luôn: Em đẹp lắm nhưng mặt em đầy mụn! Các nhà báo không dựng chuyện cô gái không bị mụn mà nói là bị nhiều mụn. Cô gái đẹp muốn được khen thì hãy chữa hết những nốt mụn trên mặt đi, khi ấy nhận về lời khen đâu có muộn. Xung quanh những "khuyết điểm" của PVN mà kết luận TTCP nêu ra, ông Thực cho biết là PVN đã ngay lập tức kiểm điểm và có những phương án khắc phục. Cụ thể việc triển khai khắc phục, những tồn tại, thu hồi về quỹ đổi mới sắp xếp doanh nghiệp 1922 tỷ đồng. Đây là phần chưa nộp về quỹ của PVN, chứ không phải nộp về ngân sách Nhà nước. Trong đấy, TCty khí Việt Nam (PV Gas) nợ 1911 tỷ đồng nhưng đến thời điểm này PV Gas đã trả toàn bộ 1911 tỷ đồng, chỉ còn phần lãi xin khất lại, nhưng PVN đã có văn bản yêu cầu PV Gas trả cả phần lãi.
Hay như phần "khuyết điểm" chiếm nhiều tiền nhất là khoản 15.600 tỷ đồng mà PVN đầu tư cho 3 hoạt động tài chính không thuộc công trình trọng điểm dầu khí là chưa đúng với Nghị định 142/2007 của Chính phủ. Theo ông Thực, PVN đã báo cáo xin ý kiến Chính phủ về xử lý khoản này vì khi TTCP tiến hành thanh tra, chưa ban hành bộ tiêu chuẩn về thế nào là công trình trọng điểm dầu khí. Phải đến ngày 14-10-2011, Bộ Công thương, Chính phủ ban hành bộ tiêu chí những công trình trọng điểm dầu khí và những công trình sử dụng nguồn quỹ này đều đạt tiêu chí. Nên 15.600 tỷ đồng đã được cơ bản xử lý xong.
Một vấn đề khác mà ông Thực buộc phải thừa nhận là khoản ứng vốn cho tỉnh Sóc Trăng, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Hậu Giang trên 622 tỷ đồng xây dựng, công nhận là có sai phạm. Vì vốn này các địa phương phải lo. Nhưng ông Thực lại "nhìn" ra nhiều cái "được" từ sự sai phạm này. Ví dụ như người dân được hưởng, rồi có tiền nên giải phóng mặt bằng nhanh hơn, tiến độ dự án được đảm bảo... Khoản tiền 622 tỷ đồng "ứng trước" này vẫn bặt tăm. Kiểu "thả gà ra đuổi" có khác nào ông chủ trang trại bị "sổng" mất vài con gà, hàng xóm tóm được, thôi thì coi như "ủng hộ" họ nhân lúc khó khăn, chứ đợi gà nhà họ đẻ trứng, nở con , nuôi lớn rồi trả mình có lẽ chỉ là chuyện tiếu lâm!
Câu trả lời khiến các nhà báo "đau đầu" nhất thuộc về bà Thu Hà, đại diện cho PVN trả lời về việc PVN chỉ định thầu cho các đơn vị ngoài ngành mà TTCP kết luận. Bà Hà sau khi viện dẫn một loạt "lý do" rồi tự tin khẳng định: Chúng tôi đã kiểm tra lại tất cả các gói thầu mà TTCP đã nêu trong kết luận, chúng tôi cho là đã làm đúng.
Nhưng khi được hỏi : Nếu PVN nói chỉ định thầu là đúng thì kết luận của TTCP chưa đúng, "đổ oan" cho PVN sao? Bà Hà nhanh nhẩu: Chúng tôi không nói kết luận của TTCP là sai!?
Có rất nhiều nhà báo đặt câu hỏi trực diện về trách nhiệm của ông Đinh La Thăng thời còn làm Chủ tịch PVN sẽ như thế nào, tuy nhiên có hỏi đi hỏi lại chả nhà báo nào được đại diện PVN "tiếp lời". PVN "trách" báo chí phản ánh chưa khách quan, nhưng với câu hỏi này liệu PVN đã làm tròn bổn phận đơn giản nhất là cung cấp thông tin cho báo chí chưa? Có người lo ngại nhiều khi kết luận thanh tra, tìm ra sai phạm to như "con voi" nhưng "hậu" thanh tra chỉ xử lý bằng "con chuột" và những người sai phạm thì vẫn bình an vô sự. Thôi đành tạm tin lời khẳng định khá chắc chắn của ông Thực: Chúng tôi sẽ tiến hành kiểm điểm nghiêm túc, khách quan với thái độ cầu thị, trung thực.
Theo kết luận của TTCP, PVN không làm thất thoát tài sản, song mắc lỗi trong việc sử dụng tiền lãi nước chủ nhà sai quy định, ứng vốn khi chưa có quyết định của Thủ tướng, đầu tư ngoài ngành kém hiệu quả... Số tiền phải xử lý lên đến trên 18.000 tỷ đồng.
*
*
Chủ tịch PVN: Khuyết điểm thì có, sai phạm thì không!
Bùi Nhơn - Trà Phương (Phapluattp) - Ông Chủ tịch lo ngại PVN bị coi như Vinashin thứ hai. Chỉ định thầu sai do yêu cầu cấp bách. Ứng vốn sai vì sợ chậm tiến độ.
“Chúng tôi thiết tha đề nghị báo chí đánh giá khách quan, chính xác về PVN. Chúng tôi không mong muốn tô hồng tập đoàn, chỉ cần báo chí thông tin đúng, chính xác về PVN cả mặt được và mặt chưa được. Chúng tôi đề nghị báo chí giúp đỡ mong muốn này”. Đó là những chia sẻ của ông Phùng Đình Thực, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), tại buổi họp báo trực tuyến sáng 9-4 xung quanh các câu hỏi của báo chí về sai phạm trong quản lý sử dụng vốn, đầu tư ngoài ngành của PVN được nêu ở kết luận của Thanh tra Chính phủ.
“Nói PVN sai phạm là ảnh hưởng tới uy tín quốc gia”
Mặc dù đây là buổi họp báo sơ kết tình hình sản xuất, kinh doanh quý I nhưng phần lớn nội dung xoay quanh con số sai phạm lên đến hơn 18.000 tỉ đồng của PVN. Ông Thực cho hay những thông tin như nhiều báo đưa vừa qua về việc PVN sai phạm hàng ngàn tỉ đồng đã làm ảnh hưởng lớn đến tập đoàn, quốc gia, làm dư luận trong và ngoài ngành, lão thành cách mạng và hàng ngàn cán bộ, công nhân viên của PVN hoang mang, lo lắng. Đặc biệt trên blog có thông tin xấu về PVN, có thông tin còn coi PVN như Vinashin thứ hai. Thông tin như vậy khiến uy tín không chỉ PVN mà về Việt Nam xuống thấp nhất và rất xấu.
“Những thông tin như vậy có lợi gì không? Còn tập đoàn kinh tế nào muốn hợp tác với Việt Nam? Bao nhiêu công sức của Tập đoàn PVN được Chính phủ, nhân dân hỗ trợ, giúp đỡ bao năm giờ trôi sông trôi biển” - ông Thực đặt vấn đề và nhấn mạnh báo chí hiểu và đưa thông tin như vậy là không đúng, không biết về Tập đoàn PVN.
Theo ông Thực, kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ nói PVN có khuyết điểm chứ không nói mắc sai phạm. Kết luận này cũng đánh giá từ khi thành lập đến nay PVN hoạt động kinh doanh có lãi, bảo toàn và phát triển vốn chủ sở hữu đầu tư và vốn của PVN đầu tư tại các DN khác. Hằng năm, PVN đóng góp gần 1/3 thu ngân sách của cả nước...
Vận hành thiết bị khai thác dầu thô tại mỏ Bạch Hổ của Tập đoàn dầu khí VN. Ảnh: CTV
Không sai phạm và đã khắc phục
Ngay sau những chia sẻ trên, ông Thực đã đọc bản giải trình nguyên nhân gây ra những “khuyết điểm” của tập đoàn, trong đó tập trung vào chín nội dung chính.
Theo đó, đối với kiến nghị tập đoàn thu hồi về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp DN 1.922 tỉ đồng thu được từ cổ phần hóa, tính và thu tiền lãi chậm nộp theo quy định, PVN cho biết: Trong tổng số tiền cần thu hồi thì Tổng Công ty Khí (PVGas) chưa trả 1.911 tỉ đồng vì liên tục bị Tổng Công ty Điện lực Dầu khí (PVPower) chậm thanh toán tiền mua khí (lý do vì PVPower bị EVN nợ hơn 10.000 tỉ đồng). Tính đến nay, PVGas đã nộp 1.903 tỉ đồng và nhận nợ với tập đoàn số lãi phát sinh.
Về kiến nghị PVN báo cáo xin ý kiến Thủ tướng về việc sử dụng tiền cho các hoạt động tài chính không thuộc dự án trọng điểm dầu khí lên đến hơn 15.600 tỉ đồng (góp vốn liên doanh Rusvietpetro, cấp vốn điều lệ cho Tổng Công ty Thăm dò và Khai thác dầu khí PVEP), PVN lý giải: Ngày 15-6-2011, PVN báo cáo và kiến nghị Thủ tướng chấp thuận việc sử dụng nguồn lãi nước chủ nhà để lại PVN để đầu tư góp vốn cho hoạt động tìm kiếm thăm dò tại Công ty Rusvietpetro và PVEP, đây là hoạt động cốt lõi của tập đoàn. Mặt khác, PVN cho rằng chiếu theo quyết định của Thủ tướng về tiêu chí xác định công trình dự án trọng điểm dầu khí được phép sử dụng tiền lãi dầu, khí (ban hành ngày 14-10-2011) thì các dự án của Rusvietpetro và PVEP đều nằm trong danh mục này nên việc sử dụng nguồn vốn trên là phù hợp.
Về kết luận của thanh tra cho rằng PVN đầu tư ngoài ngành kém hiệu quả, PVN khẳng định đầu tư các đơn vị ngoài ngành lợi nhuận không cao chứ không phải thất thoát, thua lỗ. PVN hiện đã xác định năm lĩnh vực hoạt động chính. PVN sẽ thoái vốn từ đây đến năm 2015 tại các công ty tập đoàn không thuộc năm lĩnh vực hoạt động trên.
Về vấn đề xử lý trách nhiệm cá nhân, tập thể liên quan đến các sai phạm, ông Thực cho biết hiện nay PVN đang trong quá trình xử lý, chưa có kết quả chính thức. Tuy nhiên, lãnh đạo PVN đã không trả lời câu hỏi về trách nhiệm của Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng khi còn là chủ tịch PVN.
PVN: “Khuyết điểm” khác gì “sai phạm”?
Vạn Bảo (Phapluattp) - Cuộc họp giao ban báo chí sáng 10-4 bỗng dưng “nóng” bởi sự xuất hiện của Phó Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Nguyễn Văn Sản, người ký kết luận thanh tra vụ việc Tập đoàn Dầu khí (PVN), chỉ bởi sự tranh chấp giữa từ “khuyết điểm” và “sai phạm”.
Sau khi than phiền bị quá nhiều nhà báo hỏi về việc PVN đơn phương họp báo (xem Pháp Luật TP.HCM 10-4), ông phó tổng TTCP đã phê phán báo chí “rút tít giật gân”, “sai bản chất vụ việc” khi đưa theo kết luận của TTCP nhưng lại nói là “sai phạm hàng chục ngàn tỉ đồng”! “Nếu đọc nghiêm túc kết luận của TTCP thì không có từ nào nói rằng đó là “sai phạm” mà chúng tôi chỉ nói “khuyết điểm”, “chưa đúng quy định” của một văn bản quy phạm pháp luật cụ thể nào đó…” - ông Sản nói.
Sau đó, lãnh đạo PVN và lãnh đạo Tập đoàn Sông Đà (một đơn vị cũng vừa bị thanh tra với số tiền trên 10.000 tỉ đồng) cũng đứng dậy nhất loạt nói họ chỉ có một số “khuyết điểm” chứ không phải “sai phạm” và việc báo đăng như thế đã ảnh hưởng nặng nề đến họ (?!).
Thực tế nhiều người dự họp đã rất xôn xao về ý kiến này, bởi theo Từ điển Tiếng Việt (NXB Đà Nẵng 2008) thì “sai phạm” dạng danh từ nghĩa là làm sai các quy định; còn “khuyết điểm” là điều thiếu sót, điều sai trong hành động, suy nghĩ hoặc tư cách. Như vậy dù thể hiện dưới cụm từ nào thì việc làm của PVN cũng là vi phạm các quy định của pháp luật, dùng từ “sai phạm” hay “khuyết điểm” cũng không thay đổi được bản chất của hành vi là PVN đã không tuân thủ các quy định của Nhà nước hoặc “tiền trảm hậu tấu” trong sử dụng số tiền trên 18.000 tỉ đồng!
Hơn thế, từ “sai phạm” không phải do một vài tờ báo nghĩ ra mà đó chính là từ được thể hiện nhiều lần trong văn bản thông báo ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (Công văn số 1775 ngày 20-3-2012 của Văn phòng Chính phủ) “V/v xử lý sau thanh tra tại Tập đoàn Dầu khí VN”. Đặc biệt, ở phần chỉ đạo sau cùng, ý kiến của Thủ tướng nêu rõ ràng là “Tổ chức kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu trong kết luận thanh tra; kết luận trách nhiệm và xử lý nghiêm túc đối với các cá nhân sai phạm. Kết quả báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ”.
Ai cũng biết công việc của thanh tra là bảo vệ pháp luật nên mỗi từ ngữ sử dụng đều phải phản ánh chính xác sự việc, nhất thiết không thể “chơi chữ” theo dạng hiểu sao cũng được. Đúng là đúng và sai thì phải nói là sai, không thể đánh tráo khái niệm để nói rằng “khuyết điểm” là nhẹ nhàng hơn sai phạm!
