“Tổng thống Thiệu là một người ái quốc, một người lãnh đạo quốc gia có đường hướng rất rõ ràng, theo quy định của Hiến pháp, không phải là một người lãnh đạo bất chấp Hiến pháp hay làm theo ý mình.” - Hoàng Đức Nhã, Cựu thư ký và Tham vụ Báo chí của cố Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu.
Trong phần III cuộc trao đổi với BBC nhân 10 năm ngày mất của cố Tổng thống Thiệu (29/9/2001), cựu thư ký Hoàng Đức Nhã nói ông Thiệu là "người ái quốc" và cho biết ông Thiệu từng nhờ ông giúp soạn thảo một cuốn hồi ký không lâu trước khi qua đời.
Cựu thư ký và Tham vụ Báo chí của cố Tổng thống VNCH nói ông Thiệu có một cuộc sống “bình dị” khi ra hải ngoại định cư, cũng như khẳng định trong suốt thời gian chấp chính không hề làm gì cho riêng cá nhân ông.
Ông Nhã cho biết bản thân ông có dự định ra một cuốn sách mang tính chất hồi ký, đồng thời hy vọng đó là một tư liệu để giới quan tâm tới lịch sử Việt Nam có thể tìm thấy những sử liệu, chi tiết mới hữu ích. Về dự định của ông Thiệu nhờ ông giúp viết hồi ký, ông Nhã nói:
“Tôi muốn xác nhận là chính ông ta có ý định để lại một di sản qua hồi ký của ông ta dựa trên những dữ kiện chính xác. Lúc đó riêng về vấn đề thương thuyết với Hoa Kỳ, những thời gian gay go nhất, cố Tổng thống Thiệu và tôi biết hết những kế hoạch, nhưng chúng tôi không nói ra.”
Ông Hoàng Đức Nhã cho rằng các cuộc tranh luận và kể cả tâm lý “ngại” phát biểu, nhận xét về cố Tổng thống Thiệu trong cộng đồng Việt Nam ở hải ngoại không chỉ là cá biệt với ông Thiệu mà còn xảy ra với nhiều trường hợp khác, ví dụ như Tổng thống Ngô Đình Diệm.
'E ngại tranh cãi'
Ông Nhã cho rằng cố Tồng thống Thiệu là một người ái quốc.
Cựu bí thư của ông Thiệu cho rằng các quan điểm tranh cãi, hay e ngại đó, riêng với trường hợp ông Thiệu, là do biến cố thất bại năm 1975 của VNCH vẫn còn có tác động tới nhiều người Việt Nam ở trong nước cũng như ở hải ngoại.
“Cố Tổng thống Thiệu lãnh đạo quốc gia với thời gian và hậu quả mà tới giờ này ai cũng còn phải ảnh hưởng một phần nào. Vì mình mất miền Nam, thì dĩ nhiên cứ ngồi nghĩ lại thì đổ lỗi cho người này cho người kia,” ông Nhã nói.
Đánh giá về toàn bộ cuộc đời, di sản của ông Thiệu, ông Hoàng Đức Nhã, người đang sinh sống tại Chicago, tiểu bang Illinois, Hoa Kỳ nhận xét:
“Tổng thống Thiệu là một người ái quốc, một người lãnh đạo quốc gia có đường hướng rất rõ ràng, theo quy định của Hiến pháp, không phải là một người lãnh đạo bất chấp Hiến pháp hay làm theo ý mình.”
“Tính cho đến hơi thở cuối cùng, cố Tổng thống vẫn còn có hoài bão làm thế nào, tuy không làm Tổng thống nữa, nhưng giúp tập thể Việt Nam hải ngoại hậu thuẫn cho đồng bào vẫn còn bất hạnh là sống trong chế độ không được dân chủ hiện nay ở Việt Nam.”
Mở đầu phần III, trong cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC Việt ngữ, ông Hoàng Đức Nhã giải thích vì sao ông Thiệu tỏ ra khá im lặng sau khi ra nước ngoài định cư và cho rằng đó là do bản tính được cho là thận trọng của ông Thiệu hơn là chịu bất cứ sức ép nào từ các chính quyền hay tình báo Phương Tây.
*
