Một điều rất khó hiểu là lực chiếc xe va chạm mạnh đến đâu mà cả thân đập đồ sộ với khoảng 700m3 bê-tông lại sập dễ dàng đến thế? Với thực tế đã diễn ra, nhiều khả năng công trình thủy điện này đang có vấn đề trong khâu thiết kế và thi công... Có mặt tại hiện trường bờ đập, chúng tôi ghi nhận, không nhưng bờ tường phía thượng lưu bị đổ sập mà bờ tường phía hạ lưu, bờ tường cửa tràn xả lũ cũng có dấu hiệu bị rạn nứt...
*
Nguyễn Trương (Khampha.vn) - 5 ngày sau sự cố tường thượng lưu đập tràn thủy điện Đăk Mek 3 (xã Đăk Choong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum) vỡ vụn vì “bị xe ben tông phải”, phóng viên có dịp “mục sở thị” cảnh tan hoang nơi đây.
Đập thủy điện thành đống đổ nát
Ngày 27/11, cùng đi với đoàn công tác liên ngành của tỉnh Kon Tum, kiểm tra hiện trường vụ vỡ đập thủy điện Đăk Mek 3, chúng tôi chứng kiến sự ngổn ngang, hoang tàn nơi đây.
Sau 5 ngày xảy ra sự cố, không khí làm việc trên công trường thủy điện rất vắng lặng, hầu như không có bóng dáng lực lượng thi công. Chỉ còn 2 chiếc máy đào đang dọn dẹp lại đống đổ nát ở vai đập bên trái. Mảng tường bê tông phía thượng lưu con đập bị đổ sập, nằm chỏng chơ.
Các phóng viên cùng tham gia giám sát hiện trường với cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum
Men theo đống đổ nát trên thân đập, chúng tôi thấy bên trong lõi bờ đập, chỉ có một ít đá nhỏ, còn lại phần lớn là đất. Những mảng bê tông dày đến 1,5m bị gãy vụn, nhưng bên trong không có nhiều cốt thép.
Thủy điện Đăk Mek 3 nằm ở vùng hẻo lánh dưới chân núi Ngọc Linh, cách trung tâm huyện vùng sâu Đăk Glei chừng 40km. Do địa hình núi cao, đèo dốc hiểm trở nên rất ít người biết về thông tin ở công trường này.
Vô tình chứng kiến cảnh vỡ đập tràn thuỷ điện Đăk Mek 3, ông A Thít, người dân ở xã Đăk Choong lo lắng: “Phần nhiều chúng tôi đều có ruộng nằm dọc hai bên bờ con suối Đăk Mi. Vào ngày mùa này, bà con các làng đều phải xuống ruộng thu hoạch lúa. Nếu chẳng may thuỷ điện đã tích nước, đập tràn vỡ tan như vậy, chắc bà con mình chết chìm dưới dòng nước dữ”.
Tường thượng lưu đập tràn xây mỏng manh, dễ vỡ
Báo cáo với đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh Kon Tum vào trưa ngày 27/11, ông Lê Bá Thanh (Giám đốc Công ty CP thuỷ điện Hồng Phát – Đăk Mek, chủ đầu tư đồng thời là đơn vị thi công công trình thuỷ điện Đăk Mek 3) cho biết: chiều tối 22/11, tại công trường thuỷ điện Đăk Mek 3, khi xe tải hiệu Đông Feng BKS 43C-00890 của Công ty TNHH Thái Sơn chở đất đá đổ trên thân đập, đã va vào tường thượng lưu đập tràn. Cú va chạm này đã làm cả đoạn đập tràn dài 60m, cao gần 20m ngã đổ, vỡ vụn, đổ ập xuống suối đang chảy xiết.
Các nhân chứng có mặt tại hiện trường cho hay, anh Nguyễn Quốc Hùng (28 tuổi, quê Đại Lộc, Quảng Nam, công nhân lái xe của Công ty TNHH Thái Sơn) mới làm việc trên công trường được 3 ngày. Khi đập thủy điện vỡ, anh Hùng đứng ngay phía sau xe tải, đã rơi xuống suối cùng chiếc xe. Nạn nhân tử vong ngay sau đó.
Sau nhiều giờ tìm kiếm, đến 7 giờ 15 phút sáng 23/11, thi thể anh Hùng mới được tìm thấy. Đơn vị thi công đã tổ chức đưa nạn nhân về quê an táng.
Ngày 26/11, Công an huyện, Viện KSND huyện Đăk Glei đã vào công trường thuỷ điện Đăk Mek 3 tiến hành khám nghiệm hiện trường, điều tra làm rõ vụ việc.
Hoang tàn công trường thủy điện Đăk Mek 3, sau cú va chạm của xe ben với thân đập
“Ém” thông tin?
Trả lời các cơ quan báo chí tại công trường, ông Lê Bá Thanh nói rằng chủ đầu tư công trình thuỷ điện Đăk Mek 3 đã báo cáo kịp thời với các ngành chức năng của huyện Đăk Glei về vụ vỡ đập. Nhưng ông Trịnh Xuân Lộc, Phó Chủ tịch UBND huyện Đăk Glei khẳng định đến sáng 26/11 mới biết (!?).
Sau khi nhận được thông tin về sự cố, lãnh đạo huyện Đăk Glei đã cử lãnh đạo Văn phòng UBND huyện, cùng các ngành chức năng vào hiện trường để kiểm tra vụ việc nghiêm trọng này.
Theo thông tin chúng tôi có được, tai nạn lao động gây chết người xảy ra vào ngày 22/11. Tuy nhiên, đến tận ngày 26/11, sau khi xác nạn nhân đã được đưa về quê an táng, UBND tỉnh Kon Tum và một số cơ quan hữu quan mới nhận được báo cáo từ phía chủ đầu tư.
Trở lại với nguyên nhân sự cố vỡ đập, ông Lê Bá Thanh lý giải: do khối lượng đất, đá đổ lèn vào quá lớn và đổ dồn dập trong đợt cao điểm thi công nên đập không chịu nổi. Khi có lực tác động bên ngoài vào, đập tràn sập đổ...
Ông Lê Bá Thanh, Chủ đầu tư công trình thuỷ điện Đăk Mek
nói với báo giới: không phải đập tràn thuỷ điện bị vỡ (!)
Một điều rất khó hiểu là lực chiếc xe va chạm mạnh đến đâu mà cả thân đập đồ sộ với khoảng 700m3 bê-tông lại sập dễ dàng đến thế? Với thực tế đã diễn ra, nhiều khả năng công trình thủy điện này đang có vấn đề trong khâu thiết kế và thi công.
Chiều 27/11, trả lời báo chí về vụ việc vỡ đập thuỷ điện Đăk Mek 3, ông Bùi Văn Cư, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Kon Tum, trưởng đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh cho hay, sự cố trên, Sở Công Thương không được chủ đầu tư báo cáo. Thông tin sở có được là từ nhân dân và các phương tiện thông tin đại chúng.
Cận cảnh tường thượng lưu đập tràn bị gãy đổ
Dù chủ đầu tư không thừa nhận vỡ đập, nhưng quan sát trực quan tại hiện trường, đoàn công tác liên ngành khẳng định đập đã bị ngã đổ, vỡ nát và xảy ra chết người. Với vai trò trưởng đoàn liên ngành, ông Cư sẽ báo cáo bằng văn bản với UBND tỉnh Kon Tum vào ngày 28/11. Trong đó, sẽ tham mưu cho UBND tỉnh lựa chọn một đơn vị có tư cách pháp nhân, có năng lực để thực hiện kiểm định công trình thủy điện Đăk Mek 3. Sau khi kiểm định xong, tỉnh sẽ đưa ra phương án xử lý đối với chủ đầu tư công trình.
Ngày 27/11, đoàn công tác liên ngành tỉnh Kon Tum cũng yêu cầu chủ đầu tư công trình thuỷ điện Đăk Mek 3 phải nộp hồ sơ chất lượng công trình về Sở Xây dựng trước ngày 8/12 tới để kiểm tra, theo dõi.
*
Cố tình ém thông tin vụ xe ben húc sập thủy điện?
Tiến Thành (Vietnamnet) - Sau khi kiểm tra hiện trường sự cố bờ đâp, chiều 27/11, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Kon Tum đã xác nhận sự cố ngã đổ hầu hết tuyến tường bê tông cốt thép mái thượng lưu đập tràn thủy điện Đăk Mek 3.
Cố tình “ém” thông tin?
Sáng ngày 27/11, mặc dù chưa nhận được một báo cáo chính thức từ phía chủ đầu tư công trình thủy điện Đăk Mek 3, nhưng theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở Công Thương tỉnh Kon Tum chủ trì đã đến hiện trường kiểm tra vụ vỡ đập làm chết một công nhân.
Có mặt tại hiện trường đập thủy điện Đăk Mek 3, ông Bùi Văn Cư, Phó Giám đốc Sở khẳng định: “Cho đến giờ này (14 giờ, ngày 27/11) chúng tôi vẫn chưa nhận được một báo cáo nào về sự cố sập đổ tường thượng lưu bờ đập thủy điện từ phía nhà đầu tư. Sau khi nghe có thông tin vỡ đập, ngày 26/11, chúng tôi đã cử người xuống hiện trường kiểm tra, nắm bắt sự việc”.
Đoàn công tác liên ngành tỉnh Kom Tum nhận định: cần phải kiểm định chất lượng công trình này.
Tuy nhiên, theo thông tin từ chủ đầu tư: Sau khi xảy ra sự cố vào khoảng 18 giờ ngày 22/11, đơn vị đã báo cáo cho các cơ quan chức năng (Trung tâm Y tế huyện, Công an huyện, Viện kiểm sát) vào hiện trường để cùng tìm kiếm nạn nhân.
Lý giải nguyên nhân chưa báo cáo sự cố sập bờ đập thủy điện gây chết người, ông Lê Bá Thanh, Tổng Giám đốc Công ty thủy điện Hồng Phát - Đăk Mek 3 giải thích: “Hôm xảy ra sự cố là đúng vào chiều thứ 6, tiếp theo đó là 2 ngày nghỉ nên chúng tôi không làm báo cáo với cơ quan chức năng được…” (?)
Thế nhưng, theo xác nhận từ phía công an huyện Đăk Glei: sự cố xảy ra là đúng vào chiều thứ 5, ngày 22/11.
Theo thông tin chúng tôi có được, sau khi sự cố bờ tường phía thượng lưu đập thủy điện này đổ sập, nạn nhân Nguyễn Quốc Hùng đã bị đất đá nhấn chìm xuống lòng sông. Đơn vị thi công cũng đã tổ chức tìm kiếm thi thể nạn nhân nhưng không tìm thấy.
Đến 22 giờ cùng ngày, trực ban Công an huyện Đăk Glei mới nhận được thông tin qua điện thoại từ phía chủ đầu tư là có một công nhân bị chết do tai nạn lao động?
Lãnh đạo Công an huyện Đăk Glei cho biết: sáng ngày 23/11, thi thể nạn nhân mới được tìm thấy, Công an huyện đã tổ chức khám nghiệm tử thi.
Đến ngày 26/11, công an huyện tiếp tục khám nghiệm hiện trường. Kết quả khám nghiệm cho thấy, bờ tường phía thượng lưu đập thủy điện bị sập đổ có chiều dài là 109m.
Cho đến chiều 27/11, các cơ quan chức năng vẫn chưa nhận được báo cáo sự cố.
Tuy nhiên, báo cáo từ phía nhà đầu tư cho biết: tại hiện trường, bức tường phía thượng lưu có chiều dài 80m, thành bức tường dày từ 1,6 – 1,8m bị đổ sập xuống sông?
Theo chủ đầu tư, khi xe cơ giới Đông Feng biển số 43C – 00890 của Công ty TNHH Thái Sơn (đơn vị được công ty thi công Hồng Phát hợp đồng vận chuyển đá sỏi) đang thi công đắp đá trong thân đập thì xảy ra sự cố làm bờ tường thượng lưu đổ sập.
Lúc xảy ra tai nạn, anh Nguyễn Quốc Hùng (28 tuổi, trú tại Đại Đồng, Đại Lộc, Quảng Nam - là tài xế lái xe cho Công ty Thái Sơn, mới vào làm việc được 3 ngày) đứng gần phía sau xe tải Đông Feng nên bị rơi xuống sông cùng xe tải và đã tử vong.
Không có chuyện xe tải đâm vỡ đập?
Chiều ngày 27/11, ông Thanh khẳng định, không có chuyện xe tải va vào bờ đập làm cho bờ tường phía thượng lưu đổ sập như thông tin các báo đã nêu.
Có mặt tại hiện trường bờ đập, chúng tôi ghi nhận, không nhưng bờ tường phía thượng lưu bị đổ sập mà bờ tường phía hạ lưu, bờ tường cửa tràn xả lũ cũng có dấu hiệu bị rạn nứt.
Bờ tường tràn xã lũ cũng đã bị rạn nứt
Sau khi kiểm tra hiện trường sự cố bờ đâp, chiều 27/11, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Kon Tum đã xác nhận sự cố ngã đổ hầu hết tuyến tường bê tông cốt thép mái thượng lưu đập tràn thủy điện Đăk Mek 3.
PGĐ Sở Công thương Bùi Văn Cư cho hay: “Chưa thể xác định được bằng trực quan sự cố bờ vỡ đập thủy điện. Cần phải có đơn vị tư vấn có đầy đủ điều kiện, năng lực, tư cách pháp nhân để kiểm định chất lượng công trình, từ đó mới khẳng định được nguyên nhân sự cố”.
Đoàn kiểm tra liên ngành đã đề nghị chủ đầu tư nên trưng cầu kiểm định chất lượng công trình, đặc biệt là hạng mục đập tràn; đề nghị chủ đầu tư báo cáo ngay sự cố cho các cơ quan chức năng theo quy định.
Không có nhiều cốt thép trong khối bê tông dày khoảng 1,6m này ?
Ngoài ra, hồ sơ chất lượng công trình; hồ sơ khảo sát, thiết kế kỹ thuật thi công, tổ chức thi công, giám sát thi công... cũng phải nộp về cho Sở Công Thương trước ngày 8/12.
Ở một hướng khác, Công an huyện Đăk Glei cho hay, vẫn đang tiếp tục điều tra nguyên nhân dẫn đến cái chết của nạn nhân Nguyễn Quốc Hùng, đồng thời xác minh việc có hay không một công nhân khác bị thương trong vụ vỡ đập.
