Mạnh Quân - Tại hội nghị đối thoại về phòng, chống tham nhũng, tổng thanh tra Chính phủ (TTCP) Trần Văn Truyền đã cho biết, TTCP đã kết thúc cuộc thanh tra tại tập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin). Báo cáo kết luận thanh tra đã được gửi đến Thủ tướng Chính phủ và đã được Thủ tướng đồng ý với nội dung kết luận Số lố thực tế lớn hơn báo cáo kiểm toán
Theo kết luận thanh tra, một số nội dung như tình trạng Vinashin đã thành lập quá nhiều công ty con trong khi thiếu và buông lỏng quản lý; đầu tư dàn trải, tuỳ tiện; công ty mẹ huy động vốn và cho vay lại trái pháp luật, để thâm hụt vốn điều lệ 5000 tỷ đồng…thì cơ bản giống như kết quả kiểm tra, đánh giá của các cơ quan hữu quan trước đây như kết luận của uỷ ban Kiểm tra Trung ương. Nhưng cuộc thanh tra này cũng đã phát hiện một số vấn đề mới, hoặc chi tiết, chính xác hơn mà trước đây chưa được làm rõ tại Vinashin và các đơn vị thành viên của tập đoàn này.
Theo TTCP, căn cứ vào báo cáo tài chính hợp nhất tại thời điểm 31.12.2009 và các tài liệu liên quan, cơ quan này cho rằng, các báo cáo tài chính của Vinashin lập chưa đầy đủ và chưa tuân thủ các nguyên tắc, chuẩn mực kế toán. Ngay cả báo cáo kế toán năm 2009 do một công ty kiểm toán khá danh tiếng của Việt Nam là kiểm toán KPMG thực hiện cũng chưa phản ánh chính xác về nguồn vốn, tài sản, kết quả sản xuất, kinh doanh của Vinashin. Kết quả thanh tra cho thấy, giá trị tài sản và nguồn vốn của tập đoàn này tính đến 31.12.2009 là 102.536 tỷ đồng; nếu loại trừ công nợ nội bộ theo kết quả đối chiếu, xác nhận của tập đoàn, con số này giảm còn 92.575 tỷ đồng. Số nợ phải trả tính đến hết năm 2009 còn 86.745,43 tỷ đồng.
TTCP đã xác định, mặc dù kết quả báo cáo tài chính của Vinashin cho thấy năm 2009, tập đoàn này lỗ 1.682,5 tỷ đồng nhưng số lỗ thực chất là 4.985 tỷ đồng, tăng thêm hơn 3.302 tỷ đồng so với báo cáo tài chính đã được kiểm toán. Trong đó, có khoản lỗ 848 tỷ đồng do chi phí chưa phân bổ hết đối với những hợp đồng đóng tàu đã hoàn thành, bàn giao cho chủ tàu là 114 tỷ đồng, chi phí phải trả cho các công ty quản lý tàu chưa ghi nhận là 57 tỷ đồng; chi phí khấu hao tài sản cố định với những tài sản đã đưa vào sử dụng nhưng tập đoàn chưa trích theo quy định là 527 tỷ đồng; các khoản chi phí trả trước dài hạn chưa phân bổ là 151 tỷ đồng. Một khoản chênh lệch tỷ giá phát sinh từ việc đánh giá lại các tài sản và nợ phải trả dài hạn bằng tiền, có gốc ngoại tệ tại thời điểm 31.12.2009 là 2.455 tỷ đồng.
Một lưu ý của TTCP được nêu trong kết luận thanh tra là có một số khoản mặc dù chưa ghi nhận là lỗ nhưng Vinashin cần đặc biệt lưu ý kiểm toán “khả năng lỗ tiềm tàng, rất hiện thực” ở các khoản: 2.787 tỷ đồng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang của những hợp đồng đóng tàu bị huỷ; chênh lệch các khoản phải thu nội bộ nhưng không xác định được đối tượng phải thu là 4.688,09 tỷ đồng; 1035 tỷ đồng bị phạt và trả lãi tiền đặt cọc cho các chủ tàu do Vinashin vi phạm hợp đồng.
Nguyên nhân vụ “đắm tàu”
Lý giải cho những nguyên nhân thua lỗ, nợ nần chất chồng của Vinashin, cơ bản, TTCP cũng đã kết luận như uỷ ban Kiểm tra Trung ương như có yếu tố khách quan về khủng hoảng, suy thoái kinh tế thế giới; mô hình tập đoàn kinh tế nhà nước còn đang thí điểm, cơ chế quản lý chưa rõ, chưa đồng bộ…có nguyên nhân chủ quan do việc thiếu đều lệ tổ chức hoạt động; quy chế quản lý tài chính không chặt chẽ. Thanh tra cũng nhấn mạnh đến nguyên nhân lãnh đạo tậo đoàn, hội đồng quản trị, người đứng đầu tập đoán có khuyết điểm, sai phạm, mở rộng quá nhanh khối công ty con, có sai phạm trong huy động, quản lý và sử dụng vốn. Trình độ cán bộ, lãnh đạo của công ty mẹ, các đơn vị thành viên chưa đáp ứng yêu cầu…
Đáng chú ý, TTCP cho rằng, một số cơ quan quản lý nhà nước, cơ quản chức năng kiểm tra, giám sát ở trung ương chưa thực hiện tốt và hiệu quả việc giám sát, kiểm tra và đánh giá đúng, kịp thời về công tác tổ chức, cán bộ và tình hình sản xuất, kinh doanh, thực hiện chiến lược phát triển của tập đoàn theo nghị quyết Trung ương 3 (khoá IX) và kết luận số 45/KL-TW của Bộ Chính trị về thí điểm mô hình tập đoàn kinh tế.
Trong kết luận cũng nêu rõ trách nhiệm quản lý của 3 bộ ngành liên quan. Theo đó, bộ Tài chính được cho là chưa kiên quyết có những giải pháp kịp thời và hiệu quả yêu cầu HĐQT Vinashin xây dựng quy chế tài chính khiến trong nhiều năm tập đoàn này không ban hành được quy chế tài chính. Bộ này cũng chưa có giải pháp kiên quyết, hiệu quả trong việc sử dụng trái phiếu quốc tế do Chính phủ cho Vinashin vay lại. Bộ Nội vụ được cho là chưa kiên quyết có những giải pháp buộc HĐQT Vinashin thực hiện đúng quy định về bổ nhiệm hoặc thuê tổng giám đốc điều hành khiến cho chủ tịch HĐQT kiêm nhiệm tổng giám đốc điều hành kéo dài trong nhiều năm ở Vinashin. Bộ Giao thông Vận tải có trách nhiệm trong việc chưa có giải pháp kịp thời, hữu hiệu để yêu cầu HĐQT Vinashin xây dựng, trình Thủ tướng ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động; bổ nhiệm hoặc thuê tổng giám đốc điều hành; chưa phát hiện kịp thời những yếu kém, việc làm trái cố ý trong tập đoàn này để kiến nghị cơ quan chức năng xử lý.
Trách nhiệm cá nhân
TTCP cho rằng, ông Phạm Thanh Bình (nguyên chủ tịch HĐQT và tổng giám đốc Vinashin đã bị khởi tố, tạm giam) cùng các thành viên HĐQT của tập đoàn này thời kỳ 2006-30.6.2010 phải chịu trách nhiệm về những khuyết điểm, sai phạm trong quản lý: nhiều năm không có điều lệ tổ chức và hoạt động, không có quy chế tài chính tương xứng, để mất cân đối tài chính nghiêm trọng, thua lỗ, mất vốn nhà nước… Ông Phạm Thanh Bình còn được cho là có trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện dự án đầu tư mau tàu Hoa Sen, xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng; sử dụng nguồn vay lại trái phiếu quốc tế của Chính phủ mua lại nợ từ ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam trong đó có nhiều khoản nợ xấu; việc chuyển nhượng cổ phần ở ngân hàng Nhà ở Hà Nội…và một loạt vụ việc khác.
Bản kết luận thanh tra nêu cụ thể tên cả những cá nhân trong HĐQT Vinashin như ông Trần Quang Vũ (đã bị khởi tố, bắt tạm giam do còn chịu tráchn hiệm cá nhân về việc thanh lý tàu Bạch Đằng Giang, thua lỗ lớn tại tổng công ty Công nghiệp tàu thuỷ Nam Triệu) ùa các ông: Ngô Thế Việt, Chu Thế Hưng, Hồ Ngọc Tùng, Nguyễn Đức Thận, Trần Văn Liêm (đã bị khỏi tố, tạm giam), Đỗ Thành Hưng, Lưu Quyết Thắng.
Một số tổng giám đốc tài chính, tổng giám đốc kinh doanh, đầu tư và các trưởng bản trong giai đoanh này cũng bị TTCP cho là đã thiếu trách nhiệm trong thực thi chức trách, nhiệm vụ dẫn đến những sai phạm, hậu quả nghiêm trọng về tài chính, kế toán, về đầu tư. Trong đó có ông Hồ Ngọc Tùng, tổng giám đốc tài chính, uỷ biên HĐQT, trưởng ban kiểm soát của tập đoàn; ông Nguyễn Quốc Anh, tổng giám đốc kinh danh, ông Lê Lộc-tổng giám đốc đầu tư, ông Đỗ Văn Phệch, kế toán trưởng, trưởng ban tài chính-kế toán; các ông trưởng ban Kế hoạch-đầu tư qua các thời kỳ: Nguyễn Hữu Ngọc, Lê Anh Tuấn. Bà Phạm Thu Hằng (người nhà ông Phạm Thanh Bình), trưởng ban Kinh danh-đối ngoại của Vinashin cũng được nêu tên.
Ngoài một số người là lãnh đạo, trưởng ban, thành viên HĐQT của Vinashin và cán bộ một số công ty thành viên của tập đoàn này đã bị khởi tố, bắt tạm giam vừa qua như ông Phạm Thanh Bình, ông Trần Quang Vũ, ông Trần Văn Liêm…mà cơ quan công an đã thông báo, báo cáo của TTCP còn nêu rõ trách nhiệm cá nhân của khá nhiều cán bộ khác thuộc Vinashin. Ví dụ như ông Hồ Ngọc Tùng, nguyên giám đốc và bà Trịnh Thị Hậu, giám đốc cong ty Tài chính Vinashin cố ý làm trái trong việc cho công ty Vận tải Viễn dương vay 106 tỷ đồng từ vốn trái phiếu quốc tế để thực hiện hoán cải tàu Bạch Đằng Giang, gây thất thoát lớn. 2 người này cũng bị buộc trách nhiệm cùng ông Hoàng Gia Hiệp, phó giám đốc công ty Tài chính Vinashin trong việc sử dụng 1000 tỷ đồng nguồn trái phiếu quốc tế để mua lại nợ của ngân hàng BIDV, việc tư vấn dự án mua tàu Enegry của công ty Vận tải Biển Đông. Ông Lê Lộc, phó tổng giám đốc tập đoàn Vinashin có trách nhiệm trong việc năm 2004 có ban hành công văn số 07-CNT/BDADQ không đúng thẩm quyền, cho phép thi công không đạt cao độ thiết kế được phê duyệt với khối lượng 257.805 m2 gây nguy cơ mất an toàn công trình tại công ty Công nghiệp Tàu thuỷ Dung Quất.
Ngoài việc kiến nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm những tập thể, cá nhân có liên quan đến sai phạm như đã nêu, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Vinashin phói hợp với tập đoàn Dầu khí, tổng công ty Hàng hải Việt Nam triển khai thu hồi lại số tiền hơn 615,65 tỷ đồng đã chi sai tại các đơn vị thành viên; rà soát giảm trừ số tiền trên 138,3 tỷ đồng khi nghiệm thu, quyết toán tại một số dự án, gói thầu; điều chỉnh lại dự toán một só gói thầu, dự án, điều chỉnh, hạch toán kế toán và kế hoạch sản xuất kinh doanh…
Mạnh Quân
_____________________
7 vụ việc TTCP chuyển Bộ Công an điều tra, xử lý:
1. Vụ cố ý làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc dùng 1000 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu quốc tế để mua nợ của BIDV trong đó có nhiều khoản nợ xấu.
2. Vụ việc thiếu trách nhiệm và cố ý làm trái trong dự án Nhà máy đóng tàu Dung Quất giai đoạn I gây thiệt hại 59 tỷ đồng tiền thuế nộp thay cho nhà thầu nước ngoài, thiệt hại do không phạt nhà thầu nước ngoài về lỗi vi phạm hợp đồng.
3. Vụ thiếu trách nhiệm và có dấu hiệu tham nhũng trong việc chuyển nhượng cổ phiếu ngân hàng Nhà Hà Nội.
4. Vụ việc cố ý làm trái quy định quản lý nhà nước, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của một số cán bộ công ty Cổ phần Công nghiệp tàu thuỷ Hoàng Anh
5. Vụ cố ý làm trái các quy định nhà nước về đầu tư xây dựng, sử dụng vốn vay 300 tỷ đồng của Vinashin sai mục đích dẫn đến nợ quá hạn, có khả năng mất vốn của ông Nguyễn Tấn Dương, chủ tịch HĐQT công ty Cổ phần Đầu tư Cửu Long (ông Dương đã bị tạm giam do liên quan đến vụ đầu tư nhà máy Nhiệt điện Sông Hồng)
6. Vụ làm trái quy định nhà nước trong quản lý đầu tư xây dựng, quản lý tài chính và trong bố trí nhân sự gây thất thoát, lãng phí lớn tại dự án khu công nghiệp Tàu thuỷ Lai Vu
7. Vụ việc sai phạm trong đầu tư, gây thiệt hại nghiêm trọng tại công ty TNHH Một thành viên công nghiệp tàu thuỷ Cái Lân.
Ngoài ra còn 4 vụ việc khác, TTCP có đề nghị bộ Công an giao nghiên cứu, thu thập thêm tài liệu để nếu có đủ điều kiện thì điều tra, xử lý như vụ vệc mua cổ phần của công ty Cổ phần đầu tư Vận tải Dầu khí có dấu hiệu che dấu, biển thủ 318 tỷ đồng; vụ cố ý làm trái trong quản lý đầu tư, tài chính dẫn tới lãng phí trong sử dụng gần 1000 tỷ đồng vốn đầu tư tại 2 dự án của nhà máy Đóng tàu Bến Thuỷ….
Blog Sỏi
