Blog Thùy Linh - Ai trả lời giùm mình: thế nào là chưa mất an toàn? Mình “tóm” được câu này vì nghe phó thủ tướng Hoàng Trung Hải khẳng định trước Quốc hội là, chưa có dấu hiệu mất an toàn về hồ chứa và đập thủy điện sông Tranh II. Tính đến giờ đã có 850 nhà dân nứt, lún vì động đất. Mà động đất thì chưa rõ căn nguyên và cũng chưa biết lúc nào thôi cựa mình khó chịu? Dân thì bất an, lo di dời nhà cửa. Nỗi sợ đeo đẳng hàng ngày, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống...Vậy nếu mất an toàn thì sẽ là thế nào?
Trong phiên họp Quốc hội vào sáng thứ hai vừa qua, giới lãnh đạo xác nhận những khó khăn, trì trệ kinh tế... Các nguy cơ về nợ xấu ngân hàng bởi chất ngất nợ xấu. Một trong những nguyên nhân hàng đầu là nguy cơ dẫn đến nạn bể bóng bất động sản. Nhớ lại Hy Lạp bị phá sản cũng vì nợ công. Cả EU xúm vào giúp đỡ. Đến giờ vẫn chưa thoát ra được sự đình đốn. Chính phủ VN vẫn xác định chưa cần sự giúp đỡ của IMF, Asean. Có nghĩa vẫn trong sự an toàn được khống chế. Trong khi giáo sư Alan Phan cho rằng, có một lối thoát cho VN là cần sự trợ giúp của IMF: “Ánh sáng le lói dưới đường hầm là gói cứu trợ của IMF (chánh phủ đã bác bỏ giải pháp này) hoặc tín dụng từ đàn anh “lạ”. Không ai ngoài chánh phủ có thông tin để dự đoán chính xác hướng đi sắp tới của chúng ta”. Vậy đâu là an toàn thật sự?
Ông thống đốc Ngân hàng nhà nước giải thích cho quan ngại về độc quyền vàng miếng SJC như sau: "Nền kinh tế có khoảng 300 - 400 tấn vàng (tương đương hàng tỷ USD đang bị chôn chặt vào vàng). Do đó, chúng tôi kiên quyết chỉ đạo chặt chẽ việc chống tình trạng đôla hóa, vàng hóa để chuyển vàng, ngoại tệ thành nguồn lực VNĐ hỗ trợ nền kinh tế". Theo ông Nguyễn Văn Bình, kể từ sau khi Nghị định 24 về Quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực ngày 25/5, hệ thống ngân hàng đã mua 60 tấn vàng mua từ người dân, tương đương 3 tỷ USD. Đồng nghĩa với việc này là có 60 tấn vàng chuyển từ vàng sang tiền để phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội. Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước đã mua vào 10 tỷ USD từ đầu năm tới nay. Như vậy đã có có tổng cộng 13 tỷ USD được chuyển sang VND để hỗ trợ nền kinh tế. Nhưng ông thống đốc không giải thích tại sao lại có hai giá vàng? Sự chênh lệch giữa vàng phi SJC và SJC ai được hưởng? Và số tiền huy động lên đến 13 tỷ đô la đã hỗ trợ gì cho nền kinh tế? Những người dân đang giữ vàng phi SJC có bảo đảm an toàn cho tài sản của mình hay không trước sự độc quyền của SJC?
Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến 31/8, dư nợ tín dụng của bất động sản khoảng 203.000 tỷ, trong đó tỷ lệ nợ xấu 6,6%. Và cũng theo ông Trịnh Đình Dũng, để giúp khai thông nguồn vốn của bất động sản nên hướng đến nhà ở cho người nghèo: “Tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản bằng cách hướng doanh nghiệp bất động sản vào nhà ở cho người nghèo, người thu nhập thấp sẽ đạt được nhiều mục đích”. Người nghèo nào có thể mua được nhà khi đồng lương của họ chưa được đưa vào hệ số an toàn cho họ và gia đình? Dường như hướng đi chưa cất bước đã khó thành hiện thực và tác động đên sự phát triển của doanh nghiệp. Bong bóng bất động sản sẽ được bảo vệ an toàn hay phát nổ?
Hội nghị TW6 đã kết thúc với nhiều sự cảm thán mà không hề có kết quả về trách nhiệm luật pháp của những người cho là do “dân cử, dân bầu”. Dường như một cái kết an toàn cho sinh mạng chính trị của các ủy viên trung ương chứ không phải là sự an toàn cho đất nước. Lần nữa, ông thủ tướng lại lên nhận lỗi về trách nhiệm chính trị như hồi nhận lỗi về vụ Vinashin... Ông thống đốc ngân hàng NN cũng nhận trách nhiệm trước Quốc hội về bất ổn thị trường vàng. Các ông bộ trưởng cũng đăng đàn về sự hiểu biết trong lĩnh vực mình phụ trách... Nghe xong nếu người lạc quan sẽ lại cảm thấy sự an toàn vẫn trong tầm kiểm soát.
Chỉ là đằng sau những nhận lỗi, nhận trách nhiệm là khoảng trống mờ mịt về lối đi an toàn cho đất nước, người dân.
Và cuộc sống khi thực sự mất an toàn theo quan điểm của chính phủ sẽ là gì?
*
Đọc để tự xác định “hệ số an toàn” ở mức nào thông qua cái nhìn của các chuyên gia kinh tế hàng đầu.
Tử huyệt của niềm tin
Bong bóng đầy hơi helium thì sẽ bay bổng trông rất ngoạn mục. Nó mang theo ước mơ tươi đẹp của bao đứa trẻ muốn bay cao qua bầu trời, nhẹ lướt gió như con diều trên ngọn cây mái ngói. Nhưng người lớn thì thực tế hơn. Họ hiểu rằng helium trong quả bóng sẽ xì hơi hay nổ tung theo thời gian, tùy vào áp lực và sức nóng. Nhiều người lớn không chấp nhận định luật vật lý này. Họ muốn “trẻ mãi không già”. Thế giới gọi đây là hội chứng Peter Pan.
Tuần qua, các người “rất lớn” tổ chức hội thảo để giải quyết cục nợ gọi là “bong bóng BDS”. Họ cố tìm ra một lý giải chính đáng để kết luận là bong bóng sẽ tiếp tục bay nếu chúng ta (người dân) có chút niềm tin vào chánh phủ và các công ty BDS (xem bài của VN Express đăng lại nơi web site GNA này).
Tin vào chánh phủ và các công ty BDS? Nếu đây là “tử huyệt” như vài chuyên gia nhận định, thì “tử” là cái chắc. Như một bà vợ bắt gặp chồng ngoại tình lừa gạt không biết bao lần trong quá khứ, nhưng lần này ông chồng xin bà vợ hãy “tin anh đi”, anh mới cởi quần áo nó ra, chưa làm gì cả.
Bỏ qua chuyện niềm tin, đây là những lý do tôi cho rằng một melt-down (chảy tan) của BDS Việt trước tháng 6 năm 2013 là điều khó tránh (trong bài phỏng vấn với VTV, họ cắt phần lớn những biện giải này):
1. Chánh phủ đã hết tiền, ngân hàng đã hết tiền, các công ty BDS đã hết tiền. Người dân còn khoảng 50 tỷ USD (vàng và ngoại tệ) và Việt kiều có thể rót thêm 15 tỷ mỗi năm, nhưng không ai có “niềm tin” để vất tiền tốt theo đống tiền xấu. Giải pháp in tiền bừa bãi không khả thi vì sẽ gây lạm phát phi mã và kết cuộc sẽ đến nhanh hơn dự đoán.
2. Khi giá BDS xuống dưới 50%, nợ xấu ngân hàng sẽ tăng gấp 3 lần hiện nay vì 67% dư nợ của ngân hàng dựa trên thế chấp BDS. Các con nợ thường ngưng trả tiền vay khi tài sản họ mất có trị giá thấp hơn tổng số tiền vay.
3. Nếu bong bóng BDS không nổ vì bất cứ lý do gì, sự trì trệ cho nền kinh tế sẽ kéo dài ít nhất 8 năm nữa. Số lượng căn hộ tồn kho và các căn hộ đang xây dở dang phải mất đến 10 năm mới thanh lý hết.
4. Ánh sáng le lói dưới đường hầm là gói cứu trợ của IMF (chánh phủ đã bác bỏ giải pháp này) hoặc tín dụng từ đàn anh “lạ”. Không ai ngoài chánh phủ có thông tin để dự đoán chính xác hướng đi sắp tới của chúng ta.
5. Chúng ta vẫn đang cố gắng làm những gì chúng ta đã làm trong quá khứ (khó mà thay đổi thói quen xin-và-cho); nhưng chúng ta đang hy vọng là kết quả sẽ khả quan và tốt đẹp (như lời các ngài quan chức đã tuyên bố gần đây). Các quan đang muốn chứng minh là Einstein không biết gì về toán hay vật lý? Chúng ta mới là bậc trí tuệ?
Bản chất tôi là một người lạc quan và có niềm tin cao độ vào tôi cũng như vào những người chung quanh. Tôi luôn nhìn tương lai với cặp kính mầu hồng. Gần đây, khi về lại Việt Nam, các Peter Pan cũng không còn đeo kính nữa. Có lẽ vì chúng ta đang ở Never-Land?
