Phía Việt Nam đã cực lực phản đối Trung Quốc về việc thành lập thành phố này. Thông tin về việc quân đội Trung Quốc sẽ nghiên cứu việc đặt cơ quan quân sự ở thành phố Tam Sa được đưa ra vào lúc quan hệ Việt-Trung đang căng thẳng trên vấn đề thăm dò dầu khí Biển Đông.
Hôm qua, 27/06/2012, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội để trao công hàm phản đối việc Tổng công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc ( CNOOC ) mở thầu quốc tế tại 9 lô dầu khí nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Khu vực mà Trung Quốc gọi thầu cũng là khu vực mà Việt Nam đã cấp phép thăm dò cho tập đoàn dầu khí Mỹ ExxonMobil và Nga Gazprom.
Bản đồ trực tuyến của National Geographic Society (chụp từ web site của NGS)
Trước đó, phát viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) cũng đã lên tiếng phản đối hành động nói trên của Bắc Kinh, xem đây là một việc làm « sai trái », trái với Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển.
Theo tờ Financial Times ngày 27/06/2012, các nhà phân tích và các nhà ngoại giao nhận định rằng hành động của CNOOC, mà chắc là đã có sự chấp thuận từ giới lãnh đạo cao cấp Bắc Kinh, thể hiện một sự leo thang trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Điều này đặt các tập đoàn dầu khí quốc tế vào một tình thế khó khăn, vì họ thăm dò dầu khí tại một khu vực đụng tới quyền lợi của hai nước. Cả hai tập đoàn ExxonMobil và Gazprom đều làm ăn với hai nước Việt Nam, Trung Quốc.
Theo tiết lộ từ các bức điện ngoại giao của Mỹ, cũng như theo nguồn tin từ giới công nghiệp dầu khí, Bắc Kinh đã thúc giục các tập đoàn dầu khí quốc tế, kể cả BP và ExxonMobil rút ra khỏi các hợp đồng thăm dò dầu khí với Việt Nam.
Tập đoàn ExxonMobil thì đã tuyên bố « chủ quyền là một vấn đề mà chỉ có các chính phủ mới có thể giải quyết ». Còn Gazprom thì khẳng định là các dự án của họ trong vùng hải phận Việt Nam là không thuộc khu vực tranh chấp, đúng như quan điểm chính thức của Hà Nội.
Tờ Financial Times nhắc lại rằng hôm thứ ba vừa qua (26/06/2012), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã tuyên bố rằng việc làm của CNOOC là « hoạt động bình thường » và yêu cầu Hà Nội « ngưng ngay lập tức những hoạt động dầu khí xâm phạm quyền lợi của Trung Quốc tại vùng biển liên quan ».
Cũng trong cuộc họp báo hôm nay, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết là quân đội Trung Quốc đã thiết lập chế độ tuần tra bình thường để "phòng ngừa chiến tranh trên vùng biển Nam Sa ( Trường Sa )". Ông Cảnh Nhạn Sinh còn khẳng định, mới đây, không quân Việt Nam đã cử máy bay tuần tra đến tiến hành tuần tra và trinh sát trên quần đảo Nam Sa ( Trường Sa ). Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng "hành vi đơn phương này của Việt Nam đã làm cho tình hình Nam Hải trở nên căng thẳng."
Thanh Phương
