Tùy Nghi Tiến (Danlambao) dịch - Mỹ sắp nâng cấp mối quan hệ với Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (Association of South East Asian Nations - ASEAN) bằng cách ký kết một hiệp định đối tác chiến lược mới. Sự kiện này sẽ diễn ra vào lúc kết thúc các cuộc hội nghị giữa các giới chức Hoa Kỳ và ASEAN tại Kuala Lumpur, Mã Lai Á vào cuối tuần này.
Theo tờ The Diplomat, chính quyền Hoa Thịnh Đốn đã tăng cường sự cam kết của Hoa Kỳ với ASEAN trong nhiệm kỳ này, bổ nhiệm một đại sứ thường trú Hoa Kỳ đầu tiên tại Jakarta và tổ chức một cuộc hội nghị thượng đỉnh thường niên giữa Tổng thống Mỹ và các lãnh tụ khối ASEAN.
Tuy nhiên, việc nâng cấp mối quan hệ Hoa Kỳ - ASEAN thành sự đối tác chiến lược sẽ tạo nên một đỉnh cao trong các thành quả nêu trên bởi vì Tổng thống Barrack Obama sắp kết thúc nhiệm kỳ của mình và ASEAN thì sắp thành lập một cộng đồng kinh tế mới vào cuối năm nay.
Các cuộc đàm phán về việc thành lập sự đối tác chiến lược giữa Mỹ và ASEAN đã diễn ra trong mấy năm qua, và các cuộc thương thảo về những chi tiết cụ thể đã diễn ra trong gần suốt năm 2015.
Các quan chức Hoa Kỳ đã xác nhận sau cuộc Đối thoại ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 28 ở Hoa Thịnh Đốn hồi tháng Năm rằng cả đôi bên đang nỗ lực làm việc cho “sự nâng cấp” mối quan hệ Hoa Kỳ - ASEAN thành một sự đối tác chiến lược để kịp lúc với Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (East Asia Summit - EAS) trong tháng Mười Một. Tuy vậy, một số chi tiết khác vẫn còn phải được cập nhật cho tới thời điểm này.
Ông Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Sự vụ, Daniel Russell đã cho các ký giả biết tại một cuộc họp báo hồi tuần trước rằng: “Chúng tôi đã sẵn sàng nâng mối quan hệ với ASEAN lên tầm cao mới”. Lúc đó Tổng thống Obama đang chuẩn bị công du Phi Luật Tân để tham dự hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Á châu – Thái Bình Dương (Asia – Pacific Economic Cooperation – APEC), và Mã Lai Á cho các cuộc hội nghị Hoa Kỳ - ASEAN và Hội nghị Thượng đỉnh EAS cuối tuần này. Sở dĩ Mã Lai Á tổ chức các cuộc hội nghị này là vì họ đang là chủ tịch luân phiên thường niên của khối ASEAN.
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết nhiều chi tiết đã được chung quyết. Đôi bên thỏa thuận rằng một hiệp định mới sẽ được ký kết và chính thức loan báo sau các cuộc hội nghị ở Kuala Lumpur.
Hiệp định đối tác chiến lược này sẽ thiết lập lộ trình cho mối quan hệ Mỹ - ASEAN trong năm năm tới. Nó cũng vạch ra một kế hoạch hành động cụ thể ngõ hầu làm sâu đậm thêm mối quan hệ cũng như là định hình các ưu tiên hợp tác khác cho không chỉ đôi bên, mà còn cho cả các vấn đề khu vực, toàn cầu và xuyên quốc gia khác.
Mỹ và ASEAN đã bàn thảo về nhiều vấn đề cấp thiết trong các cuộc hội nghị; từ việc đánh bắt cá lậu, trái phép và không tường trình (Illegal, unregulated and unreported fishing – IUUF), và chuyển lậu người cho tới thay đổi khí hậu. Hiệp định này sẽ cung cấp một nền tảng cơ cấu lẫn một danh sách các biện pháp cụ thể mà thông qua đó đôi bên có thể đẩy mạnh hợp tác.
Một viên chức Hoa Kỳ ẩn danh đã cho tờ The Diplomat hay rằng: “Chúng tôi coi nó (hiệp định đối tác) là một cách để củng cố cơ cấu và làm sâu đậm thêm sự hợp tác trong tương lai”.
Ngoài tăng cường hợp tác, các giới chức Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh rằng sự đối tác chiến lược còn là một cơ hội đúng lúc để chốt lại các nỗ lực ngoại giao đạt được giữa Hoa Kỳ và ASEAN từ trước tới nay, trước khi khởi sự một giai đoạn bang giao mới. Các quốc gia ASEAN sẽ thành lập Cộng đồng kinh tế ASEAN vào cuối năm 2015.
Viên chức Hoa Kỳ ẩn danh nêu trên nhấn mạnh: “Việc chính thức ký kết hiệp định đối tác chiến lược này rất là giống với việc quy tắc hóa những thỏa thuận mà chúng tôi đã đạt được, cũng như là với việc nâng mối quan hệ của chúng tôi lên tầm cao mới”.
20/11/2015
