Trong mấy ngày qua, sự việc người dân xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng thành phố Hải Phòng chống lại lực lượng vũ trang tiến hành cưỡng chế thu hồi đất, khiến nảy sinh nhiều nghi vấn.
Đâu là nguyên nhân dẫn đến sự việc đầy căng thẳng và quyết liệt như vậy, thông tín viên Nhân Khánh có bài ghi nhận như sau:
“Kỳ tài đất Tiên Lãng”
Nguyên nhân để xảy ra vụ án đặc biệt nghiêm trọng này bắt nguồn từ việc nhiều hộ dân có đầm nuôi thủy sản tại khu vực xã Vinh Quang, trong đó có ông Đoàn Văn Vươn, không đồng tình với quyết định thu hồi đất của Ủy ban Nhân dân huyện Tiên Lãng.
Theo như ý kiến của ông Giám đốc Công an thành phố Hải Phòng Đỗ Hữu Ca tiết lộ, có nhiều khả năng biết trước khu vực rộng 500 ha này sẽ là tâm điểm xây sân bay trong thời gian tới nên ông Đoàn Văn Vươn cố gắng giữ lại để mong được đền bù cao. Đồng thời ông Ca cũng chia sẻ, trong thời gian dài thành phố Hải Phòng mới xảy ra vụ cưỡng chế phức tạp đến vậy. Trước đó trong nhiều vụ khác, nhà chức trách đã giải quyết khá êm xuôi.
Ông Ca cho rằng trong các vụ giải tỏa đất đai, lấy lại mặt bằng phải xác định chủ đất hoặc đang thuê đất họ không phải là tội phạm. Do đó trước khi cưỡng chế cần giải thích cụ thể để họ tự nguyện bàn giao. Theo ông Đỗ Hữu Ca, trong các vụ cưỡng chế việc chuẩn bị lực lượng cũng như máy móc khi đi thực hiện là khá cần thiết. Tuy nhiên từ xưa đến nay các vụ cưỡng chế phải xác định quan điểm giáo dục là chính...
Rốt cuộc sau khi vụ nổ súng xảy ra, ngôi nhà 2 tầng là nơi cố thủ của ông Vươn cùng một số người thân đã bị phá. Căn nhà này vừa mới xây dựng cách đây chưa lâu. Còn vợ chồng ông Vươn sống trong túp lều cách đó không xa.
Kết quả xử lý vụ việc đang tiếp tục được cơ quan chức năng điều tra, làm rõ, nhưng điều khiến dư luận đang phân vân là tại sao từ một kỹ sư được báo chí ca ngợi như một tấm gương cho xã hội, ông Đoàn Văn Vươn lại có những hành vi đầy bạo động như vậy. Đâu là chân dung một nhân vật được báo chí trong nước tặng cho danh hiệu “Kỳ tài đất Tiên Lãng” để ca ngợi một con người lập nghiệp với hai bàn tay trắng ở một vùng đất được gọi là bị “lời nguyền của biển”.
Vậy ông Đoàn Văn Vươn là người như thế nào, phóng viên đài Á Châu Tự do đã đem câu hỏi này đến người dân địa phương xã Vinh Quang, bên cạnh những câu trả lời từ chối như:
“Thì nó nhiều vấn đề thì sao không om sòm anh. Ồ, cái này tôi không biết đâu tôi nói. Bây giờ tôi nói, tôi sợ lắm. Tôi không dám nói đâu. Vâng, thông cảm nhé.”
Cũng có những tiếng nói thốt lên sự thật, sau đây là lời của một người dân tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng nơi xảy ra sự việc cho đài Á Châu Tự do biết:
“Anh ấy học Đại học Nông nghiệp ra. Anh chị ấy là người làm ăn, hiền lành ấy mà. Anh ấy xuống đây làm, nói chung là anh ấy bỏ ra công sức làm cái đồng này. Chúng tôi là người dân ở gần, anh chị sống rất là tốt thôi, không có vấn đề gì. Anh ấy ở trên Bắc Hưng (một xã khác thuộc huyện Tiên Lãng – chú thích của thông tín viên) xuống đây, xã chúng tôi ở gần nhà tôi, anh ấy làm. Anh chị quan hệ sống thì cũng tốt với dân làng. Trong xóm làng có công, có việc gì mời chào thì anh chị vẫn tham gia.
Có điều là anh bỏ ra nhiều công sức vào cái đồng ấy, chắc là đền bù nó không phù hợp nên anh ấy không đồng ý.”
Cần giải pháp thứ 3
Với câu hỏi, một khi ông Vươn là người tốt như vậy thì tại sao ông ta lại có hành vi có vẻ rất bạo động với cơ quan công quyền trong mấy ngày trước, liệu động cơ dẫn đến hành vi này có gì khuất tất không; hoặc giả ông ấy bị những tác động từ phía người thân… đài Á Châu Tự do đã nhận được câu trả lời:
“Con người lao động, anh bảo để đi mà… Con người đi ra lao động chỉ có người tốt, chứ có phải làm cái việc gì phi pháp. Một khi người ta bị… bị… nó ấy thì chắc là ức chế quá thì người ta làm những cái việc không tính về sau. Đâm ra đến bây giờ hậu quả nó.
Chúng tôi thực là cũng tiếc, thực sự ra là vợ anh ấy ngày nào cũng vào trong khu cổng đầu cống nhà tôi đấy, rồi chị em quan hệ, chơi bời. Giờ xảy ra cái việc này, chúng em cũng rất là thương, thương cho anh chị đấy là không may như thế, rồi cũng khổ. Bây giờ khổ, rồi tan nát cả gia đình mất hết đi.”
Trong câu hỏi cuối cùng của phóng viên về cảm nghĩ của người dân đối với sự việc này, đài Á Châu Tự do cũng được nghe câu trả lời:
“Anh Vươn với chú Quý, chồng cô Hiền đấy, rồi con trai của anh ấy đều bị bắt hết. Không biết đã thả con trai chưa, nhưng con trai ấy mới học lớp 11 thôi mà. Nhưng khổ, con cái rồi ai nuôi nấng, chẳng phải đơn giản đâu.
Chúng tôi cứ nghĩ là thương, thương rất là thương anh chị ấy. Bây giờ lòng con người lao động từ trước tới giờ làm lao động, không làm cái việc gì phi pháp mà bây giờ để xảy ra cái việc… Nói chung là nó hơi quá. Khổ, cũng thương. Nói chung là mấy chị em cũng cứ ngồi vào với nhau, bảo làm nó hơi quá đâm ra dẫn đến những cái việc không đáng quá mà giờ cuối cùng tan nát hết.”
Để có được thành quả lao động như hiện tại, gia đình ông Vươn đã trả giá khá lớn. Vợ chồng con cái họ đã kéo nhau ra bãi bồi hoang ven biển đầu tư tiền của, công sức cải tạo thành đầm nuôi trồng thuỷ sản. Đứa con gái đầu lòng của vợ chồng họ đã không may bị chết đuối tại đầm từ nhỏ khi theo bố mẹ đi khai hoang... Số tiền họ vay mượn đã lên đến hàng tỷ đồng.
Đâu là sự lựa chọn cho những tình huống như vậy. Nếu chấp nhận để thu hồi mà không có đền bù, họ sẽ trắng tay và táng gia bại sản vì nợ nần. Nếu chống cự quyết liệt như vừa qua thì hậu quả là khôn lường. Liệu có giải pháp thứ 3 cho hoàn cảnh những người nông dân thấp cổ bé họng, đến hôm nay câu trả lời vẫn còn lơ lửng.
2012-01-09
