Thanh Quang, phóng viên RFA - Quốc nạn tham nhũng cùng nhiều tệ nạn khác tiếp tục là những vấn đề gây nhiều chú ý cũng như đáng ngại tại VN, công luận, từ người dân tới các nhà lập pháp, bày tỏ quan ngại rằng những tệ nạn ấy đang trên đà phát triển mạnh trong chiều hướng phức tạp, tinh vi, thậm chí “xảo quyệt” hơn.
AFP - Trụ sở chính của Ban Quản lý Dự án 18 (PMU 18) tại Hà Nội hôm 17/4/2006, một vụ tham nhũng lớn bị phanh phui trước Đại hội đảng lần 10.
Tham nhũng căn bệnh mãn tính
Trong khi các quan chức VN tự hào về nỗ lực phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo dù tình hình thực tế khó có thể như cái nhìn qua “lăng kính màu hồng” ấy, thì nhiều đại biểu Quốc Hội lưu ý trong cuộc báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của Chính phủ và Thủ tướng mấy ngày qua rằng tình trạng tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, lãng phí…vẫn đáng ngại trong xã hội.
Theo Đại biểu Lê Quang Bình, đặc trách Uỷ ban An ninh-Quốc phòng của Quốc Hội thì trong mấy năm qua, chính phủ nỗ lực phát triển kinh tế mà không quan tâm đúng mức tới việc giải quyết các vấn đề xã hội khiến tệ nạn tham nhũng, chạy chức, chạy quyền gây bức xúc ngày càng đáng ngại cho dân chúng.
Trong khi đại biểu Nguyễn Tấn Trịnh thuộc Quảng Nam đề nghị chính phủ cần nói thật cho người dân biết rằng có hay không tình trạng này, thì Đại biểu Nguyễn Lân Dũng lưu ý rằng Chính phủ đánh giá nạn quan liêu, tham nhũng, lãng phí “khá mờ nhạt”. Và ông nêu lên trường hợp cụ thể là những vụ như chỉ bắt trộm hai con vịt thôi đã bị phạt tù trong khi có những đơn vị thua lỗ, nợ đến hàng ngàn tỷ đồng thì lại không ai bị kỷ luật gì cả.
Nhắc đến nợ nần hàng ngàn tỷ đồng có lẽ người ta khó bỏ qua vấn đề Vinashin. Theo Đại biểu Ngô Minh Hồng thì trong vụ Vinashin, báo cáo của chính phủ nhìn nhận có sai sót, có kiểm điểm nhưng chưa đến mức kỷ luật thì “cử tri không bằng lòng”. Đại biểu này lưu ý là 1 tập đoàn nắm giữ tài sản nhà nước, tức tiền thuế của nhân dân rồi gây nợ nần hàng tỷ đô la, tái cấu trúc tốn kém để khoanh nợ, giản nợ…nên không thể đơn giản đến mức như vậy được.
Đại biểu vừa nói lên tiếng sau khi Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, với tư cách là Trưởng Ban chỉ đạo tái cơ cấu tập đoàn Vinashin cho biết rằng căn cứ vào kết quả điều tra, kiểm điểm, Bộ Chính Trị đã quyết định không xử lý kỷ luật đối với tập thể và cá nhân các quan chức cấp điều hành có sai phạm.
Nhận xét về vấn đề này, Giáo sư Trần Khuê, một người luôn khắc khoải cho sự phế hưng của đất nước có ý kiến:
GS Trần Khuê: Chuyện chính phủ báo cáo trước Quốc Hội về vấn đề Vinashin là báo cáo chưa ổn. Sao lại nói suông rằng chính phủ, thủ tướng nghiêm túc nhận trách nhiệm? Nhận trách nhiệm thì phải như thế nào chứ.
Nhận trách nhiệm mà không sao cả là thế nào? Ngay con số họ cũng không nói chính thức là 86 ngàn tỷ hay là 120 ngàn tỷ ? Tôi thấy việc nhận trách nhiệm suông như vậy, nhân dân không thể chấp nhận được. Tôi cũng lấy làm lạ là tại sao có chuyện Uỷ ban Thanh tra của Trung ương Đảng nhảy vào vấn đề này? Thế rồi Bộ Chính trị cũng họp bỏ phiếu không đồng ý việc kỷ luật tập thể và cá nhân có liên quan đến Vinashin ? Và tôi cũng rất ngạc nhiên khi ông Trần Văn Truyền, Tổng Thanh tra Chính phủ, lại nói rằng “ là thành viên chính phủ, tôi không bình luận gì thêm về nội dung báo cáo trước Quốc Hội hôm nay, cũng chưa thế tiết lộ kết quả cuộc thanh tra toàn diện Vinashin, vì chúng tôi chưa thể báo cáo thủ tướng và thủ tướng chưa cho ý kiến”.
Tại sao cho đến bây giờ còn nói tiết lộ với không tiết lộ cái gì ? Sao đến bây giờ lại chưa báo cáo thủ tướng và thủ tướng vẫn chưa cho ý kiến ? Và chưa cho ý kiến như vậy thì ra báo cáo với Quốc Hội thế nào được ?
Cho nên họ lúng túng trong chuyện này lắm. Mà tôi thấy những vụ như PMU18 rồi PCI…Tất cả các vụ họ đều cho chìm xuồng, làm việc tắc trách. Và vụ Vinashin là vụ “động trời, tầy trời” mà họ vẫn làm thế.
Trong khi đó, các đại biểu khác nêu lên nghi vấn về quyết tâm phòng chống tham nhũng của chính phủ, về vai trò của các cơ quan phòng chống tham nhũng, nhất là tình trạng giao cho chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng trong khi hành pháp là lãnh vực có điều kiện và nguy cơ tham nhũng nhiều nhất.
Nhận xét về quyết tâm của chính phủ bài trừ quốc nạn tham nhũng, GS Trần Khuê cho biết:
GS Trần Khuê: Vì thực ra có bao giờ họ muốn chống tham nhũng, vì bản thân họ tham nhũng thì còn chống ai nữa ? Chỉ có điều là họ tự trọng thì nên từ chức thôi.
Muốn chống tham nhũng phải chống cái đẻ ra tham nhũng
Theo nhận xét của GS Nguyễn Thanh Giang từng quan tâm đến vận nước, thì quốc nạn tham nhũng tiếp tục là thực trạng phũ phàng cho quê hương, dân tộc khi đảng tự hào là “anh minh, sáng suốt” lại để cho tham nhũng tràn lan:
GS Nguyễn Thanh Giang: Đấy là một thực tế rất đau lòng của đất nước, xã hội vốn mang bao nhiêu kỳ vọng vào tương lai là phải sáng sủa tốt đẹp. Đất nước độc lập để làm gì ? Độc lập để xây dựng được một xã hội không bất công, không tham nhũng, không áp bức, không có bóc lột và người dân được sống trong tự do, dân chủ. Nhưng bây giờ thực tế không như vậy! Điều trớ trêu là giới cầm quyền hứa mãi, nói mãi nhưng không làm.
Đảng bảo là Đảng sáng suốt anh minh thì phải giải quyết được các vấn đề của xã hội chứ ? Làm sao mà cứ để tình trạng tham nhũng càng ngày càng tệ hại. Không phải chỉ tệ hai bằng hoặc hơn xã hội phong kiến, xã hội VN hồi thời bị Pháp nô lệ, mà tệ hại hơn các nước khác trên thế giới thì làm sao không đau lòng được!
Đáng lẽ Đảng phải ăn năn, hối hận để bảo nhau là phải thực sự vì dân, vì nước mà vắt óc, moi tim nhằm giải quyết các yêu cầu của nhân dân, quần chúng và của các đại biểu Quốc Hội. Nhưng mà không. Đảng chỉ thích nghe những lời tán dương, ca ngợi. Còn ai không tán dương ca ngợi thì Đảng trừng trị người ta, vu khống người ta. Như vậy thì làm sao tiến bộ được?
Giữa lúc tham nhũng trở thành quốc nạn ngày càng đáng ngại, GS Nguyễn Thanh Giang đề cập tới nguyên nhân phát sinh tham nhũng để từ đó có thể tìm cách diệt trừ tệ nạn này. Ông nêu lên nghi vấn:
GS Nguyễn Thanh Giang: Ở VN cái gì đẻ ra tham nhũng ? Chính chủ trương, đường lối chưa đúng đắn, các chính sách lớn không đúng đắn. Và ở VN nếu chỉ đặt vấn đề chống tham nhũng thì không thể nào tận diệt được tham nhũng. Muốn chống được tham nhũng ở VN thì phải chống cái đẻ ra tham nhũng, tức phải sửa sai sót của chủ trương, đường lối, phải sửa những vấn đề lớn của chính sách sai lầm.
Thí dụ về phương diện ruộng đất. Từ tình trạng mập mờ, không thừa nhận 5 thành phần kinh tế trong ruộng đất, khiến không cho người dân có quyền tư hữu ruộng đất trong khi xoá đi hết và chỉ thừa nhận Nhà nước được quyền ấy thì thực ra quyền tư hữu này nằm trong tay mấy ông đảng viên có chức có quyền.
Đường lối sai lầm, chủ trương mập mờ ấy, mà thực chất là do giới tư bản đỏ, địa chủ đỏ đặt ra như vậy, khiến đẻ ra tệ nạn tham nhũng cực kỳ lớn và cũng đẻ ra sự phân hoá xã hội giàu-nghèo cực kỳ tệ hại tại VN. Cho nên tôi cho rằng ở VN, vấn đề muốn cho thật tâm huyết, thật thấu đáo thì phải bàn nhau chống cho bằng được cái đẻ ra tham nhũng.
Lên tiếng cách nay không lâu, bà Samantha Grant, Điều Phối Viên Chương trình của Tổ chức Minh bạch Quốc Tế lưu ý rằng tệ nạn tham nhũng ở VN chưa giảm. Viên chức này trích dẫn lời các chuyên gia khẳng định rằng VN chưa có tiến bộ trong việc phòng chống tham nhũng.
Một bản phúc trình của LHQ cách nay ít lâu cũng lưu ý rằng nạn hối lộ ở VN chưa giảm trong khi tham nhũng thì diễn ra ở mọi cấp trong đảng lẫn chính quyền.
Theo chuyên gia Martin Gainsborough thuộc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á của Viện Đại học Bristol, Anh Quốc, tham nhũng là vấn đề lớn của hệ thống quyền lực VN.
Quốc nạn tham nhũng tiếp diễn trầm trọng khiến vị tướng lão thành khả kính luôn ưu tư cho vận nước cùng sự tồn vong của dân tộc, là Thiếu Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, đã xúc cảnh… nhiễu nhương ấy thành bài thơ khai bút đầu năm như sau:
Hỏi những quan tham lại nhũng
làm giàu chết có mang đi?
Nhắc kẻ nắm quyền hống hách
Nhớ chăng quan chỉ một thì?
Nhắc kẻ độc tài độc đoán
Trên đời từng có Hít-le.
Nhắn kẻ ba hoa dối trá
Tô hồng dễ mấy ai nghe?!
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Official-wrong-doings-in-VN-03252011120920.html
