*
Facebook của nhà văn Phạm Đình Trọng có viết về ông Tôn Thất Tần như sau:
- Mười ba tuổi, chú bé Tôn Thất Tần đã mồ côi cha vì Cộng sản. Tháng chín, năm 1930 phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh nổi lên. Những người nông dân giáo mác gậy gộc trong tay ầm ầm kéo đến huyện đường Nghi Lộc, nơi bố Tôn Thất Tần là Tôn Thất Hoàn đang là tri huyện. Trong tay tri huyện Tôn Thất Hoàn có một đội lính lệ hơn ba mươi quân bảo vệ an ninh trong huyện nhưng tri huyện Tôn Thất Hoàn không đưa quân ra đối đầu với những người nổi dậy sẽ gây đổ máu. Ông cùng một viên lục sự tay không ra gặp những người nông dân. Quan huyện Tôn Thất Hoàn cùng viên lục sự liền bị những nông dân chặt đầu.
- Hai mươi bảy tuổi, anh thanh niên Tôn Thất Tần đã trở thành người tù Cộng sản chỉ vì anh bộc lộ chính kiến phản đối Hiệp định 6.3.1946 do Hồ Chí Minh kí với Pháp thỏa thuận cho quân Pháp vào miền Bắc Việt Nam thay thế quân Tàu Tưởng giải giáp quân Nhật. Năm mươi chín tuổi, ông già Tôn Thất Tần mới bước ra khỏi nhà tù Cộng sản.
Cáo Phó: Cụ ông Tôn Thất Tần qua đời - Thượng thọ: 96 tuổi
Nhà hoạt động Nguyễn Hoàng Vi và Lưu Trọng Kiệt thắp hương trước linh cữu của cụ ông Tốt Thất Tần.
Tác giả thắp hương trước linh cữu của cụ ông Tôn Thất Tần.
Linh cữu được quàn tại chùa Đại Giác, Phú Nhuận.
Nói chuyện, chia buồn với gia đình.
*
Nhà văn Phạm Đình Trọng còn cho biết:
Cuộc đời người tù của cụ Tôn Thất Tần kéo dài qua đời ba đảng Mác xít: Đảng Cộng sản Đông Dương, đảng Lao động Việt Nam, đảng Cộng sản Việt Nam. 96 năm có mặt trên cõi đời thì một phần ba cuộc đời cụ Tôn Thất Tần, 32 năm (1946 – 1977), để lại trong nhà tù Cộng sản.
Đày đọa một con người 32 năm trong nhà tù cộng sản hà khắc tưởng đã là kỉ lục về sự tàn nhẫn, độc ác của một thể chế phản con người. Nhưng từ 2009 kỉ lục này đã bị phá bởi người tù Nguyễn Hữu Cầu, một sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng hòa. Đến nay người tù Nguyễn Hữu Cầu đã có 37 thâm niên trong tù. Con số kỉ lục này chưa dừng lại.
Lấy bạo lực công an, tòa án, nhà tù đối phó với dân, trả lời những tiếng nói khác biệt của dân, Nhà nước Cộng sản đã tạo ra những bản án tàn bạo, man rợ với Tôn Thất Tần, Nguyễn Hữu Cầu, Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Cù Huy Hà Vũ . . . Đó là tội ác chống con người, chống nhân dân, chống lại những tiếng nói thường tình của một xã hội dân sự, tội ác cộng sản. Lịch sử sẽ khắc ghi và phán xét!
Văn hiến Việt Nam là: Lấy trí nhân thắng cường bạo; Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân. Một Nhà nước không còn trí nhân, không còn nhân nghĩa, chỉ tồn tại bằng bạo lực, bằng cái ác là Nhà nước đó đã tự khai tử ngay từ khi ra đời. Bạo lực dù mạnh đến đâu cũng không thể tồn tại lâu bền. Bạo lực càng tran lan là bước đường cùng càng đến gần. Nhà nước đó cùng với những công sai, những quan tòa, những cai ngục sẽ không trốn được bản án nghiêm khắc và ô nhục của Nhân dân, của lịch sử dành cho họ.
Nhà văn Phạm Đình Trọng, Lê Phú Khải trước linh cữu cụ ông Tôn Thất Tần
Châu Văn Thi - Phóng viên lề dân tường trình từ Sài Gòn
