Đào Tuấn - Thế là giá vừa điện tăng. Giá vé máy bay vừa tăng. Giá tàu xe vừa tăng. Giá sữa vừa. Giá gas vừa tăng. Và ngày 1-1, ngày đầu tiên của năm mới 2012, đồng tiền trong túi người dân tiếp tục còm thêm một ít khi hàng loạt các mặt hàng bắt đầu đợt tăng giá mới.
Phí cấp biển ô tô tăng gấp 10 lần , từ 2 lên tới 20 triệu đối với ô tô (dưới 10 chỗ) và 1 lên 4 triệu đối với xe máy (có giá trên 40 triệu) khi nghị quyết HĐND TP Hà Nội có hiệu lực.
Những người đã kịp mua xe chạy thuế, hoặc đã có xe cũng không sung sướng gì. Tại 4 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng và Đống Đa, phí gửi xe ô tô cũng tăng 400-500%, từ 10 ngàn đồng lên 40.000- 50.000 đồng/lượt gửi "Không quá 120 phút". Có lẽ số người phải gửi xe sẽ tăng đột biến khi mà quy định đổi giờ học, giờ làm ở Thủ đô cũng sẽ bắt đầu thay đổi từ 1-1-2012.
Sau Quảng Ninh, với quyết định tăng gấp đôi phí thăm quan "một trong bảy kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới" bị la ó, phí thăm quan danh thắng trên địa bàn thủ đô cũng tăng gấp đôi.
Ở Thanh Hóa, dù chưa hề có nạn tắc đường, tuy nhiên, từ hôm nay, người dân Thanh Hóa cũng bắt đầu phải quen với việc phải móc tay vào túi sâu hơn khi để "đảm bảo tăng nguồn thu cho ngân sách", phí trước bạ ô tô cũng tăng từ 10 lên 12%, bằng với trung tâm kinh tế HCM.
Không chỉ cư dân Thủ đô, không chỉ bà con Thanh Hóa, khoảng 50 triệu lao động đóng bảo hiểm xã hội mỗi tháng sẽ mất thêm 1% lương (Chủ sử dụng lao động đóng thêm 1%) khi tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội tăng 2%, lên 24% mức tiền lương, tiền công. Những người tham gia BHXH tự nguyện sẽ đóng với 20% mức thu nhập, tăng 2%.
Trong ngày hôm nay, Luật thuế Bảo vệ môi trường chính thức có hiệu lực sẽ ngay lập tức làm tăng giá... túi nilon. Túi nilon, một trong 7 loại đối tượng bị đánh thuế môi trường cao nhất, theo Luật, sẽ bị đánh thuế với mức 150%-170%. Các nhà sản xuất tính toán rằng trong giá thành mỗi kg túi nilon, sẽ phải cộng thêm khoảng 40 ngàn tiền thuế. Hiện chưa có bất cứ loại túi phi nilon nào thay thế, cho nên, loại "hàng hóa" mà không một bà nội trợ nào không phải dùng tới, hiện đang miễn phí, có nguy cơ được "hạch toán" thêm vào giá cả hàng hóa.
Trong ngày đầu tiên của năm mới, ngoài nguy cơ giá bán than cho điện sẽ buộc phải tăng, khiến khoảng cách giữa lần tăng giá điện 5% hôm 20-12-2011 với lần sắp tới càng gần thêm lại, thì Luật thuế Bảo vệ môi trường đang là nguy cơ sát sườn nhất khiến giá xăng cũng sẽ tăng, không vì "giá cả thị trường thế giới".
Cách đây vài hôm, thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết: Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1269 về Biểu thuế bảo vệ môi trường. Theo đó, mức thuế bảo vệ môi trường bằng với mức phí xăng dầu hiện hành: Xăng, nhiên liệu bay mức thu 1.000 đồng/lít; Dầu diesel mức thu 500 đồng/lít; Dầu hỏa, dầu mazút, dầu nhờn mức thu 300 đồng/lít; Mỡ nhờn mức thu 300 đồng/kg. Mặc dù Bộ Tài chính khẳng định khi thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ bỏ thu phí xăng dầu. Tuy nhiên, vẫn đề mà ai cũng nhìn thấy, nhất các DN xăng dầu, là phí xăng dầu hiện nay chưa bao giờ đồng nghĩa với phí bảo vệ môi trường. Bởi vậy, nguy cơ thuế chồng lên phí không phải là không có mà còn có nguy cơ rất cao.
Ở nông thôn, những trường hợp có diện tích đất vượt hạn mức sẽ phải chịu mức thuế suất mới khi Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực. Phần diện tích vượt hạn mức lần được nâng từ 0,06% lên 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức. từ 0,1% lên 0,15% đối với phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức và đất sử dụng không đúng mục đích, chưa sử dụng. Riêng đối với đất lấn, chiếm mức thuế sẽ từ 0,15% lên 0,2%.
Có đầu cơ đất được hay không là một chuyện, nhãn tiền có thể thấy ngay là người nông dân sẽ vất vả hơn rất nhiều dù vẫn chỉ để làm ra một hạt lúa.
Cũng từ hôm nay, có ít nhất 1.000 dòng thuế nằm trong biểu nhập khẩu ưu đãi theo cam kết sẽ được cắt giảm. 87 mặt hàng, trong đó không ít thuộc nhóm tài nguyên, hoặc "không khuyến khích xuất khấu", sẽ phải cắt giảm thuế theo cam kết WTO. Cũng là 87, nhưng thuế của 87 loại hàng hóa "trong nước chưa sản xuất được" cũng bị buộc phải giảm. Trong khi đó, thuế đánh vào “phế liệu và mảnh vụn của kim loại”- không ít trong đó có thể gọi thẳng là rác công nghiệp, cũng sẽ phải giảm thuế từ 5-7%. Không phải không có lý khi ngay từ năm 2003, người ta đã cho rằng WTO không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức.
Còn có thêm một tin tốt và một tin "chưa tốt".
Hôm nay, liền lúc hai nghị định (104 và 105) về xử phạt hành chính kinh doanh xăng dầu và gas sẽ bắt đầu có hiệu lực. Mức phạt đối với các hành vi gian lận sẽ cao hơn, hình phạt bổ sung- tước giấy phép- sẽ nghiêm khắc hơn. Người tiêu dùng sẽ ít phải đối diện hơn với tình trạng xăng bẩn, xăng đểu, gas sang triết lậu, nếu như đây là sự bổ sung hợp lý cho tình trạng chế tài hiện hay không chế được ai, và nếu việc xử phạt được thực hiện nghiêm túc chứ không chỉ là cơ hội kiếm chác của những người thực thi pháp luật.
Còn tin xấu là thị trường phát điện cạnh tranh bị hoãn, chưa thể bắt đầu từ 1-1. Nguyên nhân: Đến nay vẫn còn một số đơn vị phát điện chưa hoàn thành cài đặt và tích hợp hệ thống thông tin, một số nội dung sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành chưa được kiểm chứng, việc chuyển đổi hợp đồng mua bán điện còn nhiều vướng mắc. Thế là 90 triệu người tiêu dùng còn phải chịu cảnh độc quyền dài dài.
Một năm mới bắt đầu với thực sự quá nhiều khó khăn cho dân chúng.
Đào Tuấn