Việc y án 7 năm tù với tiến sỹ luật Cù Huy Hà Vũ dường như không làm nhiều người tại Hà Nội ngạc nhiên, bất chấp sức ép của nhiều trí thức và người ủng hộ ông Hà Vũ trong và ngoài nước. Nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Thanh Giang ở Hà Nội nói với BBC rằng Đảng Cộng sản và chính phủ "thà để mất tiếng thơm đất nước" chứ không để bị xem là "thua", dù đó là một gia đình công thần cách mạng.
Nhưng vị tiến sĩ chuyên ngành Địa - Vật lý cho rằng cái mà ông gọi là "cách mạng dân chủ ở Việt Nam" sẽ vẫn tiếp tục.
Nguyễn Thanh Giang: Tôi không bất ngờ lắm. Trước khi diễn ra phiên phúc thẩm, trong tôi vẫn đặt ra hai khả năng: một tha bổng, và một là y án. Tôi vẫn nghiêng về khả năng thứ hai hơn, vì cơ chế này nó như thế.
Đảng độc quyền, độc đoán nên không thể vượt qua được chính mình. Tôi đã nói với một số người, kể cả người của an ninh mà tôi từng được gặp, rằng lẽ ra không nên bắt Cù Huy Hà Vũ, chứ đừng nói việc bắt trong hoàn cảnh rất bẩn thỉu.
Nhưng đã đẩy lên đến tình huống này, đã có án sơ thẩm, rồi phía gia đình, bạn bè đẩy lên rất căng, tôi nghĩ những người lãnh đạo thà để mất quyền lợi và tiếng thơm đất nước, chứ sẽ không chịu lùi bước để "mang tiếng thua" một anh tiến sỹ hay một gia đình công thần cách mạng.
Sống trong chế độ này, tôi đã dự đoán việc đó, nhưng nó vẫn là nỗi buồn.
BBC:Tại phiên phúc thẩm, chính ông Cù Huy Hà Vũ nói đây là sự trả thù của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Cá nhân ông nghĩ thế nào?
Đó là suy nghĩ của ông Cù Huy Hà Vũ và của không ít người. Nhưng tôi không nghĩ vậy. Một người đã lên đến Thủ tướng, cũng biết danh dự của mình, kiềm chế ở mức nhất định chứ đâu đến nỗi tiểu nhân quá như vậy.
Tôi lại đoán việc bắt Cù Huy Hà Vũ là do bàn tay khác. Lúc bấy giờ đang trong tranh chấp ai làm lãnh đạo; nó diễn ra ngay ở Quốc hội, người ta ào ào lên án ông Nguyễn Tấn Dũng. Tôi nghĩ có thể lại chính là nhóm phản ông Dũng, dùng việc này để bôi bẩn ông ta.
BBC:Nhưng khi đã sự sắp xếp quyền lực đã hoàn tất, thì tại sao Đảng và chính quyền không ít nhất giảm án cho ông Hà Vũ, đặc biệt sau nhiều sức ép và phản đối?
Vâng, nhưng họ đã trót gây việc ấy, thì không ai muốn nhúng tay vào nữa. Sự việc không thể sửa sai được, trong tình huống một bên đấu tranh rất mạnh mẽ. Nếu họ sửa bản án, họ sẽ coi là họ thua. Tâm lý tiểu nông, Chí Phèo vẫn còn trong rất nhiều người lãnh đạo nên họ không vượt qua được họ. Thà Đảng, hay dân tộc chịu tiếng, luật pháp chịu tiếng, chứ họ không chịu tiếng.
BBC:Trong thời gian qua, trong số những tiếng nói đấu tranh đòi dân chủ, ông Cù Huy Hà Vũ là nhân vật sáng giá và dường như nhận được nhiều ủng hộ và cảm tình nhất. Vậy theo ông, trong thời gian tới, không khí chính trị trong nước sẽ thế nào?
Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ có ưu điểm nổi trội. Thứ nhất là xuất xứ, dòng dõi và bằng cấp của ông. Những phát biểu của ông đánh vào những vấn đề cơ bản, nói rất mạnh, rất thẳng.
Nhưng sức lan tỏa trước đó của ông vào các giới, vào quần chúng không thật là sâu rộng đâu. Có nhiều đánh giá khác nhau về ông. Lực lượng chuyên chính vô sản cũng khoét vào khuyết nhược điểm của ông trong cư xử với gia đình, cho nên uy tín của ông Hà Vũ cũng không hoàn toàn lớn.
Nhìn rộng hơn về phong trào đấu tranh dân chủ thời gian qua, chưa có ai có uy tín cá nhân thực sự cao. Có những người nổi lên trong giai đoạn nhất định, nhưng sau đó không duy trì được ngọn cờ.
Nhưng thực ra, phong trào dân chủ vẫn phát triển rầm rộ đó chứ. Hình thức đã khác đi. Trước đây chủ yếu là lão thành cách mạng, cựu chiến binh, sau đó là công nhân, dân oan, nay lại nghiêng sang phía trí thức.
Nếu vẫn còn ông Cù Huy Hà Vũ, hay nếu ông ra tù sớm, ông ấy sẽ đóng góp rất đáng kể. Nhưng nếu ông trong tù, tôi nghĩ phong trào dân chủ vẫn sẽ lên.
Qua mấy Chủ nhật biểu tình chống Trung Quốc vừa rồi, ta thấy không chỉ đạo mà như có người lãnh đạo. Trước đây lâu rồi, tôi đã từng nói cách làm cách mạng dân chủ ở Việt Nam phải là: có tổ chức mà như không có tổ chức. Nhưng một số làm không đúng, chưa có tổ chức mà đã tuyên bố ta là chủ tịch thế này thế nọ.
Bây giờ đang đi theo hướng đúng. Rõ ràng có tổ chức, người đi biểu tình thì có người nâng đỡ, quây bọc bảo vệ nhau, phát bánh, phát nước, quay phim chụp ảnh đưa lên mạng. Có lãnh đạo mà không ai tuyên bố mình chỉ đạo. Đấy là xu hướng hay và cách mạng dân chủ Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục.
