Nói đến xã hội thì ai cũng hiểu là các mối quan hệ chằng chịt, có mối quan hệ vòng quanh khép kín, có mối quan hệ trên dưới. Quan hệ vòng quanh thì người ta chia ra các mảng như: Chính trị, Kinh tế, xã hội..v.v.., quan hệ trên dưới thì từ cơ sở qua mấy cấp tới trung ương rồi rộng ra là quan hệ quốc tế.
Thử đặt vấn đề gian dối nó đang tung hoàng trong xã hội ta thì nó bắt đầu từ đâu? Hay là có thứ gian dối nào sinh ra các thứ gian dối khác không?
Nhiều người tin vào câu danh ngôn: “Trăm năm trồng người” nên quy kết cho ngành giáo dục, phê phán cách quản lý, các định hướng, phương pháp giảng dạy. Họ nói có lý khi theo dõi các kỳ họp quốc hội đều có những ý kiến bức xúc về trẻ em, về tội phạm vị thành niên, thế rồi tiến hành vài thay đổi, mà tình hình vẫn không cải thiện, ngày càng tồi tệ hơn. Chưa tìm ra nguyên nhân, thì làm sao mà chữa trị được? Gian dối tiếp tục lan tràn!
Ai cũng biết, thời kỳ phong kiến tình trạng xã hội phụ thuộc vào ông vua trị vì. Ông vua anh minh thì dân giầu, nước mạnh, gặp ông vua hèn thị bộ hạ tiếm quyền, đất nước loạn ly, dân tình điêu đứng, gặp ông vua độc ác, ham tửu, hám sắc thì khỏi phải bàn: mạng người như ngoé, tai ương bất thường.
Khi Đảng CS dành được chính quyền (1945) thì không còn ông vua nữa. Nhưng đất nước vẫn phải có người lãnh đạo nên vẫn phải có vua. Chúng ta chôn vùi ông vua độc tôn, chúng ta xây dựng ông vua tập thể. Vậy là chúng ta đi bầu theo từng nhiệm kỳ, hy vọng xoá bỏ vĩnh viễn sự thối nát của vua độc quyền.
Những ai đã từng đi bầu cử hẳn không lạ câu nói “đảng cử, dân bầu”. Nói đảng cử cho gọn chứ cũng phải trải qua 3 hội nghị hiệp thương để nâng lên đặt xuống từng đại biểu đại diện cho các tổ chức, các địa phương mà chủ trì vẫn là đảng. Đấy mới là nửa công đoạn : đảng cử.
Còn nửa công đoạn nữa là: dân bầu. Đây chính là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là đầu mối của nắm chỉ rối, bắt đầu từ đây gian dối tràn lan.
Sau mỗi cuộc bầu cử, những con số thành tích như là 95% đến 100% cử tri đi bầu làm nhiều nước trên thế giới nghi ngờ. Nhưng thực tế có nơi còn vượt trên 100% thành ra không thể tin sự thật nằm trong những con số. Đấy là chuyện đã xẩy ra ở xã Lam Hạ huyện Duy Tiên tỉnh Hà Nam trong cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2001- 2005. Khi công bố số lượng phiếu bầu lại nhiều hơn tổng số cử tri trong xã thế là phát hiện ra gian lận (phải bầu lại).
Chuyện gian lận trong bầu cử ở đâu cũng có cho nên có những cuộc bầu cử phải nhờ quốc tế giám sát, nếu bầu cử mà không có giám sát khách quan khác thì vừa đá bóng vừa thổi còi, những người chúng cử đâu có phải đích thị là đại diện cho dân.
Chúng ta có gần 70 năm thực hiện chế tài dân chủ, nhưng vẫn lặng cung cách “mẹ hát con khen hay” chưa bao giờ nghe ý kiến hàng xóm cho nên vẫn ở trong tình trạng “đóng cửa trong nhà bảo nhau”. Vậy thì đạo đức xuống cấp hay giả dối tràn lan là tính tất yếu. Chúng ta được quyền chọn những ông vua để cai trị đất nước mà lại theo ý của người khác thì đấy là gian dối đầu tiên. Cái thứ gian dối này không được khắc phục thì đừng mong chữa trị các gian dối khác.
Hoàng Đức Doanh
THAM NHŨNG BỆNH KHÓ CHỮA
Quốc dân khai bệnh trầm kha
Bệnh tình Dối trá theo đà nhiễu nhương.
Dối gian từ nóc quan trường
Dối vào tiềm thức, Dối vương vỉa hè,
Dối lan đến tận bờ tre
Dối đi từng ngõ, Dối ve từng người.
Ở đâu cũng thấy Dối ơi
Dối từ cụ thượng, Dối nơi học đường.
Mấy đời dối trá tơ vương
Theo gien nói Dối, cứu thương cách nào?
Thầy lang phán, biết làm sao!
Bệnh này chưa chết, lây vào khắp nơi.
Trầm kha bệnh đã nhiều đối
Nó đang tàn phá lớp người vô lương!
Bệnh lâu cũng thật đáng thương
Thành ra tham nhũng, bất thường, nan Y!
Thuốc thang nào có ích chi
Đề phòng đột tử, vậy thì đáng lo! (?)
Xu thời là chứng nguyên do
Thi nhau chộm cắp, còn dò mạch sao?
Thôi đành đừng đổ tiền vào
Chữa tham sao được, thuốc nào cũng... toi!
Hoàng Đức Doanh
Thăm bạn tù
Tặng các bạn thanh niên, sinh viên bị bắt trong những lần biểu tình
Hôm qua bạn ở bên tôi
Hôm nay bạn đã ở nơi lao tù! (?)
Nhốt trong ngục thất âm u
Một ngày bằng những thiên thu bên ngoài
Hỏi thăm trong ấy những ai?
Hoàng Sa đòi lại công khai đến cùng!
Bạn và bao bạn nói chung
Yêu cầu làm rõ ở vùng Hoàng sa?
Yêu cầu chính phủ nước ta
Công khai sự thật, đưa ra lý, tình
Nghi ngờ có sự bất minh
Gây nên làn sóng bất bình sinh viên.
Các bạn đang tuổi thanh niên
Giữ quyền dân chủ đầu tiên của mình.
Đang trong ngục thất u minh
Bạn càng thấu hiểu hiện tình quốc gia.
Mấy lần đe nẹt vừa qua
Các bạn chắc đã nhận ra kẻ thù ! (?)
Hoàng Đức Doanh
