Gia Minh (RFA) - Thêm một tù nhân lương tâm vừa được tự do là anh Đỗ Nam Trung. Anh này thuộc nhóm ba người bị bắt tại Đồng Nai vào dịp công nhân ở nhiều khu công nghiệp tại vùng đông nam bộ biểu tình phản đối giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc đưa vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Ngay sau khi ra khỏi trại giam K2, Xuân Lộc, Đồng Nai vào sáng ngày 15 tháng 7, Đỗ Nam Trung dành cho Gia Minh của Đài Á Châu Tự do cuộc nói chuyện sau đây.
Gia Minh: Trước hết Đỗ Nam Trung cho biết về thời gian trong trại giam.
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Ở trong đó rất khó khăn, vì cũng như mọi người biết trong tù Việt Nam bó buộc nhiều thứ. Trong tù thì rất khó khăn cả về mặt vật chất lẫn tinh thần. Ở trong đó để mà tồn tại sống được và nuôi ý chí của mình thì đó là một điều mà anh em trong đó phải vượt qua chính mình để nuôi dưỡng ý chí, cũng như tồn tại cho đến ngày ra và quay trở lại phong trào.
Gia Minh: Trung có thể chia sẻ ở trong đó bị giam chung với ai và quan hệ giữa những người giam chung như thế nào?
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Trong buồng giam của tôi không có anh em nào trong phong trào cả. Đa phần anh em tù chính trị như tôi thì bị giam ở khu đằng sau. Thế nhưng án của tôi ngắn nên họ tách ra riêng và giam với tù hình sự.
Trong đó tôi biết ông Nguyễn Hữu Cầu từng bị giam ở chỗ tôi qua lời của một số anh em tù trong đó. Ở đó cũng có một số anh em Tây Nguyên và họ rất khó khăn về cả vật chất lẫn tinh thần. Trường hợp của tôi không bị cải tạo nên đỡ vất vả hơn. Nhưng tôi bị cách ly hoàn toàn với tù chính trị, hai khu hoàn toàn khác nhau. Tôi tìm mọi các liện lạc nhưng vẫn không được.
Gia Minh: Hẳn nhiên trước khi ra tù, người ta cũng có những yêu cầu, vậy Trung có thể chia xẻ đó là những yêu cầu gì được không?
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Nói chung đó là những điều mà người ta hay nói với anh em trong phong trào là về tái hòa nhập với cộng đồng, với cuộc sống thì nên thế này, nên thế khác... Họ cũng nói anh em, bạn bè là những người xấu xa... cần phải tránh phong trào đó. Họ muốn mình ngoan ngoãn theo những điều mà họ đặt ra. Nhưng chắc chắn đó là những điều mà tôi không bao giờ thuần phục và theo. Việc họ nói thì cứ nói, còn việc mình làm thì cứ làm thôi! Theo tôi thì họ nói để cho xong việc của họ chứ họ nói thì cứ nói, làm thì mình cứ làm. Họ cũng thừa biết chắc chắn không bao giờ mình nghe lời họ.
Gia Minh: Thời gian trong tù có giúp ích được gì cho bản thân Trung?
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Có, đó là sự tôi luyện bản thân mình để tốt hơn, vững vàng hơn. Tôi cảm thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa hơn rất nhiều mặc dù có những điều chưa làm được. Trước khi bị bắt thì tôi có những kế hoạch, ý tưởng mà chưa thực hiện được mà đạ bị bắt. Khi vào trong đó thì có thời gian để suy gẫm lại mọi thứ và thấy con đường mình đi rất đúng. Chính vì thế tôi thấy bản lĩnh của mình tốt hơn. Khi được tôi luyện trong môi trường đó thì khi ra tôi thấy con người của mình tự tin hơn.
Tôi thấy khi mình bị bắt thì chính những người cộng sản tự PR, quảng cáo cho bản thân tôi. Ngoài ra việc tôi bị bắt cũng thúc đẩy cho những người tham gia phong trào bên ngoài tự tin và mạnh mẽ hơn, tạo cho người ta một tiền đề, một bàn đạp để bước dài hơn vì không có điều gì ngăn trở được mình.
Gia Minh: Thông thường lâu nay khi những người tham gia các sinh hoạt xã hội dân sự ( độc lập) như Trung thì cơ quan chức năng đến làm việc với gia đình; vậy trước đây cũng như trong thời gian bị tù gia đình có bày tỏ phản đối hay ủng hộ ra sao?
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Vấn đề gia đình là vấn đề rất nhạy cảm và không dễ để nói. Trước khi bị bắt thì gia đình chưa bị làm phiền nhiều, nhưng khi bị bắt thì gia đình bị làm phiền rất nhiều. Cơ quan an ninh đến làm việc với gia đình để ngăn trở trong thời gian tôi thi hành án. Họ luôn tìm cách tác động đến gia đình, và gia đình tôi chịu sức ép rất lớn.
Không nói thì ai cũng biết trường hợp của gia đình tôi hay gia đình Vũ hay Phương Anh; khi con cái ở trong tù thì bên ngoài họ phải chịu sức ép nặng nề thế nào! Và cũng như các bậc làm cha, làm mẹ khác, cha mẹ tôi cũng có những phản ứng không được thông cho lắm. Cha mẹ tôi thừa biết việc con mình làm là đúng thế nhưng vì sự an toàn, vị cuộc sống riêng tư nên nhiều khi bố mẹ cũng không muốn tôi đi sâu, đi sát quá phong trào này.
Tôi hy vọng sau đợt đi tù này về thì sẽ như các cụ nói là ‘danh chính, ngôn thuận’; khi mình nói với mọi người về phong trào, về anh em, về những hoạt động của mình chắc mọi người sẽ hiểu hơn; dù rằng tôi biết đó là điều rất khó; nhưng mọi người sẽ hiểu và thông cảm với tôi hơn.Thực ra đó là vấn đề của các cụ, còn mình vẫn tìm mọi cách tác động để các cụ hiểu ra được vấn đề, cốt lõi của vấn đề là như thế nào.
Gia Minh: Còn có những điều gì mà Trung muốn chia sẽ sau khi mới bước ra khỏi nhà tù?
Cựu tù nhân Đỗ Nam Trung: Tôi nghĩ điều xảy ra với tôi là điều mà không ai muốn cả và đối với các anh em trong phong trào cũng không ai muốn; nhưng có thể xảy ra đối với bất cứ ai. Do đó, mọi người khi bước chân vào phong trào phải luôn luôn chuẩn bị cho mình tình huống xấu nhất. Thứ hai hãy tự tin và vững vàng lên. Như bản thân tôi sau 14 tháng tù ra tôi thấy tự tin và mạnh mẽ hơn rất nhiều so với trước khi bị bắt. Tôi không hề nao núng, không hề run sợ trước mọi sự đàn áp của họ.
Gia Minh: Một lần nữa xin thay mặt quí thính giả Đài Á Châu Tự do chung vui với Đỗ Nam Trung và chúc khỏe mạnh, vững bước trên con đường đã chọn.
