Người Buôn Gió - Người Vệ có câu Quân tử báo thù mười năm chưa muộn.
Nhà họ Phạm vốn có tư thù với nhà họ Dương sâu nặng. Mối thù truyền đến đời thứ ba vẫn chưa xong. Đến đời Vệ Kính Vương thứ nhất, Phạm lão gia nhân dịp thanh minh lúc đứng trước con cháu trong họ, Phạm lão gia nhắc lại mối thù với nhà họ Dương chưa trả được.
Con cháu nghe lại chuyện cũ,lòng đau quặn, uất khí sục sôi. Có đứa trai tráng khỏe mạnh nói:
- Để tôi cầm dao, phục cửa nhà nó, thấy nó ra đâm cho mấy nhát là xong.
Phạm lão gia mắng át:
- Nếu đơn giản thế, cần gì đến ngày nay. Cái việc ấy dành cho loại hữu dũng, vô mưu , làm thế sau lại bị pháp luật bắt xét xử, đem hành hình. Người họ Phạm chứng kiến việc càng đau lòng hơn. Ngày nay con cháu nhà họ Phạm đã được học hành cao hơn xưa, phải có kế gì giết được kẻ thù công khai cho bàn dân thiên hạ thấy, mà người họ Phạm không bị pháp luật đụng tới lông chân. Thế mới là cao kiến, chúng ta nhịn nhục nuôi thù từng ấy thế hệ, đâu phải để làm liều manh động mang tiếng chê trách thiên hạ vào thân. Lúc này thiên hạ đang có phần nhiễu nhương, nếu biết tận dụng thì cơ hội báo thù chính là lúc này đây. Phải cần có có trí dũng mới làm được.
Phạm thiếu gia vốn là kẻ chơi bời lêu lổng, giao du với giới đàng điếm trong thiên hạ. Mưu kế cũng học được dăm ba bài. Nghe Phạm lão gia nói mới thưa rằng:
- Xin lão gia cần gì cứ sai bảo.
Phạm lão gia tủm tỉm cười nói:
- Thật là biết ý ta, lát nữa tế tổ tiên phù hộ chúng ta xong. Về đến nhà gặp ta ở thư phòng.
Thiếu gia bước vào thư phòng, thấy Phạm lão gia ngồi bên án thư đang đọc sách, lão gia quay sang bảo:
- Sách của Quỷ Cốc tiên sinh bàn chuyện báo thù trong thiên hạ thế này, nghe cho kỹ.
Những năm thứ 60 nước Vệ triều nhà Sản, nạn công sai đánh chết người xảy ra khắp từ Bắc chí Nam, thường thì những vụ như thế được ém nhẹm. Mùa Hạ năm Canh Dần công sai ở châu Ái huyện Nghi Non dùng cung nỏ bắn chết người lớn và trẻ em, vụ đó sau này không ai nhắc tới, tiếp đến ở vùng Kinh Bắc công sai dùng gậy đánh chết người đi đường, vụ này có xử công sai vì dư luận phẫn nộ, nhưng những người phẫn nộ bị kết án tù gấp 10 lần kẻ gây án. Thiên hạ nhìn mà thấy sợ. Nhưng nhà Sản cũng rút kinh nghiệm từ vụ ấy, đến năm Tân Mão đời Vệ Kính Vương thứ nhất lên ngôi, thì mưu chước có phần bài bản hơn, như vụ công sai phía Nam đánh chết tên Nhật, còn biết cách làm giả đơn tuyệt mệnh để cáo với thiên hạ là nạn nhân tự vẫn. Làm thế chả công sai nào phải chịu tội, giữ tiếng thơm tho cho bộ Hình như lời quan tuyên huấn bộ Hình dạy.
Thiếu gia nghe xong hỏi:
- Thưa lão gia, thế là thế nào ?
Phạm lão gia:
- Thế là rõ ràng, làm công sai giết người thì được pháp luật che chở, nếu ta có người làm công sai mà nhân đó báo mối thù truyền kiếp. Há có phải không bị sao, mà còn cho thiên hạ thấy bản lĩnh nhà họ Phạm, công khai báo thù mà vẫn nguyên vẹn không hề sứt mẻ lông chân. Tổ tiên dưới suối vàng có toại nguyện nào hơn.
Phạm thiếu gia lĩnh hội ý , xin lão gia một vạn lạng bạc đút lót được làm công sai. Ba năm sau gặp nhà họ Dương đi trên đường, nại cớ đi lấn vạch lôi vào phủ nắm tóc đập đầu vào tường chết tươi, óc bắn tung tóe. Sau đó mạo cái đơn nạn nhân vì hối hận đi không đúng phần đường, áy náy mà mà lao đầu vào tường tự vẫn kèm theo hai vạn lượng đưa quan trên.
Quan trên bộ Hình xem hồ sơ xong ngài truyền thuộc hạ bên tuyên huấn:
- Nay thiên hạ đi lại bát nháo, không đúng lề luật. Hãy lấy tấm gương sám hối của tên họ Dương bố cáo cho thiên hạ học hỏi, noi theo. Như thế có phải là cách giáo dục tốt nhất hay sao, ai cũng biết lỗi và tự dạy mình như thế. Chả mấy mà người Vệ đều đi đúng đường.
Nhà họ Phạm mở tiệc lớn ăn mừng, Phạm lão gia khen Phạm thiếu gia:
- Một mũi tên trung hai đích, vừa trả thù nhà lại vừa có công với nước. Ban cho thêm 5 vạn để lo lót làm quan lớn hơn nữa để Phạm Gia và đất nước được trông cậy nhiều hơn.
Người Buôn Gió
