Nghe tin bà con lại vác cuốc xẻng ra đồng từ mấy hôm trước, ai nấy đều háo hức lắm. Phải thế chứ! Dễ gì mà dập tắt được sự sống trên mảnh đất phì nhiêu màu mỡ, có được do mồ hôi và nước mắt từ bao đời nay rỏ xuống, thấm đẫm từng thớ đất như thế?
Xe lướt qua cây cầu bắc qua con sông Bắc Hưng Hải nổi tiếng, do bàn tay con người đào đắp nên khi tôi còn chưa sinh ra. Dòng nước trong xanh, đẹp như một dải lụa, lóng lánh dưới nắng chiều nhìn thật êm ả, như chưa từng biết đến sự đau thương của những con người sống nhờ nó, mà chết cũng vì nó....
Xe đến đầu dốc dẫn xuống làng, tôi hơi ngạc nhiên khi đón nhận những ánh mắt và nụ cười thân thiện của những người không quen biết hướng về xe chúng tôi. Rồi họ rậm rịch quay đầu, người xe đạp, người xe máy đi theo xe chúng tôi vào làng. Hóa ra bà con ra đón cụ Lê Hiền Đức! Do tôi đi ké, không biết nên mới ngạc nhiên thế.
Chả biết bà con hân hoan hay chúng tôi hân hoan! Lần đầu tiên được hòa mình trong dòng người đổ ra đồng với cuốc xẻng trên vai, tôi sung sướng toét miệng cười hết cỡ. Nhìn cụ bà Lê Hiền Đức nhỏ thó, vác cuốc đi trong dòng người, tôi xúc động khi bà khoe với tôi rằng phải lục tung đồ đạc lên, để tìm bằng được tấm áo nâu đã theo bà từ thời còn ở chiến khu – 60 năm rồi chứ ít gì. Cái áo nâu bà đang mặc đây có tuổi thọ còn hơn cả tuổi đời của tôi đấy.
Đồng đất Văn Giang đây rồi! Những trận mưa mấy hôm trước đã tạo nên một bức tranh loang lổ trên mặt đất. Cỏ dại đã kịp mọc lên. Trong các vũng nước đã kịp phủ đầy bèo tấm. Ừ! Dẫu có là cỏ dại, dẫu có là bèo bọt đấy, nhưng thế mới biết sức sống ở đây mạnh đến thế nào. Chẳng lẽ chịu chết đói khi đất màu để cho cỏ dại mọc thế ư? Đấy là tội ác đấy!
Ôi chao! Đông người quá! Vui quá!
Những cái nón lá lấp loáng, tiếng cười nói xôn xao vang vọng khắp cánh đồng. Có đến hàng trăm người chứ không ít, kể cả từ già trẻ lớn bé...Mới đây thôi còn là những gương mặt căm phẫn cùng cực, khi nhìn con em mình bị công an đánh đập không thương tiếc, nhìn máy xúc cào nát cây cối, ruộng vườn của họ.... nay thì đâu đâu cũng thấy những ánh mắt, những nụ cười rạng rỡ.
Trừ cụ Lê Hiền Đức đã sát cánh bên bà con trong trận”chống càn” đêm 23 rạng ngày 24/4, dân làng thi nhau kể, tố khổ những gì đã diễn ra cho chúng tôi nghe. Họ kể cả những khó nhọc đã bồi đắp lên trên cánh đồng này, để có tiền nuôi con em họ ăn học, để xây dựng nên làng mạc trù phú như ngày hôm nay. Họ bảo đất ở đây tốt lắm, tưới tiêu vô cùng thuận lợi nhờ con sông Bắc Hưng Hải liền kề đây. Họ kể nhiều lắm mà tôi chả nhớ hết được, bởi tâm trí tôi giờ như con ngựa hoang đang chạy khắp cánh đồng. Tôi ngó chỗ này, hóng chỗ kia, chào hỏi tíu tít những người không hề quen biết mà sao thấy gần gũi và thân thương làm vậy. Thương người nông dân lắm, họ mộc mạc, chân chất thế, chỉ biết giành giật lại đất đai của ông bà tổ tiên để lại theo bản năng. Nhưng gậy gộc, gỗ đá làm sao thắng được cường quyền trong một trận càn? Vẫn còn con em họ bị giam giữ giờ chưa được trở về, chỉ vì “chiến đấu” để giữ đất mà bị kết tội là “chống người thi hành công vụ”! Thương vụ chứ công vụ gì ở đây!
Bảo là về trồng cây cùng bà con mà tôi cứ mải chụp, mải hóng chuyện. Nhìn dân xúm xít quanh cụ Lê Hiền Đức, tôi cảm phục cụ quá. Dễ mấy ai được bà con tin yêu, cậy nhờ thế này. Chỉ buồn nỗi từ đám sức dài vai rộng đến trí thức đầy mình, mà bất lực trước nỗi bất hạnh của người dân, phải để một bà cụ 82 tuổi nhỏ bé thế này làm chỗ dựa tinh thần cho dân thì đau thật là đau.
Nhưng tôi không hề cảm thấy lo lắng khi thấy tinh thần của bà con quật cường lắm. Họ luôn khẳng định sẽ bám đất bằng bất cứ giá nào. Cần gì đợi ai phải làm giàu cho họ như mấy ông chính quyền vẫn lòe bịp. Khu du lịch sinh thái, hay sân gôn có chăng chỉ làm làm giàu cho mấy ông quan tỉnh chứ đám dân đen đừng có mà mơ....
Khi chúng tôi vào nghỉ trong nhà dân, bà con bê nước trà đóng chai, “bò húc” ra cho chúng tôi uống. Ngày thường tôi vốn kỹ tính thế mà bây giờ chả câu nệ gì, tôi chỉ xin cốc nước vối, lúc cậy nước đá rơi tung tóe trên nên nhà mà tôi cứ thế bốc lên bỏ đại vào cốc rồi tu một mạch, thế mà chả đau bụng đau bão gì.
Rồi nghe dân nói sẽ đi thăm hai ông nhà báo vì xuống với họ mà bị công an đánh dã man quá, tôi bảo thực ra hai ông ấy bị đánh là gậy ông đập lưng ông thôi chứ đâu phải vì dân. Rốt cuộc là các ông ấy cũng phải thú nhận là “chính nhân dân đã cứu tôi”, mặc dù vẫn khẳng định “cưỡng chế là đúng luật”. Các ông ấy chả biết chỉ vì bênh các ông ấy mà người dân cũng bị đánh đấy. Một chị trạc tuổi tôi kể bị họ túm lấy, quẳng chị ngã lộn nhào qua đống cát khi chị xông vào cứu nhà báo. Dân cứu nhà báo, vậy nhà báo có cứu dân không?
Chia tay bà con, chúng tôi thêm một lần nữa rưng rưng trong lòng, khi những người phụ nữ đã để sẵn hai bao tải ngô mới bẻ ngoài đồng để làm quà cho người thành thị. Cụ Lê Hiền Đức giãy nảy lên ngay lập tức khi nghe thấy nói biếu quà, dứt khoát không nhận. Nài nỉ, thuyết phục mãi không ăn thua. Nước mắt đôi bên đã bắt đầu chực rơi, phải nhờ đến Hiếu nhảy vào khuyên cụ Đức:
- Thôi bà cứ nhận đi. Bà phải ăn cái bắp ngô được trồng chính trên mảnh đất này, mới cảm nhận được vị ngọt bùi chắt chiu được từ những giọt mồ hôi một nắng hai sương của bà con chứ...
Sao mà cái thằng cha này nói hay thế chứ. Mắt bà Đức đỏ hoe, mắt chị em người làng cũng đỏ hoe. Nào thì bê ngô lên xe! Cảm ơn nhé! Tạm biệt nhé! Hẹn gặp lại nhé! Kẻ đi người ở, đôi bên cứ thế ríu rít chào nhau đầy bịn rịn.
Dọc đường về, ai nấy đều day dứt về việc vẫn chưa giúp được gì cho bà con. Hôm nay mới chỉ là khởi đầu, dẫu còn nhiều gian khổ, nhưng tôi tin rồi sự sống sẽ trở lại từng ngày trên cánh đồng Văn Giang. Hy vọng tinh thần Văn Giang sẽ truyền lửa cho người nông dân mọi miền trong cuộc chiến giữ đất giữ làng này.
Phương Bích
