Trước nhất có lẽ nên biết đôi điều về con số người tham gia facebook tại Việt Nam xem có đáng để đặt vấn đề cấm hay không cấm, từ đó lần tìm manh mối tại sao lại phát sinh ra ý kiến đóng cửa facebook do một người tự nhận là thành viên trong mạng lưới này đưa ra.
Theo VietnamNet loan tải ngày 20 tháng 7 năm 2012 thì "Người dùng facebook tại Việt nam tăng cao nhất châu Á" tờ báo này viết: "Theo ước tính số liệu người dùng Facebook tại châu Á trong quý 2/2012, Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng người dùng cao nhất trong khu vực, bỏ xa nước đứng thứ 2 là Nhật Bản. Tổng số thành viên Việt Nam tham gia mạng xã hội lớn nhất thế giới này đạt gần 5,5 triệu, tăng mạnh 55,6% so với quý trước đó.
Quốc gia châu Á có số người sử dụng Facebook nhiều nhất là Ấn Độ, với gần 50 triệu thành viên. Với số người sử dụngInternet tại Ấn Độ là 121 triệu, Facebook có độ thâm nhập tại đây lên tới 41%."
Phải chăng con số gần 5 triệu rưỡi thành viên facebook tại Việt Nam làm cho tác giả Phạm Quốc Dũng cảm thấy lo ngại cho tình trạng mất kiểm soát của xã hội Việt Nam khiến ông mạnh miệng bảo nên dẹp. Và câu hỏi đặt ra tại sao tác giả lại lo ngại?
Mở đầu bài viết Phạm Quốc Dũng khẳng định cái lợi của facebook: "người dùng có thể thỏa sức kết nối, kết bạn với bạn bè ở khắp mọi nơi trong nước và thế giới, khoảng cách địa lý ở đây dường như bị thu hẹp, thậm chí là bỏ đi. Mọi người có thể thỏai mái bày tỏ những lời chia sẻ, những tâm sự thậm chí là những quan điểm cá nhân trước một hay nhiều sự việc, sự kiện nhất định của bản thân hay xã hội mà không bị giới hạn.
Không chỉ thế, ở đây còn là một diễn đàn mở, khi không phải chỉ ý kiến một người mà nhiều khác cũng có thể tham gia cùng bình luận, chia sẻ các ý kiến, quan điểm của mình."
Điều lợi còn nhiều hơn nữa nhưng do nóng vội hoặc không nhận thức đầy đủ mà tác giả không đưa ra. Hãy nói về những cái lợi khác:
-Facebook là một khối thông tin đồ sộ rất riêng tư mà nhiều trang Internet không có, hoặc có nhưng không đầy đủ hay tốc độ thông tin chậm. Mỗi một thành viên facebook là một cổng thông tin mở khi họ trang trải kinh nghệm sống, kiến thức chuyên môn về mọi vấn đề và điều quan trọng nhất đó là không gian của facebook. Là không gian mở nó cho phép người đọc liên lạc trực tiếp với người viết để bù đắp thêm thông tin hay hỏi han thêm những điều muốn biết. Khả năng này thật khó xảy ra trong mặt bằng xã hội và do đó facebook hấp dẫn và cuốn theo một con số thành viên khổng lồ trên khắp thế giới.
Facebook lan tỏa nhanh và rộng với cấp số nhân vì vậy khi một tin tức thời sự được tung lên thì hầu như khắp thế giới biết. Nó nhanh hơn trang blog cá nhân và dĩ nhiên nhanh hơn rất nhiều so với báo Online đang phổ biến hiện nay.
Facebook đa dạng vì sự đa dạng của thành viên tham gia nó. Người thích chính trị sẽ lướt qua những thông tin được thành viên trích lại từ các nguồn trong và ngoài nước. Những tin mấu chốt sẽ tiết kiệm cho người search một khoảng thời gian không nhỏ. Hãy thử tưởng tượng: 100 người trong danh sách của bạn yêu thích tin tức chính trị, mỗi người tìm một nguồn khác nhau và post lên facebook có phải bạn hưởng lợi từ những yêu thích rất cá nhân ấy không?
Bên cạnh tin tức, hình ảnh sưu tập từ những người yêu nghệ thuật cũng giúp bạn thay đổi quan niệm sống rất nhiều. Âm thanh cũng được facebook hào phóng cho phép khiến thành viên của nó có thể chia sẻ những bản nhạc tuyệt vời do chính họ làm ra mà không có phượng tiện xuất bản...
Facebook cũng là nơi kêu cứu hữu hiệu và tiếng kêu của bạn sẽ lan xa với tốc độ phi thuyền không gian.
Facebook còn là chỗ để bạn sáng tác những câu status ngắn gọn, ý nghĩa và nếu là nhà văn bạn sẽ cảm ơn nó vì đã giúp bạn mài giũa kỹ năng ngôn ngữ một cách thành công nhất khi nhiều người dẫn lời của bạn khiến cho câu status sáng giá trong khung trời bao la của facebook.
Quay lại với tác giả Phạm Quốc Dũng: Tại sao lại cấm facebook?
Lý do rõ rệt nhất mà tác giả đưa ra: " bên cạnh những mặt tích cực của facebook thì trong thời gian qua, đã xuất hiện không ít cá nhân, tổ chức đã lợi dụng facebook để bôi xấu, có những hành động vượt quá khuôn khổ của kỷ cương và pháp luật cho phép. Trên facebook có nội dung xấu bôi nhọ cán bộ cấp cao của nhà nước, khó kiểm soát!
Không những vậy, nhiều cá nhân, facebook còn dùng lợi thế trên để chế giễu, xúc phạm từ các cá nhân bình thường đến các lãnh đạo cấp cao."
Như sợ người đọc không hiểu, tác gỉa viết thêm: "Có thể thấy rõ, trong thời gian qua, nhiều lãnh đạo cấp cao của nhà nước, trong đó gần đây nhất là vị Bộ trường Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng cũng đã bị rất nhiều hội nhóm facebook mà đứng sau đó là các cá nhân có nhận thức, có tư tưởng xấu cố ý có những lời lẽ, hình ảnh, thông tin nhằm bêu xấu, xúc phạm cá nhân vị Bộ trưởng này.
Trên những trang facebook đó, những đối tượng xấu đã tha hồ dùng những từ ngữ tục tĩu, thóa mạ các các nhân, tổ chức....Không chỉ thế, các hội nhóm này còn kêu gọi nhiều nội dung xấu, tiêu cực, không tốt đến nhiều người bằng những hình ảnh bôi xấu cá nhân, bôi xấu lãnh đạo của Đảng và nhà nước.
Dù không phải là một chuyên gia Luật nhưng tôi thấy rõ ràng đây là hành vi xúc phạm cá nhân, xúc phạm lãnh đạo... cần phải bị xử lý thật nghiêm theo các qui định đã được ban hành của pháp luật."
Bây giờ thì chiếc màn đang từ từ được kéo ra để người chơi facebook hiểu cặn kẽ hơn lý do chính mà tác giả đưa ra: Ông Đinh La Thăng và các ông cấp to khác đang bị cộng đồng bôi xấu, tấn công nên facebook phải bị đóng cửa để bảo vệ cái mà ông Quốc Dũng gọi xúc phạn lãnh đạo.
Thưa ông Phạm Quốc Dũng, tôi thành thực ghi nhận thiện chí của ông, dù thiện chí ấy chỉ dành cho một hay vài người mà ông kính trọng, ông xum xuê. Tuy nhiên tôi rất không đồng tình với đề nghị của ông, một đề nghị tôi cho là nông nỗi và mang đậm hơi thở công an văn hóa..
Tôi không nhấn mạnh tới cách hành văn như một văn thư của cơ quan, nhưng tôi chú ý tới cách ông đặt vấn đề. Ông cho rằng " Việc tự do, thoải mái là tốt nhưng phải trong khuôn khổ, qui định của pháp luật cho phép, còn thực tế hiện nay, tôi thấy, việc không kiểm soát được facebook như vậy sẽ tiềm ẩn rất nhiều các nguy cơ xấu."
Nguy cơ xấu mà ông nói thì nhà nước đã nói nhiều và cộng đồng facebook cũng đã thấm nhuần khá kỹ. Ông không cần phải nhắc lại. Ông chưa thuyết phục được chúng tôi ở chỗ: Tại sao viết những lời phê phán ông Đinh La Thăng hay các cán bộ có những hành vi sai trái trên facebook lại xấu và đáng bị cấm?
Người dân có quyền phát biểu và cách phát biểu của họ nặng hay nhẹ, thông minh hay xốc nổi, lịch sự hay bỗ bã tùy thuộc vào kiến thức, tâm trạng và năng khiếu viết lách của từng người. Ông không thể đòi hỏi họ diễn tả nỗi uất ức bằng một đoạn văn cầu kỳ đậm chất văn học trong khi họ là một công chức bình thường chỉ có thể viết những câu cú tương tự như ông mà thôi.
Nếu sự chửi bới lên tới mức đáng lo ngại như ông nói thì không cần ông phải chỉ bảo, chính những thành viên facebook sẽ delete tên của họ trong danh sách và những chửi bới hạ cấp, vô bổ sẽ tan biến trong không gian mạng một cách âm thầm mà không cần phải có biện pháp đao to búa lớn nào.
Tôi xin mạn phép chỉ ra điều mà ông muốn nói nhưng chưa phải lúc: Ông sợ facebook sẽ tạo cho Việt Nam cơ hội phản kháng đại trà và có thể đi đến cuộc cách mạng trong tương lai khi facebook chiếm lĩnh tuổi trẻ trong khu vực trung và đại học vì sự lan tỏa rộng lớn, nhanh chóng và khó kiểm soát của nó đối với một phong trào, một khuynh hướng hay ngay cả một cuộc cách mạng.
Sự lo ngại này khiến người ta tạo nên cái tên Phạm Quốc Dũng và cố thuyết phục những ai chưa biết facebook là gì thì nên tránh xa nó. Nếu quả thật như vậy thì đây là sai lầm thứ hai, tương tự sai lầm thứ nhất khi chính phủ tố cáo ba trang mạng Quan làm báo, Dân làm báo, Biển Đông...
Kết quả mà ai cũng biết: Chỉ là cách quảng cáo không công khiến số người truy cập vào chúng tăng lên với cấp số nhân và bây giờ thì không biết tới cấp số nào nữa.
Ông Đinh La Thăng liệu có đáng nổi tiếng như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hay không? đó mới là vấn đề của cái đề nghị thiếu trí tuệ này.
