Ngài phó đại sứ Ba Lan tại Việt Nam (đeo cavat đỏ) chào mừng ngày 22-12-2012 của Quân đội Nhân dân Việt Nam
Nguyễn Văn Khải – Ông già Ôzôn (Danlambao) - Mấy ngày gần đây, tôi đi nhiều tỉnh để giúp bà con bảo quản trái cây, trồng rau sạch và bảo quản rau, chống rét và phòng dịch cho gia súc, gia cầm. Đến bất kì địa phương nào cũng có người hỏi tôi về cuộc sống của những người làm việc trong các cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang của Ba Lan trước và sau chế độ xã hội chủ nghĩa tan rã ở đó. Tôi xin ghi lại những lời nói chuyện của tôi với những người đang hỏi tôi về vấn đề này.
Ngày 26/8/1980, tôi là trưởng đoàn nghiên cứu sinh, lưu học sinh quân đội sang các nước XHCN để nghiên cứu và học tập. Tới Beclin đoàn chia nhỏ thành các tốp đi Đức, Tiệp, Hung và Balan.
Đón chúng tôi ở sân bay Vacsava là chuẩn uý chuyên nghiệp Andray. 15 năm sau lần cuối cùng tôi chia tay ông, ông vẫn đeo quân hàm ấy nhưng lưng cao hơn nhiều. Trong khoa ngoại quốc của Học viên Quân sự Vacsava chỉ có đại tá Puplaski trưởng khoa, trung tá Dubrabski phó khoa, thiếu tá Skorek một lái xe, một bà thường trực, một bà lao công và ông Andray. Hai năm sau trung tá Dubrabski từ trần, năm năm sau đại tá Puplaski nghỉ hưu.
Khi tôi chia tay về nước, ông Skorek đã được phong quân hàm trung tá, hẹn với tôi rằng nếu tôi sang làm việc ở viện Vật Lý viện Hàn Lâm khoa học Balan vào giữa năm 1986 thì nhớ mang nhiều bánh đa nem để ông mời các bạn ông tới thưởng thức, còn ông sẽ mang rượu Voska Balan tới mừng ngày hội ngộ.
Sau nhiều lần trở lại Balan, nhất là phối hợp cùng nhiều nhà khoa học quân sự khác làm mấy đề tài nghiên cứu ứng dụng vật lý, tôi và vợ con đều ở trong kí túc xá, khu dành cho ngoại quốc của Viện. Từ cuối năm 1991, lúc này Balan không còn là nước xã hội chủ nghĩa nữa, ông Skorek được phong quân hàm đại tá, thường hay rủ tôi đưa cháu trai đến nhà ông chơi.
Tùy viên quân sự Ba Lan và các cựu nghiên cứu sinh Việt tại Ba Lan chào mừng quốc khánh Ba Lan 09-11-2012
Cuối năm 1981, khi tôi cải tiến phương pháp nuôi đơn tinh thể cadmi-thuỷ ngân-telua của Mỹ, thu được những ampul thuỷ tinh thạch anh chứa những thỏi đơn tinh thể hợp chất ba thành phần này đầu tiên ở Ba Lan và các nước xã hội chủ nghĩa, sau đó tôi được đi báo cáo kết quả nghiên cứu khoa học trong nhiều hội nghị quốc tế,đã được Học viện Quân sự Vacsava giúp đỡ đăng kí bằng sáng chế tại Balan.
Trong nhóm làm việc của tôi có thầy hướng dẫn tôi, đại tá PGS.TS (Doc.Dr.Hab) Jozef Piotroski, trung tá Zenon Novak, thiếu tá Stphan Wojcheski, thiếu tá PGS.TS (Doc.Dr.Hab) Antoni Rogalski. Mười năm sau tôi thường cùng vợ con đến thăm đại tá GS.TS (Pro.Dr.Hab) Jozef Piotroski, đại tá GS.TS (Pro.Dr.Hab) Antoni Rogalski và một số cựu học viên đã được tôi hướng dẫn thực hành tại Khoa hóa lí của học viện khi họ học năm thứ tư và ở lại làm nghiên cứu sinh trong lĩnh vực của nhóm tôi - lúc này họ đã là các sĩ quan cấp úy, và bây giờ đã là các đại tá giống như các học viên Việt Nam sau khi tốt nghiệp cùng năm ở đó trở về Việt Nam cũng đang mang quân hàm cấp này.
Tối 19/12/2012, ngài phó đại sứ Balan tại Việt Nam đã tới gặp mặt cùng các cựu nghiên cứu sinh, lưu học sinh quân đội Việt Nam ở Balan. Tôi lại gặp lại những người đã ở Balan cùng thời với tôi. Chắc chắn rằng, nếu được hỏi: Sau khi Balan không còn là nước XHCN, những người theo đảng cộng sản bị mất sổ hưu không? Tôi chắc chắn rằng mọi người sẽ đều trả lời rằng: Tay Thanh này ăn không nói có!
Nguyễn Văn Khải – Ông già Ôzôn
