Xứ Lừa (Danlambao) - Một ngày nọ của đầu năm 1911, nhìn cảnh làng quê nghèo khổ thuộc hàng “chó ăn đá, gà ăn sỏi”. Anh Ba (tên cúng cơm Nguyễn Sinh Cung) quyết định ra đi tìm đường Kứu Cuốc. Quảy trên vai chiếc bị rách được đan bằng cây cói (cỏ lác) rồi cứ thế anh Nam tiến. Qua hàng tháng trời lội bộ cơ cực, tiền không một xèng dính túi, đi đến đâu xin ăn đến đó, khát thì đã có nước sông. Đôi lần, anh Ba ngoắc xe trâu của đám người buôn để xin đi nhờ nhưng đều bị họ từ chối, cuối cùng thì anh Ba cũng vào đến Sài Thành.
Vào Sài Thành, anh Ba chọn chợ Xóm Chiếu quận 4 làm bãi đáp, bởi chỗ này dễ kiếm tiền bằng việc vác thuê hàng hóa cho người buôn bán, phần nữa là nhà lồng của chợ không khóa hoàn toàn, từ đó mà anh Ba có chỗ để ngả lưng sau một ngày “cày tóe khói”. Một hôm, do chợ nghỉ bán, sẵn dịp rảnh rang nên anh Ba mon men ra cảng Nhà Rồng (cách chợ 350m) để xem cái tàu thủy của Pháp nó to cỡ nào. Tới nơi, anh Ba thấy thủy thủ của con tàu Amiral Latouche Tréville, sau khi ăn, thức ăn còn dư đem đổ xuống sông, tiếc quá nên anh đánh bạo bước đến xin họ mang về ăn. Trời xui đất khiến thế nào, anh Ba gặp được một anh đầu bếp người da đen, anh liền ngỏ ý nhờ anh da đen xin cho mình xuống tàu để cùng làm phụ bếp. Đang vất vả vì công việc, nay có thằng muốn vào làm phụ với mình, anh da đen liền OK, rồi mang chuyện này năn nỉ Thuyền Trưởng, và được Thuyền Trưởng chấp nhận, cũng từ đó, anh Ba có công ăn việc làm, rồi bôn ba theo con tàu đi nhiều nước...
Một lần, khi có nhà báo người Nga hỏi về mình, sợ người ta cho mình là kẻ cù bơ cù bất, anh Ba bốc phét rằng: "Tôi thấy phải đi ra nước ngoài xem cho rõ. Sau khi xem xét họ làm ăn ra sao, tôi sẽ trở về giúp đồng bào tôi". Thực tình là do anh Ba đói khổ quá nên mới phải bôn ba xứ người để kiếm cái hòng giải quyết cho “ông anh ruột già” của mình đang sôi sôi lục bục.
Dân tộc Việt Nam trải qua mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước, quyết không để đất nước rơi vào tay giặc. Đôi lần, cũng có kẻ làm chư hầu cho phương Bắc, nhưng rồi cũng bị nhân dân hạ bệ để rửa nhục cho dân tộc.
Trớ trêu thay, đất nước rồi cũng đến ngày mạt vận! Chả hiểu anh Ba bôn ba kiếm ăn, học hỏi thế nào mà lại bị “lũ quỷ đỏ” lôi kéo, dụ dỗ để rồi mang về cho dân tộc Việt Nam một cặp công cụ giết người, đó là Búa & Liềm. Kể từ ấy đến nay, dân tộc Việt Nam mới hoang tàn khổ đau, nồi da xáo thịt như chúng ta đã thấy.
Hôm nay toàn thể nhân dân Việt Nam cùng nhau tưởng niệm về quá khứ, hiện tình khổ đau của dân tộc mà anh Ba đã tạo nên!
