"Với trách nhiệm của một công dân Việt Nam, tôi khẩn thiết đề nghị Ngài đại sứ cho kiểm tra tình hình thực tế việc triển khai, chất lượng và hiệu quả của dự án này, tránh để xảy ra tình trạng lãng phí như ở xã Háng Đồng, gây tổn hại tới lợi ích kinh tế cho nhân dân Việt Nam và mất uy tín của nhà tại trợ là Cộng hòa Phần Lan..." - Nguyễn Tuấn Linh
*
Thư gửi Ngài Kimmo Lähdevirta – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cộng hoà Phần Lan tại Việt Nam
By: Bát Trảm Đao
Kính gửi: Ngài Kimmo Lähdevirta – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cộng hoà Phần Lan tại Việt Nam.
Tôi là Nguyễn Tuấn Linh, công dân Việt Nam hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Bằng thư này, tôi xin được phản ánh với Ngài về thực trạng của dự án “ứng dụng Điện mặt trời cho khu vực miền núi và dân tộc ở Việt Nam” do chính phủ Cộng hòa Phần Lan tài trợ một phần lớn bằng nguồn vốn phát triển không chính thức ODA.
Ngày 05-03-2013, tôi có lên thăm xã Háng Đồng, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La và được thấy tận mắt việc thực hiện dự án “ứng dụng Điện mặt trời cho khu vực miền núi và dân tộc ở Việt Nam” tại xã Háng Đồng. Tại đây, tôi chỉ thấy rất nhiều hòm thiết bị của hãng NAPS để ngổn ngang ngoài trời mà không hề có mái che hay bất kỳ sự bảo quản nào mặc cho hư hỏng từ nhiều năm nay.
Xã Háng Đồng là một xã rất nghèo và đặc biệt khó khăn của huyện Bắc Yên, Sơn La luôn phải cần đến sự hỗ trợ quyên góp, từ thiện của những người hảo tâm có điều kiện ở đồng bằng. Các trẻ em nơi đây phải sống trong điều kiện rất thiếu thốn về lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh cũng như các điều kiện ăn ở và học hành. Việc dự án “ứng dụng Điện mặt trời cho khu vực miền núi và dân tộc ở Việt Nam” đã triển khai tới nơi đây nhưng không được lắp đặt mà để mặc cho hư hỏng từ nhiều năm qua là một sự lãng phí không thể chấp nhận được của Ban quản lý dự án cũng như những người tham gia vào việc giám sát, đánh giá chất lượng của dự án.
Tổng giá trị của dự án lên tới 7,920,739EUR trong đó phần vốn vay của Cộng hòa Phần Lan: 5,385,580 EUR là con số không hề nhỏ đối với một quốc gia nghèo khó như Việt Nam.
Chính Phủ Việt Nam hiện đã có số nợ công đạt mức kỷ lục 72.5 tỷ USD tính đến ngày 15-04-2013. Đóng góp vào phần lớn trong số nợ công này là các dự án vay vốn ODA tương tự như dự án “ứng dụng Điện mặt trời cho khu vực miền núi và dân tộc ở Việt Nam”. Nếu số vốn vay ODA này không được sử dụng một cách tiết kiệm và hợp lý sẽ gây tổn hại đến kinh tế vô cùng lớn cho đất nước và người dân Việt Nam chúng tôi.
Do vậy, với trách nhiệm của một công dân Việt Nam, tôi khẩn thiết đề nghị Ngài đại sứ cho kiểm tra tình hình thực tế việc triển khai, chất lượng và hiệu quả của dự án này, tránh để xảy ra tình trạng lãng phí như ở xã Háng Đồng, gây tổn hại tới lợi ích kinh tế cho nhân dân Việt Nam và mất uy tín của nhà tại trợ là Cộng hòa Phần Lan.
Tôi xin gửi kèm theo thư các tấm ảnh tôi đã chụp được tại xã Háng Đồng để Ngài tham khảo.
Rất mong có sự phúc đáp của sứ quán quý quốc trong thời gian sớm nhất có thể.
Xin chân thành cảm ơn Ngài đại sứ.
Nguyễn Tuấn Linh
*
Háng Đồng - Sơn La và cái mặt ông Giàng seo Phử
Xuân Việt Nam - Ông Giàng Seo Phử chắc là dân tộc Mèo (h'Mong)?
Các huyện vùng cao của Sơn La vẫn nghèo, may quá đã có anh Trương Quang Nghĩa - em trai anh Trương Quang Được, trước làm giám đốc công ty VIMECO (Vina cô lếch) chuyển lên làm bí thư Sơn La thì may rồi, các cháu sẽ có lớp học lợp bằng tôn chứ không còn lợp lá nữa, các cháu sẽ có cơ hội được ngửi mùi thịt kho với nước mắm và hành mỡ... sẽ có...
Còn điện mặt trời theo dự án của Phần Lan tài trợ há? hãy đợi đấy, từ năm 2009 tới giờ mới có 4 năm, thiết bị xếp đó rồi vẫn chưa gỉ được đâu mà lo. Hãy cứ đợi khi nào ông Giàng Seo Phử về thăm thì sẽ có điện mặt trời để nghe đài, xem ti vi của nhà nước nhé.
Anh Nghĩa và chị Phóng tới tại Mộc Châu.
Thùng đựng ăng ten vệ tinh đã mục nát.
Thùng đựng thiết bị phát điện cho trạm y tế xã, công suất 400W.
Phía dưới là thùng đựng ắc quy.
Tủ lạnh đựng vắc xin, công suất 200W.
Thùng đựng thiết bị vệ tinh, để trần trụi, bạc phếch vì nắng mưa, khóa cũng không có.
Thiết bị bên trong thùng
Rất tinh vi và đắt tiền.
Bộ thu tín hiệu.
Bộ biến tần của hãng Studer, Thụy Sỹ chắc chắn cực đắt.
Và đây là giá trị còn lại của đống thiết bị trị giá gần 3 tỷ đồng này.
Đến dây cáp, thanh tiếp địa cũng được nhập khẩu từ Phần Lan.
Thùng đựng tấm pin mặt trời đã mọc rêu xanh lè.
Biểu tượng hàng phải chống mưa, nước. Không được che chắn bảo vệ, lô hàng này đương nhiên sẽ hỏng và không được bảo hành.
Đây mới chỉ là hiện trạng của 1 trong 70 xã có thực hiện trong dự án này, liệu còn bao nhiêu xã nữa cũng có tình trạng tương tự như Háng Đồng?
Đối với vùng miền núi phía Bắc, danh sách các xã thực hiện dự án bao gồm:
TỈNH SƠN LA
II Huyện Bắc Yên
44 Háng Đồng
45 Hua Nhàn
III Huyện Mộc Châu
46 Tân Xuân
47 Chiềng Xuân
IV Huyện Mai Sơn
48 Chiềng Nơi
TỈNH CAO BẰNG
V Huyện Bảo Lạc
49 Sơn Lập
50 Hưng Thịnh
51 Kim Cúc
VI Huyện Bảo Lâm
52 Mông Ân
53 Nam Cao
54 Thái Sơn
VII Huyện Thông Nông
55 Cần Nông
TỈNH LAI CHÂU
VIII Huyện Mường Tè
56 Hua Bum
57 Pa Vệ Sử
58 Pa Ủ
59 Ka Lăng
60 Tà Tổng
IX Huyện Sìn Hồ
61 Pú Đao
X Huyện Than Uyên
62 Pha Mu
63 Tà Hừa
TỈNH ĐIỆN BIÊN
XI Huyện Mường Nhé
64 Na Cô Sa
65 Pá Mỳ
66 Sen Thượng
67 Leng Su Sin
68 Nậm Vì
69 Sín Thầu
70 Nà Bủng
Trong các xã nêu trên thì gần đây tôi có đi qua Ka Lăng, Pa Vệ Sử, Pa Ủ, Tà Tổng thì chỉ thấy duy nhất ở Tà Tổng có lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời nhưng cũng không thấy có trạm thu phát sóng truyền hình, không biết các hạng mục khác có được lắp đặt đầy đủ hay không?
Hay có lẽ là do các xã này, họ đã kéo được điện vào và giải pháp dùng thiết bị thu sóng vệ tinh rồi phát lại là không hợp lý vì so với việc mua thiết bị thu sóng trực tiếp tín hiệu từ vệ tinh rất rẻ mà chất lượng lại tốt và không bị ảnh hưởng bởi địa hình rừng núi.
Vấn đề nợ công đang là vấn đề rất nóng trên báo chí Việt Nam mấy tuần vừa qua.
Dẫn tính toán của chuyên gia Liên Hiệp Quốc, trao đổi với báo Tuổi Trẻ bên lề hội thảo, TS Nguyễn Trọng Hậu, Đại học Almamer, Ba Lan, cho biết nếu theo chuẩn quốc tế thì nợ công VN lên đến khoảng 128 tỉ USD, bằng khoảng 106% GDP năm 2011 - gần gấp đôi mức VN công bố chính thức.
TS Lưu Bích Hồ, nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược (Bộ Kế hoạch - đầu tư), cũng đồng tình và chỉ ra rằng năm 2011, ước tính theo quốc tế thì nợ công của VN là 128,9 tỉ USD, tương đương 106% GDP. Nhưng con số mà Bộ Tài chính công bố chỉ 66,8 tỉ USD và bằng 55% GDP.
Nợ công của Việt Nam thì ngày càng tăng, trong đó góp phần lớn nhất có lẽ là vốn vay ODA cho các dự án của Chính Phủ. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng vốn vay thì rất thấp và nhiều dự án vô cùng lãng phí như dự án điện mặt trời này.
Tôi đã trao đổi với nhiều nhà chuyên môn về điện mặt trời thì ai cũng đồng tình là việc khai thác điện mặt trời ở các tỉnh miền Bắc nói chung và miền núi cao phía Bắc nói riêng là không có hiệu quả. Miền Bắc có mùa đông kéo dài, hoàn toàn không có nắng, ngay cả trong mùa hè cũng không phải là ngày nào cũng có nắng, kể cả trong một ngày thì tại các vùng núi cao, thời gian có nắng không nhiều, hơn nữa đa số các khu vực dân cư tập trung đều nằm bên sườn núi hoặc dưới thung lũng nên mặt trời sớm bị che khuất bởi các dãy núi nên lượng ánh sáng không thể đủ để xạc đầy liên tục các bình ắc quy.
Các thiết bị công nghệ cao của trạm phát điện mặt trời rất nhậy cảm với độ ẩm, cần được bảo quản và bảo trì rất tốt thì mới có thể hoạt động được trong khi thời tiết của các vùng núi phía Bắc vô cùng khắc nghiệt, độ ẩm cao, nhiệt độ thay đổi thất thường sẽ nhanh chóng làm hỏng thiết bị.
Với các sản phẩm công nghệ cao này đòi hỏi phải có người trình độ chuyên môn cao để vận hành và bảo trì, sửa chữa, phải có linh kiện, thiết bị thay thế dự phòng trong khi điều đó là không thể tại những nơi vùng sâu, vùng xa như Háng Đồng này được.
Chi phí để mua các thiết bị năng lượng mặt trời này và linh kiện để thay thế là rất đắt, hoàn toàn không hiệu quả so với các giải pháp truyền thống như thủy điện mini hay thậm chí là máy phát điện chạy dầu diezen. Vậy mà dự án vẫn được duyệt, vẫn vay vốn ODA của nước ngoài để đầu tư rồi vứt xó cho hư hỏng trong khi những nơi đó đang thiếu thốn đủ mọi thứ.
Đây là một thực tế vô cùng đau xót mà bất cứ ai nhìn thấy cũng đều cảm thấy phẫn nộ và bức xúc.
7.920.739 EUR tương đương 197.273.931.255 VNĐ trong đó vốn vay là 5.385.580 EUR tương đương 134.133.255.480 VNĐ, vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước là 2.535.159 EUR tương đương 63.140.670.880 VNĐ kết quả là như thế này đây.
Trời cũng đã về chiều muộn, hai thằng tôi đành tạm biệt các giáo viên trường tiểu học Háng Đồng và các bạn Hà Nội lên khảo sát làm chương trình từ thiện cho Háng Đồng để lên đường về Hà Nội cho sớm.
http://phongchongthamnhungvietnam2012.blogspot.com/2013/05/hang-ong-son-la-va-cai-mat-ong-giang.html
