Raymond Zhong (The New York Times) - CTV Danlambao lược dịch
Thượng Hải - Khi số ca nhiễm coronavirus ở Trung Quốc tiếp tục gia tăng mà không có dấu hiệu chậm lại, chính quyền Cộng sản đã kiểm soát các phương tiện truyền thông và internet, báo hiệu một nỗ lực kiểm soát thông tin về cuộc khủng hoảng đã trở thành một thách thức chỉ xảy ra trong một thế hệ cho các nhà lãnh đạo ở Bắc Kinh.
Hôm thứ Năm, các quan chức y tế Trung Quốc thông báo đã có 563 người đã chết vì vi khuẩn, tăng từ 490 người vào ngày hôm trước và có 28018 trường hợp nhiễm bệnh được xác nhận. Hàng ngàn trường hợp khác đang được báo cáo mỗi ngày và nhiều người Trung Quốc lo ngại tình trạng lây lan của coronavirus đã không được kiểm soát đầy đủ.
Với sự bất bình đang tăng cao trên khắp đất nước, các nhà lãnh đạo Trung Quốc dường như đang tăng cường kiểm soát thông tin sau một thời gian ngắn cho phép các cơ quan truyền thông có thể đưa tin kỹ lưỡng về cuộc khủng hoảng và nhiều bình luận tiêu cực về phản ứng của quan chức đã không bị kiểm duyệt.
Theo ba người giấu tên làm việc cho truyền thông Trung Quốc, trong những ngày gần đây, các phương tiện truyền thông nhà nước và các cơ quan truyền thông nghiên về thương mại đã được chỉ thị tập trung vào những câu chuyện tích cực về các nỗ lực giải quyết dịch bệnh.
Trên Internet, hệ thống kiểm duyệt đã loại bỏ một loạt các bài báo phản ảnh những thiếu sót trong phản ứng của chính phủ Trung Quốc hoặc đưa tin tiêu cực về sự bùng phát của dịch bệnh.
Các quan chức địa phương cũng đã đàn áp những người mà họ gọi là tung tin đồn trên mạng về vi rút. Trong tuần này, Bộ Công an đã ca ngợi những nỗ lực vẫn đang tiếp tục - ngay cả sau khi một người bác sĩ Trung Quốc đã bị khiển trách vì tội lan truyền tin đồn trong khi chính ông là người đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những trường hợp nhiễm bệnh sớm.
Ông King-wa Fu, phó giáo sư tại Trung tâm nghiên cứu truyền thông và báo chí của đại học Hồng Kông, cho rằng chính phủ Trung Quốc đã thay đổi chiến lược kiểm soát thông tin nhằm đối phó với sự bất mãn của quần chúng.
Ông Fu nhận xét rằng trong những ngày đầu của cuộc khủng hoảng, phê bình trực tuyến phần lớn được nhắm vào chính quyền địa phương. Bây giờ, sự tức giận đang nhắm nhiều hơn vào lãnh đạo cấp cao hơn.
Chẳng hạn, cuối tháng trước, sau khi Tạp chí Y học New England xuất bản một bài nghiên cứu về các trường hợp nhiễm vi khuẩn ban đầu, cộng đồng mạng Trung Quốc đã cho rằng một số tác giả làm việc cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc và phê bình các tác giả này chỉ chú trọng vào sự nghiệp nghiên cứu thay vì ưu tiên thông báo cho công chúng về dịch bệnh.
Một người đã viết trên mạng xã hội Weibo - "Bây giờ tôi đã hiểu, mục đích của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc chỉ là để phổ biến bài nghiên cứu. Tôi giận đến nổi không thể nói nên lời."
Các nhà nghiên cứu sau đó nói rằng tất cả thông tin của họ về các bệnh nhiễm trùng đã được công khai trước khi bài báo được viết.
Giáo sư Fu cho rằng tại thời điểm này việc kiểm duyệt nhiều hơn sẽ ngăn chặn sự thất vọng của công chúng.
Số lượng nhiễm trùng và tử vong gia tăng nhanh chóng từ coronavirus đã gây áp lực mới đối với giới lãnh đạo cấp cao ở Trung Quốc. Các bệnh viện gần trung tâm của dịch bệnh đã tràn ngập, và những người có triệu chứng giống như bệnh cảm đã bị từ chối phục vụ. Nhiều trường hợp chưa được chẩn đoán vì thiếu bộ dụng cụ xét nghiệm.
Tại một cuộc họp báo chính thức, chuyên gia Li Xingwang cho biết số người ở Trung Quốc đang hồi phục cũng đang tăng lên. Vào thứ Tư, một chuyên gia y tế cao cấp của Trung Quốc cho rằng sự gia tăng lớn về số lượng nhiễm bệnh là do các bệnh viện đã có thể chẩn đoán nhanh hơn. Số lượng các trường hợp nghi ngờ đã giảm vì lý do tương tự.
Những hạn chế mới về thông tin dường như đã được đưa ra trong đầu tuần này, khi Tập Cận Bình và các quan chức cấp cao khác nói tại một cuộc họp rằng họ sẽ tăng cường kiểm soát phương tiện truyền thông trực tuyến như một trong nhiều biện pháp để duy trì sự ổn định xã hội.
Các nhà lãnh đạo cho rằng các nỗ lực tuyên truyền nên tập trung vào việc truyền tải một cách sinh động những thành tựu rộn rã tại các tuyến đầu phòng chống dịch bệnh.
Sau cuộc họp, một quan chức cấp cao của bộ phận tuyên truyền trung ương nói với đài truyền hình CCTV rằng bộ phận của ông đã phái hơn 300 nhà báo đến tuyến đầu dịch bệnh ở Vũ Hán và tỉnh lân cận, Hồ Bắc.
Quan chức Zhang Xiaoguo cho biết cơ quan của ông sẽ đặt việc công bố chiến dịch phòng ngừa và kiểm soát của chính phủ lên hàng ưu tiên cao nhất.
Không rõ là 300 nhà báo nói trên là những người đã sẵn có mặt tại Hồ Bắc hay là những người mới đến. Cũng không rõ họ sẽ đại diện cho những cơ quan truyền thông nào. Một phát ngôn viên của tuyên giáo đã từ chối bình luận về điều này.
Nỗ lực của chính phủ đã được đáp ứng với một số châm biếm trên phương tiện truyền thông xã hội.
"Năng lượng tích cực cuối cùng cũng đến!" Một người dân đã viết trên Weibo, sử dụng thuật ngữ của chính phủ khi nói về sự cường điệu, thiếu tông điệu phê bình nhà nước mà chính phủ thích dùng trong tin tức.
Bình luận này đã được hơn 27.000 lần likes. Nhưng sau đó tất cả các bình luận bên dưới bình luận này đã bị xoá và các bình luận mới đã bị cấm.
Các phóng viên Trung Quốc tuần này đã mô tả một sự thay đổi bắt buộc về giọng điệu trong các bài báo của họ để phù hợp với luận điệu của chính phủ.
Theo một thông tư nội bộ mà The New York Times có được, các nhà báo tại Tân Hoa Xã được yêu cầu phải thông tin tích cực về dịch bệnh. Họ được lệnh không tiếp tục đề cập đến thực tế là Tổ chức Y tế Thế giới đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu và không được tường trình các trường hợp nhiễm bệnh được phát hiện ở nước ngoài.
Thông tư này nhấn mạnh "chỉ thông tin những điều cần thông tin".
Trên toàn bộ không gian truyền thông, các bài viết về một loạt các chủ đề đã bị chặn hoặc xóa bỏ trên mạng trong những ngày gần đây. Những bài báo bao gồm một tường thuật trên Bản tin Tài chính Caijing về những cái chết ở Vũ Hán có thể không được tính vào con số chính thức; một tường trình trực tiếp tại một nhà tang lễ ở Vũ Hán; và thậm chí một cuộc phỏng vấn với người đứng đầu chuỗi nhà hàng nổi tiếng đã nói rằng anh ta có thể hết tiền trong một vài tháng nếu dịch bệnh tiếp tục.
Bắc Kinh đang có động thái thắt chặt quản lý dịch bệnh khi các chính phủ trên toàn thế giới tiếp tục tự tách khỏi Trung Quốc để ngăn chặn các trường hợp nhiễm coronavirus không xâm nhập vào nước họ.
Hồng Kông, vùng lãnh thổ bán tự trị của Trung Quốc, cho biết hôm thứ Tư rằng họ sẽ bắt đầu yêu cầu tất cả những người đến từ Trung Quốc đại lục phải bắt buộc trải qua 14 ngày kiểm dịch. Hồng Kông có 21 trường hợp được xác nhận nhiễm coronavirus, trong đó có ba trường hợp bị nhiễm bệnh tại địa phương.
Đặc khu trưởng Hồng Kông, bà Carrie Lam đã chống lại yêu cầu của một số nhà lập pháp và nhân viên y tế trong việc đóng cửa toàn bộ biên giới. Bà ta gọi đó là phân biệt đối xử và không phù hợp với hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới. Nhưng bà Lam đã ban hành một loạt các biện pháp, bao gồm đóng cửa tất cả - trừ ba cửa khẩu biên giới - dẫn đến sự sụt giảm mạnh số lượng người Trung Quốc đến Hồng Kông từ Hoa lục.
Hoa Kỳ và các quốc gia khác cũng đã áp đặt các hạn chế nhập cảnh đối với du khách từ Trung Quốc. Việc này dẫn đến hậu quả là ngành du lịch toàn cầu rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Trong một cuộc phỏng vấn với Associated Press, Ngoại trưởng Luigi Di Maio của Ý cho biết Ý có thể ngừng việc ngưng các chuyến bay đến và rời Trung Quốc vốn có hiệu lực kể từ ngày 30 tháng 1. Lý do là bây giờ các máy quét nhiệt đang được lắp đặt tại các sân bay trên khắp nước Ý để lấy nhiệt độ của hành khách đến từ tất cả các chuyến bay nước ngoài.
Cathay Pacific, hãng hàng không quốc tế có trụ sở tại Hồng Kông, đã yêu cầu 27.000 nhân viên nghỉ ba tuần không lương. Hãng này đã cắt hầu hết các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc đại lục và cho biết họ sẽ cắt giảm các chuyến bay trong toàn các lộ trình của công ty vì đang phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp lớn nhất kể từ của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009.
Hai mươi người trên tàu du lịch Princess Cruise bị xác nhận là nhiễm coronavirus. Du thuyền này có 2666 hành khách và 1045 nhân viên phục vụ. Tất cả đã bị cách ly ở Yokohama, Nhật Bản để chẩn dịch. 170 người khác có thể đã bị nhiễm nhưng chưa được thử nghiệm.
Tàu Princess Cruise đã đến Yokohama vào thứ ba, nhưng chính quyền Nhật không cho phép bất cứ ai rời đi. Một cư dân Hồng Kông 80 tuổi, người đã rời khỏi thành phố quê nhà trước đó đã bị phát hiện nhiễm bệnh.
Hôm thứ Tư, hàng trăm người Mỹ đã ở Vũ Hán khi dịch bệnh trở nên tồi tệ đã đến California trên hai chuyến bay sơ tán do chính phủ Hoa Kỳ sắp xếp. Trường hợp thứ 12 của coronavirus tại Hoa Kỳ đã được xác nhận vào thứ Tư.
Giữa tất cả sự u ám, các nhà khoa học ở Trung Quốc đã cung cấp một tia hy vọng trong tuần này. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã báo cáo thành công ban đầu với một phương pháp mới để điều trị coronavirus.
Theo Chang Giang News, một tờ báo được nhà nước ủng hộ ở Vũ Hán, các nhà nghiên cứu đã kết hợp Arbidol, một loại thuốc chống vi-rút được sử dụng ở Nga và Trung Quốc để điều trị cúm, với Darunavir, thuốc chống H.I.V. Thuốc, để điều trị bệnh nhân bị coronavirus.
Các nhà nghiên cứu không cho biết có bao nhiêu bệnh nhân đã được điều trị bằng liệu pháp kết hợp và có thể quá sớm để đánh giá hiệu quả của nó. Những phát hiện này chưa được xem xét bởi các chuyên gia bên ngoài.
Bài báo được đóng góp bởi Austin Ramzy, Elaine Yu và Alexandra Stevenson từ Hồng Kông và Sui-Lee Wee từ Singapore. Wang Yiwei và Amber Wang đóng góp về mặt nghiên cứu.
Nguồn:
Lược dịch:
