BBC - Cựu đại diện của cơ quan xúc tiến thương mại Úc (Austrade) bị cáo buộc có quan hệ tình ái bí mật với đại tá công an Việt Nam trong nghi án hối lộ tiền polymer.
Hai phóng viên người Úc Richard Baker và Nick McKenzie, nhóm nhà báo đầu tiên phát giác về vụ bê bối, tiếp tục công bố cáo buộc bà Elizabeth Masamune có quan hệ "thân mật" với ông Lương Ngọc Anh, người bị nghi có thể nhận hối lộ lên tới 20 triệu đôla Úc.
Bài cùng đăng trên tờ The Age và The Sydney Morning Herald hôm 13/8 cho biết vào đầu thập niên 2000, khi đến Hà Nội làm việc trong vị trí tùy viên cao cấp của Austrade, cơ quan thương mại thuộc chính phủ Úc, bà đã quen ông Lương Ngọc Anh.
Ông Ngọc Anh sau bị phát hiện là nhân viên của an ninh Việt Nam, hàm đại tá.
Vào thời điểm đó, ông đang làm việc với công ty in tiền Securency nhằm giúp giành được hợp đồng in tiền polymer cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Năm ngoái, vị đại tá công an này bị công tố viên và cảnh sát liên bang Úc cáo buộc tại tòa rằng đã nhận đến tối đa 20 triệu đôla Úc tiền hối lộ của Securency.
Hai phóng viên điều tra người Úc dẫn các nguồn ngoại giao giấu tên “xác nhận trong khi bà Masamune khuyến khích Securency trả những khoản đáng kể cho Đại tá Lương để nhờ giúp giành hợp đồng, bà cũng có quan hệ tình cảm với ông này”.
Theo tờ báo, bà không tường trình mối quan hệ này cho Bộ Ngoại giao cũng như cơ quan tình báo Úc.
Công chức xuất sắc
Tờ báo Úc nói khi đó, bà Masamune là viên chức thương mại cao cấp nhất của Úc ở Việt Nam, có quyền được tiếp cận thông tin mật của chính phủ Úc.
Phó Lãnh đạo đảng đối lập Úc, Julie Bishop, tuyên bố sẽ yêu cầu Bộ trưởng Thương mại Úc giải trình về những cáo buộc liên quan bà Masamune.
“Vì những cáo buộc nghiêm trọng này, chính phủ cần phải tiết lộ đầy đủ họ biết gì,” bà Bishop nói.
Từ khi vụ bê bối bị tờ The Age khui ra năm 2009, cảnh sát liên bang Úc vào cuộc nhưng chỉ điều tra cáo buộc liên quan các lãnh đạo công ty Securency và Note Printing Australia.
Vai trò của các cơ quan chính phủ trong bê bối này không được chính thức điều tra.
Tờ báo Úc cho biết khi được họ liên lạc, bà Masamune không đưa ra bình luận nào.
Hiện bà vẫn làm việc cho Austrade, phụ trách thị trường Đông Á, gồm những nước như Trung Quốc, Việt Nam, từ tháng Mười 2011.
Bà là đại diện của Austrade tại Việt Nam từ tháng Sáu 1999 trước khi chuyển sang Hàn Quốc tháng Tám 2002.
Từ năm 2007 đến 2011, bà là đại diện của Austrade tại Nhật Bản.
Năm 2006, bà nhận huân chương Public Service Medal, tặng thưởng cho những công chức Úc xuất sắc.
Visa 'siêu nhanh'
Đây không phải là lần đầu tiên tờ The Age đưa ra cáo buộc với bà Masamune.
Cuối năm ngoái, tờ này đã cáo buộc bà biết về mối liên hệ giữa Securency và người môi giới tại Việt Nam, Đại tá Lương Ngọc Anh ngay từ năm 2001.
Việc in tiền polymer tại Việt Nam bị cáo buộc dính líu hối lộ
Điều tra khi ấy của hai phóng viên tờ The Age nói rằng ngay từ năm 2001, Securency nói với bà Elizabeth Masamune rằng công ty của ông Lương Ngọc Anh, một đại tá công an, sẽ là "hộp thư" giữa Securency (thuộc Ngân hàng Quốc gia Úc) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Theo The Age, không ai trong Austrade khuyến cáo Securency rằng công ty có thể đang làm việc phi pháp khi trả tiền cho Đại tá Ngọc Anh và công ty CFTD của ông này.
The Age nói họ có trong tay email trao đổi giữa bà Masamune và cựu giám đốc của Securency, Cliff Gerathy.
Tháng Giêng 2001, theo tờ báo, bà Masamune nói với ông Gerathy rằng bà "sẽ liên lạc với Anh [Đại tá Ngọc Anh] và bàn tiếp về những lá thư mà anh ta cần viết gửi ông liên quan những vấn đề tài chính khác."
Hai tháng sau, ông Gerathy gửi email cho bà Masamune nói: "Trong trường hợp Việt Nam, chúng tôi đang làm nhiều hơn so với ở bất kỳ nước nào khác, đặc biệt là về cam kết tài chính, mà chúng tôi xem là sự đầu tư."
Bà Masamune cũng được gửi cho xem các email về kế hoạch của Đại tá Ngọc Anh đi Úc tháng Ba 2001 để "thảo luận và ký văn bản bổ sung về việc ủy nhiệm cho CFTD".
Theo tờ báo, bà Masamune nói với ông Gerathy rằng bà sẽ vận động Bộ Di trú để cấp visa "siêu nhanh" cho ông Ngọc Anh.
Trong bài mới nhất hôm 13/8, tờ The Age nói bà Masamune giúp dàn xếp một chuyến đi Mỹ cho ông Lương Ngọc Anh và các viên chức Việt Nam, do Securency đài thọ.
