Đặng Huy Văn (Danlambao) - Vừa rồi về thăm Hà Tĩnh, tôi có lên đập Kẻ Gỗ để mua cá hồ nước ngọt về ăn thì được dân đánh cá lòng hồ đọc cho tôi nghe một bài vè theo điệu ví dặm Nghệ Tĩnh đang lưu truyền trong ngư dân, nghe đồn là của cha ông Cự, nguyên chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh kiêm trưởng ban quản lý dự án Vũng Áng-Kỳ Anh, người đã phóng tay ký cho công ty Formosa Đài Tàu thuê cảng Sơn Dương 70 năm để phá hủy môi trường biển Việt Nam. Thực hư xuất xứ của bài vè này như thế nào thì tôi không dám chắc. Nếu các vị muốn biết rõ hơn, xin mời lên thăm dân đánh cá lòng Hồ Kẻ Gỗ, xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh để được biết thêm chi tiết. Nhân dịp kỷ niệm ngày ra đời của nước Việt Nam DCCH, 2/9/1945, tôi xin phép được giới thiệu cùng quý độc giả gần xa bài vè của tác giả khuyết danh đó.
Cự ơi nghe Cha dặn
Cự ơi nghe cha dặn
Con trót phạm lỗi rồi
Nên nhận lỗi con ơi
Đừng quanh co chối tội
Bao che bầy chối tội
Dân tộc mình ngàn tuổi
Có truyền thống khoan hồng
Con đừng “có” nói “không”
Làm người dân giận dự
Khiến đồng bào giận dự
Cha thương con lắm Cự
Bởi cha mẹ quá nghèo
Phải chăn vịt nuôi heo
Con thương cha bỏ học
Phải giữa chừng bỏ học
Gặp phải thời lừa lọc
Con theo bạn theo bầu
Bắt chước bọn đầu trâu
Kiếm tiền bằng chụp giật
Tích cóp tiền chụp giật
Coi tiền là “Tiên, Phật”
Mua lãnh đạo ô dù
Để khai khoáng tự do
Đào ti-tan đem bán
Xúc biển bờ đem bán
Khi ti-tan “phá sản”
Con kiếm được bộn tiền
Đem tiền đút ngoi lên
Trưởng ban A dự án
Sơn Dương và Vũng Áng
Gặp phải thời nhũng loạn
Quan trên quá tham tiền
Phải biếu xén triền miên
Formosa đòi ký
Nhận tiền Đài, Cự ký
Nay không ngờ hệ lụy
Gây hủy hoại môi trường
Biển bốn tỉnh Miền Trung
Hàng triệu cân cá chết
Biển dạt bờ cá chết
Báo nói rồi báo viết
Cứ phỏng vấn con hoài
Trách nhiệm thuộc về ai?
Con loanh quanh chối tội
Che chắn bầy chối tội
Trước diễn đàn Quốc Hội
Sao con chẳng trình bày
Kẻ nào đã nương tay
Cho Formosa gây họa
Cho bọn Đài gây họa
Mà một mình chịu cả
Tội của bọn hưu rồi
Tội của lũ ngồi chơi
Từ trên cao nói phét
Cậy chức quyền nói phét
Tội đó là tội chết
Tội giết hại đồng bào
Bằng chất độc Đài Tàu
Làm ngư dân mất nghiệp
Tận mấy đời mất nghiệp
70 năm ai biết
Giết hại mấy đời người
Tội nặng lắm con ơi
Hãy khai tên lãnh đạo
Đích danh người chỉ đạo
Để toàn dân tranh đấu
Diệt Ích Tắc, đuổi Tàu
Giành độc lập dài lâu
Như Ngô Vương vĩ đại
Như Lý, Trần...vĩ đại
Cự ơi con đừng hãi
Bè lũ hại đồng bào
Bọn la liếm trôn Tàu
Tại sao con phải sợ
Bọn thân Tàu
Rứa Cự?
Hà Nội, 2/9/2016
(Sưu tầm và giới thiệu)
