Luật sư Trần Lâm, tên thật là Trịnh Đình Tráng, sinh ngày 10 tháng 6 năm 1925 tại Nho Quan, Ninh Bình.
Sinh thời, cụ Trần Lâm từng là một đảng viên cộng sản kỳ cựu và từng tham gia bộ máy Tuyên truyền của cộng sản như: Ban Tuyên huấn tỉnh bộ Việt Minh, Lạng Sơn, trưởng ty thông tin tuyên truyền Hải Phòng và Hồng Quảng (1950-1951), giảng sư chính trị từ năm 1962.
Chức vụ cao nhất luật sư Trần Lâm từng đảm trách là Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao của Nhà nước Cộng sản Việt Nam.
Tuy nhiên sau này, người ta biết tới Trần Lâm với tư cách một Luật sư Nhân quyền, một trí thức yêu nước hơn là một “trí thức cộng sản”.
Nhiều năm trước, luật sư Trần Lâm đã mạnh dạn chỉ ra nguyên nhân cội rễ đưa đất nước đến lụn bại bằng cụm từ “chính thể độc tài”, xuất hiện trong một số phát biểu của cụ. Cụ từng tham gia Ban biên tập Tập san Tổ Quốc, một tờ báo kêu gọi Dân chủ được phát hành bí mật trong nước những năm trở lại đây. Không chỉ công khai viết các bài viết kêu gọi sự thay đổi thế chế, đòi đa nguyên đa đảng, cổ vũ cho Nhân quyền - Dân chủ, Luật sư Trần Lâm còn là một trong số rất hiếm hoi những luật sư dám đứng lên bào chữa cho các “vụ án chính trị”. Điển hình cụ đã từng bào chữa cho những nhân vật bất đồng chính kiến nổi tiếng như luật sư Nguyễn Văn Đài, Lê Thị Công Nhân, Điếu Cày, Nguyễn Tiến Trung…
Nhiều người đấu tranh Dân chủ hẳn không bao giờ quên bài điếu văn do Luật sư Trần Lâm đọc trong Lễ Truy điệu nhà yêu nước, Giáo sư Hoàng Minh Chính năm 2008. Nổi tiếng nhất là câu: “Cụ Hoàng Minh Chính đã đến với chủ nghĩa cộng sản với tâm hồn can đảm, không sợ hãi của một thanh niên yêu nước, mong muốn cho đất nước được độc lập. Cụ cũng từ bỏ chủ nghĩa cộng sản với tâm hồn của một trí thức yêu nước”.
Hôm nay, Dân Làm Báo cũng xin vĩnh biệt cụ với câu điếu rằng: “Cụ Trần Lâm đã đến với chủ nghĩa cộng sản với tâm hồn can đảm, không sợ hãi của một thanh niên yêu nước, mong muốn cho đất nước được độc lập. Cụ cũng từ bỏ chủ nghĩa cộng sản với tâm hồn của một trí thức yêu nước”.
