Quan hệ Hoa Kỳ - Trung cộng

VNCH-Ngọc Trương (Danlambao) - Trong tháng 3, 2018, một số quyết định của chính phủ Trump về kinh tế, thương mại khiến Trung cộng phải lo lắng:

1/ Trump ký Sắc luật của Hành pháp ngày 12 tháng 3, 2018 không cho Broadcom Ltd, chiếm hữu không thân thiện (hostile takeover) bằng cách mua công ty Qualcomm Inc. trực tiếp từ các cổ đông (shareholder), tổng cộng trị giá 117 tỷ đô la US.

Theo đề nghị của CFIUS (Ủy ban phụ trách đầu tư ngoại quốc trên lãnh thổ Hoa Kỳ), nếu để Broadcom Ltd chiếm đoạt Qualcomm, sẽ bất lợi cho Hoa kỳ vẻ mặt an ninh quốc gia.

Qualcomm cung cấp chính cho Ngũ giác đài và đang nắm giữ nhiều hợp đồng mật của Hoa kỳ. Nhân viên Qualcomm đều qua điều tra an ninh trước khi được thu nhận.

Qualcomm thành lập năm 1985, trụ sở chính tại San Diego, California, hoạt động khắp thế giới với 33500 nhân viên, lợi tức ở mức 23.55 tỷ US, chuyên về mạng lưới điện thoại vệ tinh, sản xuất mạch điện tử bán dẫn (semi conductor), hoặc trung ương điện não (processor), điện thoại di động, điện thoại vệ tinh, dụng cụ truy tìm (tracking device - dùng vệ tinh xác định vị trí xe trên đường đi). Qualcomm cũng sản xuất nhu phẩm cho điện thoại di động.

Broadcom Ltd. công ty Mỹ, trụ sở tại Singapore, trụ sở hành chánh đặt tại San Jose, California.

Nhân viên: 15700 người, lợi tức 13.24 tỷ US, sản xuất mạch bán dẫn loại số (digital) và loại analog cho hệ thống thông tin vô tuyến và hữu tuyến.

Theo nhận định của CFIUS, Broadcom sẽ cắt giảm mạnh mẽ phí tổn sản xuất, chắc chắn sẽ giảm chi phí Nghiên cứu và Phát triển (R&D) để có lợi trước mắt.

Điều này làm lợi cho Huawei Technologies Co. Ltd của Trung cộng, giành ưu thế độc quyền nghiên cứu, phát triển 5G (5-generation wireless system - thế hệ thứ 5 thông tin vô tuyến). Hiện nay smart phone đang ở 4G (thế hệ thứ tư).

Chúng tôi có đề cập đến Huawei qua các bài trên DLB:

- Huawei liên quan mật thiết đến ngành an ninh và chính phủ Bắc kinh. Huawei nằm trong danh sách các công ty TC đánh cắp thông tin mật về quân sự, thương mại của Hoa kỳ.

- Được đánh giá là một trong những công ty viễn thông quan trọng toàn thế giới. Sản phẩm gồm dụng cụ viễn thông, điện thoại thông minh, an ninh mạng lưới (cyber security), luu trữ tính toán trên mây (cloud computing). Tổng số bán năm 2017 trị giá 600 tỷ Yuan (95 tỷ US).

- Lợi tức Huawei vượt hơn hãng Boeing, hay Home Depot, và vượt hơn cả lợi tức gộp của hai công ty Broadcom và Qualcomm cộng lại.

Broadcom và Qualcomm đều cộng tác với Huawei, cung cấp chip điện tử cho Huawei dùng trong sản phẩm, Qualcomm trong tháng 2/2018 vừa hoàn thành việc thử nghiệm kỹ thuật 5G cho dịch vụ di động.

Một khi Broadcom chiếm hữu Qualcomm, thế giới phải mua trang bị viễn thông tân tiến của Huawei hoặc ZTE corp. mặc nhiên TC tha hồ thao túng thị trường sản phẩm điện tử tinh vi cao đẳng, bị gài thêm chip gián điệp, theo dõi, sao chép và truyền đi thông tin mật.

2/ Cũng trong tháng 3 năm 2018, ngày 22 Trump chấp thuận đánh thuế xuất lên hàng hoá nhập cảng từ TC mức 60 tỷ US.

Các biện pháp nhằm trừng phạt TC đánh cắp kỹ thuật của Mỹ, hoặc đánh cắp sở hữu bản quyền từ các công ty tư nhân, đặc biệt trong lãnh vực kỹ thuật TC có lợi thế hơn kỹ thuật của Hoa kỳ.

Thoạt đầu, chính phủ Mỹ đồng ý tăng thuế xuất lên 30 tỷ US, riêng Trump muốn con số phải lên 60 tỷ US, đánh thuế vào sản phẩm hàng không, đường rầy loại mới, xe năng lượng kiểu mới và sản phẩm kỹ thuật cao.

Chính phủ Trump nhiều lần kêu gào con số 375 tỷ US nhập cảng thặng dư về phía Mỹ, cho đó là bằng chứng không công bằng thương mại giữa TC và Hoa kỳ.

Robert Lighthizer đại diện thương mại Hoa kỳ, trình bày trước Ủy ban Ngân sách Hạ viện rằng: “…về lâu dài việc nhập cảng thặng dư sẽ biến đổi thị trường và ảnh hưởng bất lợi cho kinh doanh và nhân công Mỹ.”

Phó Thủ tướng TC Han Zheng (Hàn Chính) kêu gọi - dù không nêu đích danh Trump - hợp tác kinh tế toàn cầu có lợi cho mọi phía, chiến tranh thương mại là điều bất lợi và nguy hại toàn cầu.

Zheng vừa được bổ nhiệm vào vai trò toàn quyền hoạch định kinh tế, cho rằng TC có thể trả đũa với thuế xuất trị giá 3 tỷ US đánh vào thịt heo, ống thép không rỉ nhập cảng từ Mỹ.

Tuy nhiên đó chỉ là lời đe dọa chung chung, TC hiện chưa có hành động hay sách lược cụ thể để trả đũa kinh tế Mỹ về thép và kỹ thuật.

Tưởng cũng nên nhắc lại từ năm 2017, Hoa kỳ từng phàn nàn TC đổ thép giá rẽ vào Mỹ, thậm chí dùng nhãn hiệu Việt Nam để lừa quan thuế Hoa kỳ.

Giới sản xuất thép Mỹ, một thời oanh liệt đứng đầu thế giới về số lượng thép xuất cảng đi khắp thế giới, ngày nay số nhà máy luyện thép từ 23 rơi xuống con số 5.

Nhiều nhà máy luyện thép phải đóng cửa ngừng hoạt động, hoặc giảm thiểu sản xuất. Tính từ 2015, mất 3500 việc.

Loại nhôm tinh sạch cao để sản xuất phi cơ F35 và F18, cũng như làm vỏ cho xe bọc thép tác chiến cũng bị ảnh hưởng, hiện còn một xưởng duy nhứt trên đất Mỹ, Century Aluminum’s Hawesville ở Kentucky hoạt động chỉ 40% năng suất.

Toàn thế giới chỉ có vài nhà máy luyện nhôm tinh sạch cao: Nga, Trung đông và China. Đối với Hoa kỳ, niềm tự hào sụt giảm và có nguy cơ đe dọa an ninh quốc phòng, vì áp lực của giới quân sự, kỹ nghệ gia ngành luyện kim, nên Trump phải ra tay bảo vệ kinh tế nước nhà.

Câu chuyện thương mại liên quan đến an ninh và chính trị chưa ngã ngũ, thời gian nữa mới thấy được hiệu quả biện pháp của Trump, có giúp dẫn tới sự nhân nhượng của TC, hầu đạt một thoả thuận tránh cho Hoa kỳ số nhập siêu hàng năm.

Nếu kinh tế Hoa kỳ sụp đổ (rất khó), chẳng những Mỹ chống đỡ, cả Âu châu và mấy anh bán dầu Ả rập cũng phải tương trợ, trong khi TC vẫn cần Hoa kỳ mua hàng và hơn thế nữa cần đồng đô la Mỹ ổn định, đồng Yuan vẫn dựa vào US đô la để trao đổi trên thị trường (currency peg).

3/ Trump không có kinh nghiệm chính trị, chưa bao giờ cầm quyền các chức vụ công cử, hay "xì" tin tức mật trên Twitter mặc cho các cộng sự ngăn cản, chính phủ Trump thay đổi nhân sự liền liền. Kẻ vào người ra, người bị cất chức, người bị sa thải.

Thay đổi cuối cùng (?) trong tháng 3 liên quan đến cố vấn An ninh HR McMaster, tướng 3 sao Bộ binh, thay vào đó là John Bolton, 69 tuổi, ngoại giao kỳ cựu, từng làm Đại sứ Hoa kỳ tại LHQ thời TTh George W. Bush (con), được xếp vào loại theo chủ nghĩa quốc gia, bảo thủ cực đoan và diều hâu cứng rắn.

Bolton từng viết bài kêu gọi oanh tạc tiêu diệt Bắc Hàn.

Đối với Iran ương ngạnh, Bolton muốn Do thái tấn công bằng nguyên tử vào xứ Hồi giáo điên cuồng, tránh rắc rối trong khu vực.

Tháng 5 năm 2018, Trump sẽ hội đàm với Kim Jong-Un, tháp tùng Trump sẽ là John Bolton chứ không ai khác, vai trò cố vấn An ninh quốc gia khiến ý kiến của Bolton phải được lắng nghe.

Dư luận thế giới cho rằng bổ nhiệm Bolton, đồng nghĩa là:

"Trump muốn chiến tranh".

Ngày 12 tháng 5 sắp đến, Trump phải quyết định có tái thuận thỏa hiệp nguyên tử với Iran không. Âu châu muốn thêm vào điều khoản ngăn cấm Iran sản xuất hỏa tiễn đạn đạo, trong khi Iran cho rằng ngoại quốc không đầu tư vào vì lời lẽ đe dọa của Trump.

Trump từng nói phải hủy bỏ thoả hiệp. Sự hiện diện của John Bolton bên cạnh Trump, tay diều hâu cực đoan lâu đời, Iran phải dè chừng những lời "to nhỏ" của Bolton rót vào tai Trump.