Đức Tâm (RFI) - Bộ Ngoại giao Mỹ, hôm nay, 03/08/2012, lên tiếng chỉ trích quyết định của Trung Quốc cho đồn trú quân trên quần đảo Hoàng Sa, nơi đang có tranh chấp về chủ quyền giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đồng thời, chính quyền Washington kêu gọi bảo đảm ổn định trong khu vực.
Trong thông cáo được công bố hôm nay, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ Patrick Ventrell, tuyên bố: "Chúng tôi lo ngại về sự gia tăng căng thẳng ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình".
Vẫn theo đại diện bộ Ngoại giao Hoa Kỳ: "Đặc biệt, việc Trung Quốc nâng cấp đơn vị hành chính ở thành phố Tam Sa và thiết lập một đơn vị quân sự đồn trú mới ở nơi này, bao trùm các vùng tranh chấp trên biển Nam Trung Hoa (Biển Đông), đi ngược lại các nỗ lực hợp tác ngoại giao nhằm giải quyết các bất đồng, và có nguy cơ làm tăng căng thẳng trong vùng".
Trước các phát biểu hung hăng về sự đối đầu tại Biển Đông, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ Ventrell chỉ rõ: "Hoa Kỳ yêu cầu tất cả các bên hãy hành động nhằm làm dịu căng thẳng".
Hôm thứ Hai, 30/07/2012, Bắc Kinh thông báo là binh sĩ Trung Quốc sẽ đóng quân ở thành phố Tam Sa, trên quần đảo Hoàng Sa, nhưng không đưa ra lịch trình cụ thể. Quyết định này của Trung Quốc đã làm dấy lên sự phẫn nộ từ phía Việt Nam và Philippines. Cả hai nước tố cáo Trung Quốc có ý đồ đe dọa quân sự.
Cho đến nay, Bắc Kinh vẫn đơn phương khẳng định có chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông. Một số nơi trong vùng biển này vẫn là nơi đang có tranh chấp về chủ quyền giữa Trung Quốc với Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan.
Trong chuyến viếng thăm Việt Nam năm 2010, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã tuyên bố rằng lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ là phải bảo đảm quyền tự do lưu thông hàng hải ở Biển Đông.
Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ đã nhắc lại quan điểm này và tái khẳng định là Washington không muốn đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông.
*
Toàn văn tuyên bố báo chí của ông Patrick Ventrell, quyền phó phát ngôn viên bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Washington ngày 03/08/2012
« Là quốc gia Thái Bình Dương và cường quốc thường trú trong khu vực, Hoa Kỳ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, tự do lưu thông hàng hải và thương mại hợp pháp, không bị cản trở, ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông). Chúng tôi không đứng về bên nào trong các tranh chấp chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ này và không có tham vọng lãnh thổ ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông). Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng các quốc gia trong vùng cần phải phối hợp với nhau làm việc qua con đuờng ngoại giao để giải quyết các tranh chấp, không ép buộc, không hù dọa, không đe dọa và không sử dụng vũ lực.
Chúng tôi quan ngại về sự gia tăng căng thẳng ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và theo dõi chặt chẽ tình hình. Những diễn biến gần đây bao gồm việc ngày càng có nhiều lời lẽ đối đầu nhau, các bất đồng về việc khai thác tài nguyên, các hành động ép buộc về kinh tế và những sự cố xung quanh bãi đá Scarborough, kể cả lập hàng rào ngăn cản việc tiếp cận. Đặc biệt, việc Trung Quốc nâng cấp đơn vị hành chính ở thành phố Tam Sa và thiết lập một đơn vị quân sự đồn trú ở nơi này, bao trùm các vùng tranh chấp ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông), đi ngược lại các nỗ lực hợp tác ngoại giao nhằm giải quyết các bất đồng và có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng trong vùng.
Hoa Kỳ kêu gọi tất cả các bên hãy hành động để làm giảm căng thẳng, phù hợp với tinh thần của Tuyên bố ASEAN năm 1992 về Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) và Tuyên bố ASEAN- Trung Quốc năm 2002 về ứng xử của các bên ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông). Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của ASEAN nhằm xây dựng đồng thuận về một cơ chế các nguyên tắc nhằm quản lý và ngăn ngừa tranh chấp. Chúng tôi khuyến khích ASEAN và Trung Quốc đạt được những tiến bộ đáng kể hướng tới việc hoàn tất một Bộ Luật Ứng xử toàn diện để thiết lập các luật lệ và các thủ tục rõ ràng nhằm giải quyết các bất đồng một cách hòa bình. Trong bối cảnh đó, Hoa Kỳ ủng hộ bản Nguyên tắc 6 điểm về Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) vừa được đưa ra.
Chúng tôi tiếp tục kêu gọi các bên làm rõ và theo đuổi các đòi hỏi lãnh thổ và vùng biển của mình phù hợp với luật lệ quốc tế trong đó có Công ước về Luật Biển. Chúng tôi tin tưởng rằng các bên tranh chấp đều tìm kiếm cách giải quyết bằng con đường ngoại giao hoặc phương thức hòa bình khác, kể cả việc sử dụng trọng tài hoặc các cơ chế luật pháp quốc tế khác. Chúng tôi cũng khuyến khích các bên liên quan tìm kiếm những thỏa thuận hợp tác mới để quản lý việc khai thác một cách có trách nhiệm các tài nguyên ờ Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông).
Như tổng thống Obama và Ngoại trưởng Clinton từng nói rõ, tất cả các nước châu Á – Thái Bình Dương đều có chung trách vụ trong việc bảo đảm ổn định khu vực thông qua hợp tác và đối thoại. Để đạt được điều đó, Hoa Kỳ tích cực ủng hộ sự thống nhất và vai trò lãnh đạo của ASEAN tại các diễn đàn khu vực và đang tiến hành một loạt các cuộc tham khảo với các thành viên ASEAN và các quốc gia khác trong vùng để phát huy các giải pháp ngoại giao và góp phần củng cố hệ thống quy tắc, trách nhiệm và chuẩn mực vốn là nền tảng của sự ổn định, an ninh và sự năng động kinh tế của vùng châu Á-Thái Bình Dương ».
