Hoài Nam (SGGP) - Những ngày qua dư luận trong cả nước dành sự quan tâm đặc biệt tới Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A thuộc tỉnh Đồng Nai, vì quá trình thực hiện có quá nhiều điều khuất tất, thậm chí là có dấu hiệu vi phạm các quy định pháp luật. Trong khi còn quá nhiều ý kiến khác nhau của các nhà khoa học, các nhà quản lý về tính hiệu quả, mức độ ảnh hưởng của dự án tới môi trường sinh thái, một điều ít được cơ quan nào nhắc đến, đó là tính pháp lý để bảo đảm thực hiện dự án hầu như không có. Đề cập vấn đề này, ông Nguyễn Thành Trí, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai khẳng định:
Ngay từ rất sớm - khi dự án đang còn nằm trên giấy, tỉnh Đồng Nai đã có văn bản gửi đến nhiều cấp phản đối việc triển khai vì cơ sở pháp lý hoàn toàn không có. Chúng tôi không hiểu phía chủ đầu tư - Tập đoàn Đức Long Gia Lai căn cứ cơ sở pháp lý nào, cơ quan thẩm quyền nào cho phép đã tiến hành khảo sát, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, rồi lập dự án trình phê duyệt…
* PV: Vậy dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A muốn được triển khai phải có đủ cơ sở pháp lý nào, thưa ông?
* Ông Nguyễn Thành Trí (ảnh trái): Trước tiên, đó là vào ngày 26-6-2011, Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai với tổng diện tích hơn 900.000ha, bao gồm Vườn Quốc gia Cát Tiên, Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai và Khu Thủy điện Trị An được tổ chức UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới. Các vùng chịu tác động của Thủy điện Đồng Nai 6, 6A gồm 137ha đều nằm trong vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới và phải chịu sự điều chỉnh của Công ước năm 1972 về Di sản thiên nhiên thế giới. Do vậy, Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A muốn được triển khai phải được UNESCO cho phép.
* Đó là pháp lý của tổ chức quốc tế, còn trong nước, phía chủ đầu tư nói dự án này đã có quy hoạch tổng thể?
* Tính pháp lý trong nước cũng không cho phép triển khai thực hiện dự án này do vào tháng 9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt Vườn Quốc gia Cát Tiên là Di tích quốc gia đặc biệt. Mọi tác động đối với khu vực này là vi phạm Luật Di sản văn hóa.
Một vấn đề pháp lý khác cũng cần phải nhắc đến, đó là từ nhiều năm qua thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ba tỉnh Đồng Nai, Bình Phước và Lâm Đồng đã lập hồ sơ trình UNESCO công nhận Vườn Quốc gia Cát Tiên là Di sản thiên nhiên thế giới. Vừa qua, tổ chức Liên minh bảo vệ di sản thế giới (IUCN) đã về Đồng Nai thẩm định và bước đầu đánh giá rất cao tính nổi bật toàn cầu của giá trị đa dạng sinh học của Vườn Quốc gia Cát Tiên. Do vậy, việc triển khai Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A là đi ngược lại chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và cản trở việc công nhận Vườn Quốc gia Cát Tiên là Di sản thiên nhiên thế giới.
Cảnh quan thiên nhiên của Vườn Quốc gia Cát Tiên
sẽ biến mất khi xây dựng Thủy điện Đồng Nai 6, 6A
* Về những sai phạm của chủ đầu tư đối với dự án này là gì, thưa ông?
* Có rất nhiều sai phạm của chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án mà báo chí và người dân đã phản ánh. Trong đó, các báo cáo đánh giá tác động môi trường của Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam (Bộ NN-PTNT) và Viện Môi trường và Tài nguyên (thuộc Đại học Quốc gia TPHCM) được chủ đầu tư thuê thực hiện có quá nhiều sai sót, các cứ liệu đưa ra sai sự thật, không phản ánh đúng tính hiệu quả của dự án. Việc thẩm định dự án là hết sức sơ sài, nhiều nội dung đưa ra trái với những cam kết quốc tế mà Việt Nam đã và đang tham gia, đặc biệt trong khuôn khổ Chương trình “Con người và sinh quyển” (MAB) của UNESCO. Vấn đề này đã được Ủy ban Quốc gia MAB Việt Nam (thuộc Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam) chính thức có văn bản đề nghị dừng ngay việc triển khai Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A.
* Xin ông cho biết quan điểm của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai về dự án này như thế nào?
* Quan điểm của Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh Đồng Nai là kiên quyết phản đối việc triển khai Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A vì những tác động tiêu cực của nó quá lớn tới bảo tồn đa dạng sinh học, giá trị lịch sử, văn hóa và sinh kế của người dân. UBND tỉnh Đồng Nai đã chính thức có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành không quyết định đầu tư Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A. Thường vụ Tỉnh ủy tới đây cũng sẽ có văn bản gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư đề nghị dừng ngay việc triển khai thực hiện Dự án Thủy điện Đồng Nai 6, 6A.
* Xin cám ơn ông
