Nhân dịp này Gia Minh hỏi chuyện ông Nguyễn Bá Tùng, trưởng ban điều phối của Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam, về việc chọn trao giải đó.
Sự hy sinh được thừa nhận
* File photo Từ trái sang: cô Phạm Thanh Nghiên, blogger Tạ Phong Tần và cô Huỳnh Thục Vy.
Trước hết, ông cho biết về qui trình tuyển chọn cho Giải Nhân quyền Việt Nam năm nay:
Nguyễn Bá Tùng: Việc tổ chức hằng năm như thế này, độ khoảng tháng 7, Mạng Lưới Nhân Quyền ra thông báo đề nghị đồng bào gửi đơn đề cử. Đồng bào trong và ngòai nước tham gia trong ba tháng, đến cuối tháng 9, chúng tôi thành lập Ban Tuyển Chọn. Năm nay Ban Tuyển chọn gồm 15 người sống tại nhiều nơi trên thế giới và có theo dõi, hiểu biết về tình hình nhân quyền trong nước.
Ở trong nước thì anh em rất phấn khởi; nhất là những gia đình nhận được giải nhân quyền hằng năm họ ‘lên tinh thần’, họ thấy sự hy sinh của họ được thừa nhận.
Ô. Nguyễn Bá Tùng
Năm nay chúng tôi nhận được 24 đơn đề cử, trong đó có 8 đơn từ trong nước. Có những đơn do cá nhân đề cử, có những đơn do các đoàn thể đề cử, có đơn do nhiều người đứng tên. Chẳng hạn như đơn đề cử cô Phạm Thanh Nghiên do Khối 8406, rồi một trong những đơn đề cử cô Huỳnh Thục Vy do 5 nhà đấu tranh trong nước đứng ra đề cử trong đó có anh Nguyễn Văn Đài, anh Nguyễn Bắc Truyển, anh Tiêu Dao Bảo Cự, anh Hà Sĩ Phu, anh Trần Mạnh Hảo. Nói tóm lại, năm nay chúng tôi nhận được 24 đơn đề cử 13 đơn vị; nghĩa là trong đó có những tổ chức được đề cử. Chúng tôi có 13 ‘sự lựa chọn’ và đã chọn được ba ứng viên xuất sắc nhất. Việc lựa chọn đó là ngẫu nhiên chứ không phải chúng tôi cố ý chọn phụ nữ đâu.
Gia Minh: Thưa ông, Mạng lưới Nhân quyền lập giải này được 1 năm rồi; qua thời gian thì bao giờ những người được trao giải đều gặp những ‘trở ngại’ ở trong nước vì nhà cầm quyền Hà Nội cho rằng những người đó có làm những việc ‘chống phá lại Việt Nam;, vậy Mạng Lưới Nhân Quyền lập luận thế nào?
Nguyễn Bá Tùng: Đó là điều bình thường thôi, vì những nhà đấu tranh ở trong nước sở dĩ họ đấu tranh vì họ không chấp nhận đường lối cai trị ‘chà đạp quyền làm người’.
.jpg)
Blogger Tạ Phong Tần trong phiên sơ thẩm tại TAND TPHCM hôm 24/9/2012. Screen capture.
Vì vậy chúng tôi chọn những người xuất sắc trong điều đó thì ‘Nhà Nước Việt Nam’ không bằng lòng thôi. Nhưng điều đó không có nghĩa là những người ở ngoài này không có quyền nêu những tấm gương để cho những thế hệ tiếp theo, cũng như thế hệ trẻ theo đó mà ‘bắt chước’ để mà làm sao đấu tranh có được một đời sống xứng đáng với phẩm giá của mình.
Gia Minh: Vậy Mạng lưới Nhân quyền nhận thấy tác động của việc trao giải thưởng trong thời gian qua ra sao?
Nguyễn Bá Tùng: Vì không phải có những con số để đếm được nên khó. Tuy nhiên qua báo cáo của những anh em mà chúng tôi liên lạc được ở trong nước thì anh em rất phấn khởi; nhất là những gia đình nhận được giải nhân quyền hằng năm họ ‘lên tinh thần’, họ thấy sự hy sinh của họ được thừa nhận. Và đối với những người khác thấy đó là ‘an ủi’ cho những nhà đấu tranh đã hy sinh sức khỏe, mạng sống, tiền bạn, cuộc sống gia đình để dấn thân vào con đường đấu tranh.
Bảo đảm quyền con người
Gia Minh: Để tiếp tục hỗ trợ cho những con người dấn thân đấu tranh vì quyền con người ngay tại Việt Nam thì Mạng Lưới Nhân quyền sẽ có những hoạt động thế nào?
Nguyễn Bá Tùng: Mạng Lưới Nhân Quyền hoạt động trong ba lĩnh vực. Hoạt động yểm trợ những nhà đấu tranh trong nước là một. Hai lĩnh vực khác: lĩnh vực giáo dục làm sao cho người dân ý thức được những quyền mà mình được hưởng là quyền tự nhiên, và lĩnh vực vận động quốc tế. Riêng lĩnh vực hỗ trợ thì chúng tôi có những hỗ trợ về mặt tinh thần như Giải Nhân quyền, rồi chúng tôi có những món quà Tết hằng năm, rồi sự giúp đỡ về tài chính, thuốc men khi gia đình họ gặp túng thiếu...
Gia Minh: Mảng giáo dục nâng cao nhận thức về quyền con người đến nay có những trở ngại và thuận lợi ra sao?
Với đà này thì Nhà Nước không thể nào bưng bít được. Trước sau gì việc xây dựng một tương lai mà trong đó quyền làm người được thừa nhận và bảo đảm được thực hiện ở VN.
Ô. Nguyễn Bá Tùng
Nguyễn Bá Tùng: Công tác này rất thuận lợi nhất là với những phương tiện truyền thông hiện nay. Vì ‘Nhà Nước’ bưng bít thông tin, chúng tôi chuyển tải những thông tin, tài liệu. Mạng Lưới Nhân quyền trong 15 năm sinh hoạt đã dịch ra những bộ luật căn bản như Bộ Luật Quốc tế Nhân quyền. Nhất là chuyển tải những bài bình luận, những tin tức về sinh hoạt đấu tranh quyền làm người trên thế giới. Giới trẻ trong nước ý thức được. Theo tôi nghĩ, với đà này thì Nhà Nước không thể nào bưng bít được. Trước sau gì việc xây dựng một tương lai mà trong đó quyền làm người được thừa nhận và bảo đảm được thực hiện ở Việt Nam.
Gia Minh: Và việc phối hợp với các tổ chức khác và trình bày (vấn đề) với các tổ chức chuyên về vấn đề nhân quyền quốc tế thì ra sao?
Nguyễn Bá Tùng: Đó là vấn đề quốc tế vận. Chúng tôi có hai đối tượng đó là các tổ chức phi chính phủ và các chính khách, chính quyền. Trong thời gian này chúng tôi tập trung chú ý vào các tổ chức phi chính phủ; vì chúng tôi nhận định rằng trong hoàn cảnh kinh tế hiện nay, vấn đề dùng nhân quyền như là sức mạnh, áp lực trong vấn đề ngoại giao là khó khăn đối với các chính phủ. Như anh biết hiện nay có ít chính quyền xem vấn đề nhân quyền như là sách lược chính của vấn đề ngoại giao; do đó chúng tôi ‘quay đến’ với những tổ chức phi chính phủ như Human Rights Watch, Tổ chức Ân Xá Quốc Tế... Cho đến nay Mạng Lưới Nhân quyền Việt Nam đã thiết lập những mối liên lạc rất chặt chẽ với những tổ chức đó.
Gia Minh: Cám ơn ông.
Xin phép được nhắc lại, Mạng Lưới Nhân quyền Việt Nam có trụ sở chính tại bang California Hoa Kỳ. Tổ chức này ra đời hồi tháng 11 năm 1997.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/3-dissidents-rewarded-2012-prize-vn-hr-gm-11042012001202.html
