Duch là tên đồ tể tội phạm diệt chủng bị Tòa án hình sự quốc tế truy nã và xét xử vẫn còn sống. Đây là một nét rất đặc biệt. Để Rithy Panh tranh thủ khai thác nhằm tìm hiểu quá trình hình thành tư tưởng, tâm lý, nhân cách, tội ác của một tên sát nhân ngay từ cửa miệng của hắn. Ông đã quay phim, ghi âm hơn 100 giờ đồng hồ hỏi chuyện trực tiếp với hắn và mang về Pháp hơn 3 vali lớn để khai thác dần kho tư liệu độc đáo này.
Dưới đây là thêm vài nét về tay sát nhân đầu sỏ trong cuộc diệt chủng ở Campuchia.
Duch, có khi là Doutch, là Douch, là Duch trên báo Pháp, Anh, Đức, Hoa Kỳ, tên thật là Kaing Guek Eav sinh ngày 17 tháng 11 năm 1942 - năm nay 70 tuổi – trong một gia đình tư sản trí thức ở Pnom Penh. Duch theo học trường trung học Pháp, học khá giỏi, văn và toán đều xuất sắc, sau khi đậu tú tài toán học Pháp, làm giáo sư toán một trường trung học năm 1963.
Dưới thời Lon Non, Duch về nông thôn, gia nhập đảng cộng sản Campuchia còn gọi là Khmer đỏ của nhóm Pol Pot, Noun Chea, Yeng Sari, Khieu Sam Phan. Nhóm này đều là trí thức du học ở Pháp về, từng tham gia đảng Cộng sản Pháp ở Paris. Duch từng là thư ký giúp việc cho Son Sen, sau này làm bộ trưởng quốc phòng cho Pol Pot. Ngay từ năm 1972, Duch đã được giao cho cầm đầu trại giam trong rừng mang tên M 13 của Khmer Đỏ thuộc cơ quan công an mang tên Santebal. Cái nghề đồ tể của hắn bắt đầu từ đó.
Từ lời khai của tay sát nhân hàng loạt Duch lộ rõ nguyên hình tư tưởng thanh lọc chủng tộc một cách triệt để do bọn Pol Pot đề xướng, đó là thanh toán, trừ khử, thủ tiêu mọi kẻ dính đến tư sản – “bourgeois”, theo tiếng Pháp mà chính Pol Pot, Yeng Sary thường dùng, vì bọn chúng đều học làm chính trị từ khi ở Pháp. Chữ Pháp thứ hai bọn chúng hay dùng là chữ “prolétaire” nghĩa là “vô sản”, mà theo chúng vô sản ở nước nông nghiệp là bần nông, cố nông, nông dân nghèo, thất học, là thành phần giai cấp trong sạch nhất, nguyên sơ để đào tạo thành giai cấp chủ đạo của xã hội mới. Đó là giai cấp lao động, làm ra giá trị mọi sản phẩm của xã hội sẽ được đào tạo thành giai cấp công nhân mới, trong sạch, ưu việt, tiên tiến, chủ thể của thế giới mới, theo con đường của Mác.
Theo Duch, lãnh tụ kiệt xuất, Anh Cả Pol Pot dạy rằng phải có gan diệt bỏ thế giới cũ, con người cũ, không chút do dự, thương tiếc theo tình cảm tiểu tư sản, mà phải có gan, “tinh thần sáng suốt, sáng suốt, rất sáng suốt” của người cộng sản chân chính để phá bỏ triệt để xã hội cũ, kể cả con người cũ, thấy máu chảy đầu rơi mà không chút ghê sợ. Hắn dạy đảng viên của hắn: cuộc sống sinh ra từ máu chảy, từ cái chết. Kinh khủng một học thuyết giết người không ghê tay, một học thuyết chủ trương và cổ vũ giết vô vàn sinh mạng con người.
Riêng Duch, tên đồ tể ngoại hạng, chịu trách nhiệm trực tiếp về cái chết của 12.380 tù nhân trong trại tù Tuol Sleng, kể rằng hắn có một lập luận riêng để dửng dưng khi tự tay giết người, đập gậy vào đầu, quật trẻ em vào gốc cây, vào tảng đá, là: “mày chết tao cũng không thiệt mất gì, mày sống tao cũng không được lợi gì, tao bất cần, tao làm phận sự của tao”.
Thể hiện tính chất cực đoan trong tư tưởng chính trị, theo Duch kể, bọn Pol Pot thường nhắc đi nhắc lại 3 lần một tính từ, như “một cuộc thanh lọc chủng tộc trong sạch, trong sạch, rất trong sạch”, “một cuộc cách mạng triệt để, triệt để, rất triệt để”, rằng “cách mạng Khmer là tiền phong, tiền phong, tiền phong nhất của cách mạng vô sản”, rằng cách mạng Nga đã bị phản bội do bọn xét lại, rằng cách mạng Trung Quốc đã bị Mao bỏ dở sau cách mạng Văn hóa Vô sản, nay là nghĩa vụ của đảng CS Khmer dẫn đầu cuộc cách mạng vô sản thế giới một cách triệt để nhất, với tiền lệ là nền Văn Minh Ăng Kor vượt xa mọi nền văn minh của nhân loại.
Một bọn tội phạm cuồng điên bàn tay đẫm máu đồng bào đồng loại còn leo lẻo nói đến văn minh, sự điên loạn và đạo đức giả của chúng thật không còn giới hạn.
Duch sống lẩn trốn ở Thái Lan từ sau 1979, làm đủ thứ nghề, đến cuối năm 1999 thì bị lộ, bị nhận diện và bị bắt giữ, giao lại cho chính quyền Pnom Penh. Trước đó, năm 1996, hắn xin vào đạo Công giáo và xin làm lễ rửa tội, nhưng vẫn dấu kỹ tội ác tày trời của hắn. Trong số gần 13 ngàn người dân bị giết trong trại tù Tuol Sleng, chủ yếu là người Khmer, còn có người Việt, Lào, Hoa, Thái Lan, Pháp, Đức, Philippines, Indonesia, Miến Ðiện… Chỉ có 7 người mạo hiểm trốn được khỏi trại, cũng đã chết cả sau đó.
Trước phiên Tòa án hình sự quốc tế ở Pnom Penh, ngày 31 tháng 7 năm 2007, Duch đã phải nhận bản án 35 năm tù giam về trọng tội diệt chủng và phải tỏ lời xin lỗi những nạn nhân và gia đình nạn nhân. Ngay sau đó hắn cũng xin được giảm án. Gần đây, Tòa đã xét chung thẩm và tuyên án tù chung thân.
Trong cuốn sách của mình, nhà điện ảnh trẻ Kithy Panh đối diện với Duch, tên sát nhân từng hành hạ mình, anh đặt ra vô vàn câu hỏi nhằm cận vấn lương tâm hắn. Anh cho rằng Duch là con người rất phức tạp, nhiều mặt, tráo trở, khi thì có vẻ hối hận, hoảng sợ bị trừng phạt, khi thì bình thản biết rằng không bị tử hình, nhưng có lúc còn tỏ ra tự mãn, bất cần, cho rằng mọi sự là do ý muốn của Thượng đế. Có lúc hắn còn lên gân để lộ vẻ cao ngạo mù quáng, cho rằng có khi hắn tự nhủ phải lao vào hành động tội ác cực đoan nhất để ra oai, làm gương cho cấp dưới, để tỏ lòng trung thành với thượng cấp của hắn.
Điều mà Kithy Panh kinh hoàng là có lúc Duch còn lên tiếng cười, cái cười của một tên sát nhân từng giết hàng vạn con người, tiếng cười của quỷ sứ, của chó sói, tiếng cười từ âm ty, địa ngục, từ thế giới của ma vương, làm anh bị nạn mất ngủ kéo dài.
Kithy Panh còn kinh hoàng khi nghe con quỷ đội lốt người ấy đọc thơ, những bài thơ đẹp của Victor Hugo, của Alfred de Vigny mà hắn còn nhớ. Anh băn khoăn tìm hiểu, trao đổi với các bạn Pháp vì sao tên sát nhân Duch và quan thầy của hắn như Pol Pot, Yêng Sari, Khiêu Sam Phon…đều học ở Pháp, nói tiếng Pháp trôi chảy, đọc Descartes, Voltaire, thuộc thơ Victor Hugo lại có thể nghĩ ra những học thuyết ma quái man rợ, lại còn thực hành việc giết hại 1,7 triệu dân Khmer đồng bào mình một cách bài bản, nhân danh một nền văn minh hiện đại do ông Marx nào đó nghĩ ra.
Cám ơn nhà văn – nhà điện ảnh Kithy Panh sống sót qua cuộc diệt chủng ở Campuchia đã sáng tạo nên tác phẩm điện ảnh và văn học có giá trị để truyền lại bài học sống động về con người, cho con người, để không bao giờ không ở đâu còn có thể diễn lại họa diệt chủng.
Người Việt ta khi tìm hiểu về bọn sát nhân Khmer Đỏ không khỏi giật mình khi biết rằng bọn chúng luôn tự nhận là đồ đệ của Mao, được Mao bồi dưỡng, trang bị, huấn luyện, chỉ huy nhằm quấy phá biên giới phía Nam nước ta suốt từ 1975 đến đầu năm 1979. Vậy mà sau cuộc họp mật ở Thành Đô – Trung Quốc (tháng 9-1990) Lê Đức Anh nhân danh lãnh đạo CS Việt Nam đã đề nghị 3 nước (Việt Nam – Trung Quốc – Campuchia) thực hiện Biện pháp Đỏ, thắt chặt liên minh 3 nước CS với nhau. (mời các bạn đọc lại tập hồi ký của Trần Quang Cơ - Nhớ lại và Suy nghĩ).
Khi nghe tên Duch kể lại cái học thuyết quái thai của Khmer Đỏ, bắt nguồn từ học thuyết đấu tranh giai cấp của Marx và học thuyết bạo lực của Mao, nguồn gốc của nạn diệt chủng từng giết hàng trăm triệu sinh linh ở Nga, Trung Quốc, Trung Âu, Đông Dương, chúng ta không thể không bàng hoàng khi biết gần đây Nguyễn Phú Trọng đã sang tận Cuba để thuyết giáo về những học thuyết diệt chủng này. Vẫn là chủ nghĩa Marx, là đấu tranh giai cấp, là vô sản thế giới liên hiệp lại, là chủ nghĩa xã hội một đảng ưu việt, là kinh tế quốc doanh là thống soái, là ba hoa chích chòe không chút ngượng mồm. Một học thuyết không còn nguyên vẹn ở Việt Nam, đã bị bóp méo, còi cọc, cắt xén, lại đem rao bán ở Cuba. Một học thuyết bị cả châu Âu lên án và tẩy chay vĩnh viễn.
Bùi Tín
