Báo cáo thế giới 2013 của Tổ chức Theo dõi nhân quyền HRW - Cách nhìn quá lỗi thời, sai lệch
QĐND - Ngày 31-1, Tổ chức Theo dõi nhân quyền (HRW) có trụ sở tại New York đã công bố bản báo cáo tình hình thế giới dày 660 trang, trong đó phần báo cáo về Việt Nam dài 8 trang. Một lần nữa, phần nội dung chính trong 8 trang liên quan đến Việt Nam này lại là kết quả của cách nhìn méo mó, thiên kiến và đơn giản là sự sắp xếp, tập hợp những thông tin cắt xén, bịa đặt của các tác giả báo cáo HRW.
Với ngôn từ như trong những bản cáo trạng, các tác giả báo cáo của HRW cao giọng: “Chính phủ Việt Nam đàn áp một cách có hệ thống các quyền tự do ngôn luận, lập hội và nhóm họp ôn hòa và trấn áp những người lên tiếng chất vấn chính sách nhà nước, vạch trần quan chức tham nhũng hoặc kêu gọi thay đổi chế độ độc đảng bằng các giải pháp dân chủ. Công an sách nhiễu, đe dọa các nhà hoạt động và người thân của họ. Nhà cầm quyền tùy tiện bắt bớ các nhà hoạt động, giam giữ biệt lập trong thời gian dài, không cho họ gặp gỡ gia đình hoặc tiếp cận với các nguồn trợ giúp pháp lý, tra tấn và truy tố họ ra trước các tòa án bị chính trị tác động, áp đặt các mức án tù thật nặng với các tội danh mơ hồ về xâm phạm an ninh quốc gia”!
Đây quả thật là đỉnh cao óc tưởng tượng lệch lạc của những người viết báo cáo HRW!
Gần như ngay lập tức, những người có lương tri, hiểu lẽ phải đã có những ý kiến phản hồi, cho thấy tính không chính xác trong những điều mà báo cáo của HRW nêu ra liên quan đến Việt Nam.
Trang BBC tiếng Việt thứ sáu, ngày 1-2 đưa tin một số nhà nghiên cứu về Việt Nam trong Nhóm nghiên cứu về Việt Nam (Vietnam Studies Group) đã tranh luận về báo cáo của HRW, không đồng tình với một số nội dung mà báo cáo nêu ra.
Trang này dẫn lời ông Ben Kerkvliet, một học giả nổi tiếng từ Đại học Quốc gia Australia, khẳng định rằng những nhận định của HRW không giống tư liệu ông thu thập được ở Việt Nam: “Nhiều nhà chỉ trích không bị đàn áp, nhiều cuộc biểu tình diễn ra mà không bị công an can thiệp”; “Công nhân, nông dân thường xuyên biểu tình chống tham nhũng, điều kiện làm việc, thu hồi đất… mà không bị sách nhiễu, đánh đập, tạm giữ, bắt giữ hay vào tù”.
Tiến sĩ Thomas Jandl từ Đại học Hoa Kỳ cho rằng, ở Việt Nam, phê phán chính sách thông qua các tổ chức phi chính phủ là điều được cho phép. Lẽ dĩ nhiên, những phê phán đó phải mang tính xây dựng, không làm tổn hại đến lợi ích của quốc gia.
Mặc dù cố tình bóp méo trên hầu hết các nội dung về quyền con người ở Việt Nam nhưng các tác giả bản báo cáo của HRW cũng không thể chối bỏ nổi một thực tế hiển nhiên là quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam đã được tôn trọng khi phải thừa nhận ngay trong báo cáo rằng: “Quyền ngôn luận cá nhân, báo chí công và thậm chí ngôn luận chính trị ở Việt Nam có những dấu hiệu cho thấy được tự do hơn”.
Báo cáo HRW phải dẫn ra một ví dụ về ý kiến thẳng thắn được đưa ra trên diễn đàn Quốc hội Việt Nam họp hồi tháng 11-2012 để thừa nhận điều này, dù cố vớt vát bằng một câu quy chụp khá vô duyên và không có cơ sở rằng “vẫn tồn tại làn sóng ngầm của bàn tay đàn áp có chủ trương nhằm vào những người có phát ngôn đi quá giới hạn”!
Mang danh một báo cáo về nhân quyền, thế nhưng báo cáo của HRW lại có những chi tiết cứ như báo cáo của cơ quan cảnh sát, rằng “sau hàng loạt vụ bắt giữ các quan chức doanh nghiệp nhà nước và các đại gia nhiều vây cánh” (thực tế, những người này vi phạm pháp luật Việt Nam và bị bắt), rồi suy diễn ra một cách rất hồ đồ rằng (ở Việt Nam), các “phe phái” đang “tranh nhau giành quyền kiểm soát bộ máy kinh tế chính trị, dẫn đến một cuộc tranh giành quyền lực hiện vẫn đang tiếp diễn”!
Thật là nực cười cho đầu óc tưởng tượng của các vị “tác giả” báo cáo HRW!
Liên quan đến vấn đề tôn giáo ở Việt Nam, báo cáo HRW, như thường lệ, vẫn bóp méo thực tế, đưa ra đánh giá bịa đặt rằng: “Chính quyền hạn chế tự do tôn giáo bằng các quy định pháp luật, quy định đăng ký hoạt động, đồng thời sách nhiễu và đe dọa các nhóm tôn giáo không được công nhận…”.
Phụ họa cho luận điệu sai trái này, ra vẻ bám sát thực tế, báo cáo HRW dẫn ra một số trường hợp, trong đó có vụ án “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” ở tỉnh Phú Yên, như sau: “Trong tháng Hai và tháng Ba (năm 2012-TG), Công an tỉnh Phú Yên bắt giữ ít nhất 18 thành viên của một chi phái tín ngưỡng có gốc Phật giáo, tự đặt tên là Hội đồng Công luật Công án Bia Sơn”.
Hỡi ôi! Có cái gọi là “chi phái tín ngưỡng” nào lại dự kiến hành động lật đổ chính quyền (để thành lập nhà nước Đại Nam Kinh), rồi lập ra cả một bộ máy chính quyền trung ương, có cả quốc kỳ, quốc ca, thủ đô, thậm chí sắc phong cho 72 tướng lĩnh!
Chính sách tự do tôn giáo ở Việt Nam, từ lâu đã được chủ trương và thể chế hóa trong các văn kiện của Đảng, chủ trương, chính sách của Nhà nước. Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (1991) Đảng Cộng sản Việt Nam đã ghi rõ: "Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân. Đảng và Nhà nước ta tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của nhân dân, thực hiện bình đẳng, đoàn kết lương, giáo và giữa các tôn giáo. Khắc phục mọi thái độ hẹp hòi, thành kiến, phân biệt đối xử với đồng bào có đạo, chống những hành động vi phạm tự do tín ngưỡng”. Quan điểm này tiếp tục được bổ sung và hoàn thiện trong các kỳ đại hội tiếp theo, được đề cập trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011).
Không giới hạn ở quan điểm chủ trương, tự do và phát triển tôn giáo đã được cụ thể hóa trên thực tế. Hiện cả nước Việt Nam có 12 tôn giáo với trên 22 triệu tín đồ, 80 nghìn chức sắc tôn giáo, nhà tu hành, 32 tổ chức và trên 25.000 nơi thờ tự. Việc xây dựng mới, tôn tạo, tu bổ nơi thờ tự được tạo điều kiện thuận lợi diễn ra khắp nơi trên đất nước. Các dịp lễ trọng, sinh hoạt tôn giáo trở thành ngày hội chung của toàn dân, lôi kéo hàng vạn người tham gia…
Chính sách tự do tôn giáo của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo của dư luận quốc tế. Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Cộng hòa I-ta-li-a mới đây, Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc gặp Giáo hoàng Benedict XVI tại Tòa thánh Vatican trong bầu không khí thẳng thắn, cởi mở, hiểu biết lẫn nhau…
Những thực tế hiển nhiên đó bác bỏ mạnh mẽ những luận điệu xằng bậy về tôn giáo ở Việt Nam trong báo cáo của HRW!
Một trong những nội dung chính luôn lặp đi lặp lại trong các báo cáo của HRW là tố cáo Việt Nam “đàn áp” các nhà hoạt động nhân quyền và báo cáo lần này cũng không phải là ngoại lệ. Báo cáo đã cố tình xuyên tạc hành động của các cá nhân, tổ chức có hoạt động vi phạm pháp luật Việt Nam, coi đó như các nhà “vận động nhân quyền”.
Nhưng có một thực tế khác mà báo cáo đã lờ đi, đó là Việt Nam luôn cương quyết trừng trị những người có hành vi vi phạm pháp luật, nhưng cũng rất khoan dung đối với những người lầm đường lạc lối.
Trên tinh thần nhân đạo, mới đây Việt Nam đã trả tự do cho công dân Mỹ gốc Việt Nguyễn Quốc Quân (tên Mỹ là Richard Nguyễn) là một ví dụ. Một ngày trước hôm HRW phát hành báo cáo xuyên tạc tình hình nhân quyền ở Việt Nam, ngày 30-1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Victoria Nuland, trong buổi tiếp xúc với báo giới, đã xác nhận rằng Mỹ cảm thấy hài lòng về việc công dân Mỹ Richard Nguyễn được trả tự do và đấy là một “tin vui”…
Tất cả những lý lẽ cũng như dẫn chứng nêu trên cho thấy Báo cáo tình hình thế giới 2013 của HRW, phần liên quan đến Việt Nam, hoàn toàn không chính xác, là một sự xúc phạm nhân dân Việt Nam. Đó là cách đánh giá lỗi thời, sai lệch và cần phải bị lên án.
TƯỜNG MINH
