Trọng Nghĩa (RFI) - Đúng như dự liệu, 24 tiếng đồng hồ sau khi Linh mục Nguyễn Văn Lý bị đưa trở lại nhà tù, phản ứng bất bình đã vang lên trên thế giới. Hôm qua, Hoa Kỳ chính thức lên tiếng đòi trả tự do ‘’ngay lập tức’’ cho cha Lý. Đây cũng là yêu cầu của tổ chức bảo vệ nhân quyền Ân Xá Quốc Tế, trụ sở tại Anh, Human Rights Watch trụ sở tại Mỹ và Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế, định chế tham vấn cho chính quyền Mỹ.
Bà Heide Bronke Fulton, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã lên tiếng bày tỏ thái độ quan ngại của Washington về việc chính quyền Hà Nội lại giam cầm Linh mục Nguyễn Văn Lý và kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do ‘’ngay lập tức’’ cho ông.
Theo bà Fulton : "Một cá nhân không thể bị cầm tù chỉ vì đã thể hiện quyền tự do ngôn luận của mình". Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ còn nhấn mạnh rằng cha Lý cần phải được tự do để có thể tiếp tục được điều trị khối u trên não.
Linh mục Nguyễn Văn Lý là một trong những nhân vật ly khai Việt Nam được Hoa Kỳ thường xuyên lên tiếng bênh vực. Vào năm 2007, ông đã bị kết án 8 năm tù về tội tuyên truyền chống Nhà nước. Một cách cụ thể, ông bị cáo buộc là đã sáng lập khối 8406, một phong trào dân chủ thành lập ngày mồng 8 tháng Tư năm 2006, chủ trương đa đảng trong một đất nước do Đảng Cộng sản độc quyền lãnh đạo.
Ngày 15 tháng 3 năm 2010, ông đã được tạm hoãn thi hành án một năm để về nơi cư trú tại Tòa Tổng giám mục Huế chữa trị bệnh tình. Sau ngày 15/03 vừa rồi, dù lệnh hoãn thi hành án đã hết hạn, chính quyền Việt Nam vẫn để cha Lý tiếp tục tại ngoại. Thế nhưng, vào chủ nhật 24/7 vừa rồi, ông đã bị áp tải trở lại nhà tù.
Theo nguồn tin báo chí Việt Nam, vào hôm qua 26/7, Tổng cục An ninh II, thuộc Bộ Công an, đã chính thức cho biết lý do đưa Linh mục Nguyễn Văn Lý trở lại trại giam Nam Hà để tiếp tục thọ án. Đó là : « Mặc dù sức khỏe ổn định nhưng ông Nguyễn Văn Lý không tự giác trở lại trại giam, không có đơn xin gia hạn tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù, tiếp tục có hoạt động kích động biểu tình, phá rối an ninh trật tự ».
Lý do chính quyền Việt Nam nêu lên đương nhiên không thuyết phục được các tổ chức bảo vệ nhân quyền, nhất là khi tù nhân, theo lời công nhận của chính Bộ Công an Việt Nam, đã « bị tai biến mạch máu não gây liệt nửa người phải, có tiền sử huyết áp cao nhiều năm có nguy cơ đột qụy cao ».
Vào hôm nay, tổ chức Human Rights Watch, trụ sở ở New York, đã thẩm định : "Đưa cha Lý trở lại nhà tù chỉ làm nặng thêm tính chất tàn ác và bất công của việc kết án Linh mục Lý vào lúc đầu". Human Rights Watch nhắc lại rằng cha Lý còn phải thọ án tù thêm 5 năm nữa, và sau đó phải chịu thêm 5 năm quản thúc tại gia.
Còn theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, trụ sở ở Luân Đôn, Linh mục Nguyễn Văn Lý là một "tù nhân lương tâm, bị cầm tù chỉ vì đã hành động một cách ôn hòa cho dân chủ". Theo Amnesty International, chỉ riêng việc bắt giữ cha Lý lẽ ra không nên xảy ra.
Về phần mình, Ủy Ban Tự do Tôn giáo Quốc tế USCIRF, định chế tư vấn cho chính phủ Mỹ, đã gia tăng sức ép trên chính quyền Obama để đòi Washington phải can thiệp với Hà Nội.
Vào hôm qua, ông Leonard Leo, chủ tịch Ủy ban, đã nêu bật sự giúp đỡ gần đây của Mỹ đối với Việt Nam trong vấn đề tranh chấp với Bắc Kinh tại Biển Đông để phàn nàn rằng : « Đổi lại thì họ (Việt Nam) lại cầm tù một linh mục Công giáo yếu đuối, đã đấu tranh một cách hòa bình cho tự do tôn giáo và pháp quyền ».
Vì vậy, ông Leonard Leo cho rằng : « Chính quyền Obama không thể duy trì chiến lược phát huy các quyền lợi của Việt Nam về mặt an ninh và kinh tế, mà không cần đòi hỏi Việt Nam cải thiện một cách cụ thể các vấn đề mà Mỹ quan tâm là tự do tôn giáo và pháp quyền ».
Riêng Dân biểu đảng Cộng hòa Ed Royce, ở tiểu bang California, nơi có một cộng đồng người Việt đông đảo, thì đã nói thẳng : "Nếu muốn cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, Việt Nam không thể tiếp tục ngược đãi người dân của mình. Chính phủ có thể bắt đầu bằng cách trả tự do cho Cha Lý".
