Thanh Tú (Người Việt) - Những tưởng câu chuyện về nhà thơ Bùi Chát lãnh giải thưởng Tự Do Xuất Bản tại Hội Chợ Sách Quốc Tế Buenos Aires-Argentina vào cuối tháng 4 năm 2011 được dư luận cho vào quên lãng. Vậy mà trong những ngày gần đây chuyện này lại được hâm nóng trở lại vì có thêm những tình tiết mới còn nóng hơn không kém...
Từ trái sang Bộ Trưởng Văn Hóa Hernán Lombardi, chủ tịch IPA (International Publishers Association) - YoungSuk “Y.S.” Chi, Thị Trưởng Buenos Aires Mauricio Marci, Bùi Chát, José Claudio Escribano chủ bút tờ báo La Nacion. (Hình: IPA)
Số là, vào ngày 16 tháng 4 năm 2010 ông Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức Argentina để bàn về việc hợp tác kinh tế giữa hai nước. Trong chuyến đi lần này, theo Thông Tấn Xã Việt Nam và báo Nhân Dân, ông Dũng đã đến chủ trì lễ khởi công đặt móng xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh tại công viên Việt Nam ở Buenos Aires và dự định sẽ được khánh thành vào trước tháng 10 năm 2011.
Sự tráo trở
Trên trang web của tờ Nhân Dân, Thông Tấn Xã Việt Nam và Ðại Sứ Quán Việt Nam tại Argentina đều khẳng định, ông Nguyễn Tấn Dũng đã dự lễ đặt móng xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh và xem đó như là sự thể hiện tình cảm của người dân Argentina đối với vị lãnh tụ này.
Nhưng trong tờ trình của Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch gửi lên Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ban Bí Thư Trung Ương Ðảng được đăng trên trang web của Bộ Thể Thao, Văn Hóa và Du Lịch, được cho là gửi vào ngày 25 tháng 5 năm 2011, thì lại nói: “Sau khi xin ý kiến của các ban, bộ ngành liên quan, Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch kính trình ban bí thư, thủ tướng chính phủ xem xét, cho ý kiến chỉ đạo về báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng dựng tượng Chủ Tịch Hồ Chí Minh thủ đô Bu-ê-nốt Ai-rết, Ác-hen-ti-na (xin gửi kèm theo báo cáo) để Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch có thể phối hợp với Bộ Ngoại Giao, Bộ Công An, đại sứ Việt Nam tại Ác-hen-ti-na tiến hành xây lắp, dựng tượng và khánh thành tượng đài Bác Hồ tại Bu-ê-nốt Ai-rết trước chiến dịch tranh cử ở nước bạn sẽ diễn ra vào tháng 10 năm 2011, tránh những phức tạp có thể xảy ra nếu kéo dài.”
Ðể tìm hiểu kỹ hơn, chúng tôi đã thử tìm kiếm trên mạng Google với dòng chữ là “Công viên Việt Nam ở Buenos Aire” và “Vietnam Park in Buenos Aires”. Kết quả mà chúng tôi nhận được chỉ là những thông tin từ trang web của đại sứ quán Việt Nam tại Argentina, trên báo Nhân Dân và Thông Tấn Xã Việt Nam như đã nói trên.
Từ đó cho thấy, không có cái gọi là “lễ khởi công đặt móng xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh tại công viên Việt Nam” và ông Nguyễn Tấn Dũng không phải chủ trì lễ khởi công đặt móng cho tượng đài Hồ Chí Minh mà có thể ông chỉ chủ trì lễ khởi công xây dựng công viên Việt Nam.
Ðiều này đã được khẳng định khi cũng trên tờ trình mà chúng tôi nêu trên của Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch nói: “Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch nhận được thông tin từ Bộ Công An thông báo công tác vận động hội đồng thành phố Bu-ê-nốt Ai-rết thông qua dự luật dựng tượng Chủ Tịch Hồ Chí Minh có thể bị ảnh hưởng do Bùi Chát (người được trao giải thưởng vì tự do xuất bản tại Hội Chợ Sách Quốc Tế Bu-ê-nốt Ai-rết lần thứ 37) đã phát biểu xuyên tạc tại buổi trao giải về tự do, dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam, gây tác động tiêu cực tới tư tưởng một số ủy viên hội đồng thành phố Bu-ê-nốt Ai-rết đang ủng hộ kế hoạch dựng tượng Chủ Tịch Hồ Chí Minh.”
Như vậy, để có thể đặt tượng đài Hồ Chí Minh đòi hỏi phải được phép của hội đồng thành phố và các ủy viên thành phố phải họp bàn, bỏ phiếu thì lúc đó tượng đài mới có thể dựng lên. Vào thời điểm ông Dũng đến thăm chính thức Argentina chỉ trong vòng 3 ngày thì làm sao có thể chủ trì lễ đặt móng xây dựng tượng đài khi mà chưa có cuộc họp của hội đồng thành phố Buenos Aires về việc có cho phép đặt tượng đài hay không?
Bên cạnh đó, nếu chiếu theo thời gian kể từ ngày ông Dũng “chủ trì lễ khởi công xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh” đến ngày có tờ trình lên cho ông thì đã hơn một năm, nhưng chẳng những chẳng có tượng đài nào, mà còn phải loay hoay để tìm cách xin phép hội đồng thành phố Buenos Aires cho phép đặt tượng đài.
Câu hỏi ở đây là vì sao lại có trường hợp kỳ quặc và tráo trở trên?
Theo chúng tôi, vào thời điểm ông Dũng đi thăm Argentina đó cũng là lúc mà uy tín của ông đang ở trong giai đoạn thấp nhất. Những cuộc đấu đá nội bộ giữa ông và Trương Tấn Sang (lúc đó là thường trực Ban Bí Thư Bộ Chính Trị) để giành chiếc ghế lãnh đạo cũng như cho phe cánh của mình. Ông đã mất uy tín trong nhân dân cũng như trong đảng của ông khi chính ông đã đẩy nền kinh tế Việt Nam đi vào chỗ suy thoái thông qua những doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ và nợ hàng tỷ đô như Vinashin. Dự án đường cao tốc được đề nghị bị phản bác gay gắt trên diễn đàn Quốc Hội. Ðể gỡ gạc chút danh tiếng, và muốn lấy lại uy tín ông đã phải dùng đến nhiều phương kế trong đó có hạ sách trên như muốn chứng tỏ cho phe đối nghịch và người dân thấy khả năng của mình trên chính trường quốc tế.
Bùi Chát cảnh tỉnh hội đồng thành phố Buenos Aires?
Từ xưa đến nay, việc tuyên truyền để nhân dân sùng bái cá nhân lãnh tụ là một trong những phương cách lãnh đạo của những nước Cộng Sản. Và ở Việt Nam, truyền thông nhà nước đã biến Hồ Chí Minh thành một người lãnh đạo không còn là một con người, ông ta đã hóa thành một vị thánh. Tượng đài của ông hiện hữu khắp nơi trên cả nước.
Không những thế, nhà cầm quyền Việt Nam còn muốn đi xa hơn, muốn cho thế giới phải công nhận Hồ Chí Minh là một nhân tài kiệt xuất, là danh nhân văn hóa của nhân loại. Ðó cũng là điều mà chính quyền và cá nhân của ông Nguyễn Tấn Dũng họp bàn với chính quyền thành phố Buenos Aires-Argentina trong lần thăm đất nước này hồi năm ngoái.
Cho đến tận bây giờ chúng ta chưa biết chắc tượng đài Hồ Chí Minh có được chấp thuận đặt tại Buenos Aires hay không nhưng chắc chắn rằng sự có mặt của Bùi Chát tại thành phố này để nhận giải thưởng ‘Vì Tự Do Xuất Bản’ do hiệp hội xuất bản quốc tế trao tặng đã góp phần làm cho các ủy viên thành phố có cái nhìn sát hơn với tình hình chính trị tại Việt Nam.
Nếu theo tờ trình của Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch tượng đài Hồ Chí Minh sẽ được khánh thành trước tháng 10 năm 2011 thì sao đến nay trên truyền thông của nhà nước Việt Nam chưa có một thông tin gì về sự kiện này.
Bùi Chát không chỉ nhận giải thưởng nhằm vinh danh những cá nhân, tổ chức dám vượt ra khỏi những rào cản của chính quyền, không chấp nhận một hệ thống kiểm duyệt gắt gao để đưa đến cho độc giả những cuốn sách có giá trị, mà còn khơi mở cho văn nghệ sỹ, trí thức có không gian để truyền tải kiến thức, sáng tác của mình. Và hơn hết, thông qua giải thưởng, Bùi Chát đã cho quốc tế thấy được anh cũng như rất nhiều những trí thức khác đang phải sống một quốc gia bị bóp nghẹt về tự do tư tưởng, tự do sáng tác, tự do xuất bản.
Tuy thế, vẫn có người như Bùi Chát vượt qua nỗi sợ hãi để dấn thân đấu tranh cho những quyền mà họ phải có vì nó được ghi trong Hiến Pháp nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.
Trong diễn từ đọc hôm nhận giải thưởng, nhà thơ Bùi Chát nói: “Ở một nơi mà tự do chỉ có thể tồn tại trong những hành vi tùy tiện của chính quyền thì những cố gắng cho sự hiện diện của công lý và tình người dường như là vô nghĩa, và để hành động cho những điều tưởng như viển vông này chúng tôi đã chọn xuất bản.
Cũng như những anh em đang bị tù đày, quản thúc và tất cả những người đang đấu tranh cho một tương lai tốt đẹp ở Việt Nam, chúng tôi luôn tin tưởng vào lương tri. Thông qua việc xuất bản một cách tự do những điều cần thiết, chúng tôi biết rằng nhiều độc giả của chúng tôi sẽ tìm thấy lại lương tri của mình.”
_________________
Bài viết tham khảo:
-Diễn từ nhà thơ Bùi Chát đọc khi nhận giải thưởng Vì Tự Do Xuất Bản do Hiệp Hội Xuất Bản Quốc Tế trao tặng. http://damau.org/archives/19628
-Tờ trình của Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch gửi lên Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ban Bí Thư Trung Ương Ðảng http://www.cinet.gov.vn/Documentdetail.aspx?sitepageid=40&documentid=2526
-Bài báo nói về chuyến đi của ông Nguyễn Tấn Dũng đến Argentina trong đó có nhắc đến chuyện chủ trì lễ đặt móng xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh
Trên trang web của Ðại Sứ Quán Việt Nam tại Argentina http://vietnamembassy.org.ar/vsqvn_news.php?group=TRANG%20TH%C3%94NG%20TIN%20ARGENTINA&file=2n1.0647.htm
Trên trang web của Thông Tấn Xã Việt Nam http://www.vietnamplus.vn/Home/Quoc-hoi-Viet-NamArgentina-tang-cuong-hop-tac/20104/41807.vnplus
Trên báo Nhân Dân http://www.baomoi.com/Argentina-xa-ma-gan/122/4148669.epi
