BBC - Sứ quán Mỹ tại Việt Nam vừa bày tỏ quan ngại về việc hai ông Việt Khang và Trần Vũ Anh Bình bị Tòa án TP HCM xử 4 và 6 năm tù giam vì tội Tuyên truyền chống Nhà nước. Phát ngôn viên của tòa đại sứ, ông Christopher Hodges, nói trong một thông cáo: "Việc kết án tù này là hành động mới nhất trong một loạt các động thái của chính phủ Việt Nam nhằm hạn chế tự do ngôn luận".
"Chính phủ Việt Nam phải trả tự do cho nhạc sỹ [Việt Khang] cũng như tất cả các tù nhân lương tâm và tuân thủ ngay lập tức các bổn phận quốc tế của mình."
Hai nhạc sỹ Việt Khang và Trần Vũ Anh Bình đã bị tòa tuyên án lần lượt là 4 và 6 năm tù trong phiên tòa kết thúc sáng thứ Ba ngày 30/10 tại thành phố Hồ Chí Minh.
Ngoài ra cả hai nhạc sỹ này đều phải chịu 2 năm quản chế sau khi mãn hạn tù, luật sư bào chữa cho Việt Khang là Trần Vũ Hải đã xác nhận với BBC sau khi phiên tòa kết thúc chóng vánh vào lúc 12h30.
Nhạc sỹ Việt Khang, 34 tuổi, tên thật là Võ Minh Trí và nhạc sỹ Trần Vũ Anh Bình, 37 tuổi, nghệ danh là Hoàng Nhất Thống, đã bị bắt hồi cuối năm ngoái và bị giam giữ cho đến nay.
Hai ông bị truy tố theo điều 88 Bộ Luật hình sự về tội Tuyên truyền chống Nhà nước.
Từ khoản 2 sang khoản 1
Trao đổi với BBC, luật sư Hải cho biết trong phiên xử sáng nay tòa đã chấp nhận chuyển khung hình phạt từ khoản 2 dành cho những ‘hành vi đặc biệt nghiêm trọng’ với mức án từ 10 đến 20 năm sang khoản 1 với mức án chỉ từ 3 đến 12 năm.
Lý do, ông Hải giải thích, là do các luật sư phản bác và đề nghị Viện kiểm sát ‘trưng ra lý do thế nào là đặc biệt nghiêm trọng’ và Viện kiểm sát đã ‘lúng túng trong vấn đề này’.
“Tại phiên tòa tôi đã đề nghị tòa rất thận trọng khi xử vụ án này. Người ta sẽ nhầm rằng chỉ vì 1,2 bài hát mà xử nặng như vậy,” ông Hải nói và nói thêm rằng ‘chưa nhìn thấy nhà nước nào, chế độ nào, kể cả chế độ trước đây’ làm như thế.
Ông cho biết cơ sở để bên công tố buộc tội nhạc sỹ Việt Khang tội ‘Tuyên truyền chống Nhà nước’ là hai bài hát ông sáng tác có tựa đề là ‘Việt Nam tôi đâu’ và ‘Anh là ai’ và việc ông tham gia vào một tổ chức chống chính quyền có tên gọi ‘Tuổi trẻ yêu nước’.
Tại phiên tòa, Việt Khang đã tự bào chữa rằng hai bài hát đó chỉ ‘nói lên nỗi lòng’ của ông và ‘chống lại việc Trung Quốc đang hoành hành trên Biển Đông’, theo lời kể của luật sư Hải.
“Ông ấy (Việt Khang) khẳng định không có bất kỳ ý đồ chính trị gì. Những bài hát ông viết là từ nguồn cảm hứng và ông cũng mong muốn được đoàn tụ với gia đình,” ông nói.
Ông Bình được xác định có vai trò lớn hơn ông Khang trong tổ chức Tuổi Trẻ yêu nước.
Tuy nhiên, ông Khang đã thừa nhận khi nghe hai bài hát này ‘người ta sẽ không hài lòng với Nhà nước’ nhưng ông cũng cho biết là câu cuối của ông trong bài hát ‘Việt Nam yêu nước’ đã bị ‘một cộng sự từ nước ngoài đổi lại’.
Ông Khang giải thích rằng câu này ông không viết là ‘chống bè lũ bán nước’ mà là ‘chống quân xâm lược cướp nước’.
'Nhận trách nhiệm'
Về việc tham gia vào ‘Tuổi trẻ yêu nước’, ông Hải cho biết bị cáo Khang đã ‘nhận trách nhiệm’ và ‘nhận thức rằng tổ chức này có mục đích tuyên truyền chống nhà nước Việt Nam’.
Trong khi đó, theo lời ông Hải, Viện kiểm sát lại cho rằng chỉ cần có tham gia vào tổ chức này ‘đã là tuyên truyền chống Nhà nước rồi’ vì đây là hoạt động ‘có tổ chức’ và các bài hát của nhạc sỹ Việt Khang ‘thể hiện thái độ của ông khi tham gia tổ chức này’.
Luật sư Hải đã lập luận bào chữa rằng bài hát ‘Anh là ai’ của Việt Khang chỉ ‘phê phán cách giải quyết của chính quyền đối với người biểu tình bị ngăn chặn’ chứ ‘không phải chống Nhà nước’.
Mặt khác, ông cho rằng kết luận của các giám định viên hai bài hát nói trên là ‘thiếu chính xác, thiếu căn cứ và cẩu thả’.
Tuy nhiên, yêu cầu của luật sư triệu tập các giám định viên thì tòa ‘cho rằng không cần thiết và theo luật không bắt buộc’.
Ngoài ra, ông Hải nói ông không có gì phàn nàn về trình tự tố tụng tại tòa. Theo ông thì các bị cáo đều được nói những gì muốn nói và thậm chí còn tạo điều kiện để trình bày thêm khi đã hết giờ.
Về bản án của nhạc sỹ Trần Vũ Anh Bình, ông giải thích nặng hơn là vì ông Bình có vai trò lớn hơn trong tổ chức ‘Tuổi trẻ yêu nước’.
Theo đó, ông Bình đã tham gia quản lý, đăng tải bài hát và tin tức lên trang mạng của tổ chức này. Ông cũng bị cáo buộc tham gia rải truyền đơn và treo cờ vàng ba sọc của chế độ cũ rồi chụp ảnh đưa lên mạng.
Nhận xét về bản án đối với ông Khang, ông Hải nói rằng ‘tạm thời ông ghi nhận việc tòa chấp nhận xử theo khoản 1’ và hy vọng phiên phúc thẩm sẽ có kết quả tốt hơn.
“Chúng tôi chỉ muốn các thân chủ được trả tự do tại phiên tòa nếu không được thì cũng được mức án thấp nhất,” ông nói.
“Tôi nghĩ bản án này nhà nước Việt Nam cũng cần xem xét lại vì sẽ tạo ra dư luận không tốt cho Việt Nam,” ông nói thêm.
Hôm 29/10 có biểu tình trước Lãnh sự quán Việt Nam ở San Francisco đòi tự do cho ông Việt Khang và một số người khác.
Quốc tế lên tiếng
Ngay trước thềm phiên xử, vào chiều hôm qua ngày 29/10, Tổ chức Ân xá quốc tế đã kêu gọi thả tự do ‘ngay lập tức và vô điều kiện’ cho hai nhạc sỹ này.
“Thật lố bịch khi đối xử như vậy với những người này chỉ vì họ sáng tác các bài hát,” ông Rupert Abbott, nhà nghiên cứu về Việt Nam của Ân xá quốc tế, phát biểu trong thông cáo.
“Đây là những tù nhân lương tâm. Họ bị bắt giữ chỉ vì họ đã thực hiện quyền tự do ngôn luận một cách hòa bình bằng những bài hát và những hành động phi bạo lực.”
“Thay vì cố gắng bịt miệng giới trẻ Việt Nam, chính phủ nước này nên cho phép họ bày tỏ ý kiến và có tiếng nói trong quá trình phát triển của đất nước,” ông nói thêm.
