Người Việt - Hai nghị sĩ Mỹ John Mc Cain và Sheldon Whitehouse vừa tới Hà Nội trong chuyến thăm Việt Nam kéo dài 3 ngày bắt đầu từ 8 tháng 8, 2014 “để trao đổi về hợp tác song phương.”
Phái đoàn của ông John McCain và Sheldon Whitehouse đến thì phái đoàn của Nghị Sĩ Robert Corker (thành viên cao cấp của Ủy Ban Ðối Ngoại Thượng Viện Mỹ) cũng vừa rời Hà Nội. Theo truyền thông Việt Nam, một phần lớn các cuộc trao đổi có liên quan đến vấn đề nhân quyền, đàm phán Hiệp định Hợp Tác Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP), và bãi bỏ cấm vận võ khí đối với Việt Nam.
Nghị Sĩ John McCain phát biểu tại cuộc họp báo ở Hà Nội
trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 1 năm 2012. (Hình: Getty Images)
“Ðoàn hai thượng nghị sĩ cùng trợ lý và các cố vấn thăm và làm việc tại Việt Nam nhằm mục đích trao đổi các vấn đề song phương và các vấn đề khu vực hai bên cùng quan tâm.” Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao CSVN Lê Hải Bình cho biết như vậy trên VietNamNet về phái đoàn McCain và Whitehouse.
Nguồn tin này cho hay, “Thông tin chính thức từ phía Mỹ cũng cho hay, TNS John McCain và TNS Sheldon Whitehouse sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo VN nhằm trao đổi các vấn đề song phương, khu vực, bao gồm vấn đề an ninh, thương mại và nhân quyền.”
Ðề tài “bãi bỏ cấm vận võ khí sát thương” cho Việt Nam là đề tài được nhắc nhở khá nhiều thời gian gần đây. Trong chiều hướng này, chuyến thăm viếng kéo dài 3 ngày của phái đoàn mà hai nghị sĩ John McCain (Cộng Hòa-Arizona) và Sheldon Whitehouse (Dân Chủ-Rhode Island) cầm đầu nhiều phần cũng liên quan.
Nhất là ông McCain lại là một nghị sĩ thuộc Ủy Ban Quốc Phòng có nhiều ảnh hưởng và cũng có cảm tình đối với Việt Nam, giới lãnh đạo Hà Nội luôn luôn tìm dịp vận động với ông, nhờ uy thế của ông để thúc hối Hoa Thịnh Ðốn bỏ lệnh cấm vận võ khí sát thương.
Trong một chuyến đến Hà Nội mấy năm trước khi ông đi cùng Nghị Sĩ Joseph Lieberman, các ông từng cho hay các lãnh đạo CSVN trao cho các ông một danh sách võ khí các loại rất dài muốn mua. Tuy nhiên, các ông cũng đã nói thẳng là vấn đề bãi bỏ cấm vận võ khí tùy thuộc vào sự cải thiện nhân quyền.
Hôm 4 tháng 8, 2014, Nghị Sĩ Bob Corker (Cộng Hòa-Tennessee), thành viên cao cấp Ủy Ban Ðối Ngoại Thượng Viện Mỹ, đã gặp Phó Thủ Tướng kiêm Ngoại Trưởng Phạm Bình Minh và Thượng Tướng Trương Quang Khánh, thứ trưởng Bộ Quốc Phòng vào buổi sáng. Chiều cùng ngày ông đã gặp Chủ Tịch Quốc Hội CSVN Nguyễn Sinh Hùng.
Qua sự tường thuật của Thông Tấn Xã Việt Nam (TTXVN) thì ông Corker nói với ông Trương Quang Khánh là, “Hai bên đang xúc tiến đàm phán để đi đến ký kết Hiệp Ðịnh Ðối Tác Xuyên Thái Bình Dương; Mỹ đang nghiên cứu, tiến tới việc dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương với Việt Nam.”
Tuần lễ vừa qua, Dân Biểu Randy Forbes - chủ tịch Tiểu Ban Hải Lực và Triển Khai Lực Lượng thuộc Ðảng Cộng Hòa và Dân Biểu Colleen Hanabusa - thành viên Ủy Ban Quân Lực Hạ Viện Mỹ thuộc Ðảng Dân Chủ đưa nghị quyết ủng hộ Mỹ tập trung nhiều hơn vào Châu Á-Thái Bình Dương, chỉ trích các âm mưu cưỡng ép nhằm định đoạt tranh chấp hàng hải, tái khẳng định cam kết đối với liên minh Mỹ-Nhật và các vấn đề khác.
Trong đó, có khuyến cáo chính phủ Hoa Kỳ cho phép bán hoặc chuyển giao trang bị quốc phòng Mỹ, thích hợp với sự phát triển và duy trì năng lực phòng thủ của Việt Nam trước các mối đe dọa từ bên ngoài.
Trên báo tài chính Wall Street Journal hôm 15 tháng 7, 2014, hai tác giả Richard Fontaine và Patrick M. Cronin viết một bài phân tích cho rằng Việt Nam và Hoa Kỳ đã có những hợp tác nhỏ bé về phương diện an ninh quốc phòng mấy năm qua, nay tới lúc “Hoa Kỳ nên có những bước kế tiếp để giúp Việt Nam gia tăng khả năng tự vệ” hầu chống lại sự áp bức của Trung Quốc.
Theo hai ông, “Ðiều quan trọng nhất là Hoa Kỳ nên gỡ bỏ bệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.”
Sau đó hai ngày, Ted Osius, người được đề cử làm tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam, khi trả lời chất vấn trong phiên điều trần ở Thượng Viện Hoa Kỳ ngày 17 tháng 6, 2014 đã nêu ý kiến rằng có thể đã đến lúc Washington xem xét dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Tuy nhiên, dịp này, ông Ted Osius nói Hoa Kỳ đã nói rõ với chính quyền đảng trị ở Việt Nam nhiều lần rằng lệnh cấm này sẽ không được dỡ bỏ nếu Việt Nam không có những tiến triển đáng kể về nhân quyền.
Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS) gần đây đã tổ chức hội thảo 2 ngày về Biển Ðông và ra báo cáo dài 22 trang hối thúc chính phủ Mỹ có các biện pháp nhằm ngăn chặn sự lộng hành của Trung Quốc ở Biển Ðông. Trong đó, họ cũng cho rằng nên giải tỏa lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. (TN)
