Luật sư Nguyễn Mạnh Tường (và những nạn nhân ông bênh vực) đã phải lãnh số phận bi đát như thế chẳng có gì lạ. Bởi lẽ vốn coi con người chỉ thuần túy là vật chất, chẳng có hồn thiêng, bất cần Thượng Đế; coi đời sống xã hội là một cuộc chiến sinh tồn, đấu tranh giai cấp, yếu thua mạnh được; coi chính quyền đẻ ra từ nòng súng, trường tồn nhờ dối trá, củng cố nhờ bạo lực, nên chế độ cộng sản là tay vô địch trong việc thảm sát và các lãnh tụ cộng sản (từ Lênin, Stalin đến Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh…) là những quán quân về việc giết người, đặc biệt giết chính đồng bào của chúng… Chúng giết người qua các cuộc chiến tranh chúng gây ra, các cuộc thanh trừng, các cuộc cải cách (như cải cách ruộng đất), cách mạng (như cách mạng văn hóa), chỉnh đốn (như chỉnh quân chỉnh đảng) và qua một hệ thống tư pháp rất khoái án tử hình (Nga cộng, Tàu Cộng, Hàn cộng và Việt cộng là tiêu biểu). Thói hiếu sát của các lãnh tụ ấy dĩ nhiên cũng truyền lại cho đồ đệ và đồng đảng. Điều đó đã khiến máu của dân Việt đổ ra dưới chế độ và triều đại CS nhiều hơn dưới bất cứ chế độ và triều đại nào của sử Việt. Nay dù trong thời bình, máu đó vẫn tiếp tục đổ ra nơi những người đi xe không đội mũ bảo hiểm bị cảnh sát quật cho vỡ sọ, nơi những người bị triệu đến đồn vì một cớ vu vơ nào đó để rồi bị công an tra tấn đến tử vong, nơi những người can đảm đi đòi công lý để rồi bị đánh cho thương tật trên đường hay bị hành hạ tới chết trong lao ngục, nơi những người tù không may bị vu cáo hay cưỡng bức nhận tội sát nhân để rồi phải lãnh án tử. Và đó là hai trường hợp đang gây công phẫn dư luận, hai “phạm nhân” trẻ có tên Nguyễn Văn Chưởng (sinh năm 1983) và Hồ Duy Hải (sinh năm 1985), vốn bị tòa sơ thẩm lẫn phúc thẩm kết án tử hình từ lâu và chờ bị tiêm thuốc độc cuối năm nay (NVC) và đầu năm tới (HDH), sau từng ấy năm bản thân họ kêu oan trong tức tưởi lẫn khắc khoải và gia đình họ đi đòi công lý trong đau khổ lẫn tuyệt vọng. Tưởng cũng nên nhắc lại chút ít hai án oan này
Trước hết là vụ 1 thiếu tá công an ở Hải Phòng bị giết chết đêm 14-7-2007. Vụ án có 3 bị cáo gồm Vũ Đoàn Trung, ở Hải Phòng, nhận tội, 23 năm tù giam; Đỗ Văn Hoàng (bị Vũ Đoàn Trung tố cáo là đồng phạm), ở Hải Phòng, không nhận tội, tù chung thân; và Nguyễn Văn Chưởng, ở Hải Dương (bị Vũ Đoàn Trung tố cáo là chủ mưu), không nhận tội, tử hình! Có những bằng cớ cho thấy tháng 7 năm ấy, bị cáo Chưởng đang lao động ở Hải Phòng. Tuy nhiên, anh không có mặt tại đó vào thời điểm án mạng, vì thường về thăm nhà ở thôn 1, xã Bình Dân, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương mỗi cuối tuần. Nhiều người thân lẫn người dân trong thôn đã làm chứng về sự có mặt của anh tại nhà đêm 14-7-2007, xa phạm trường tới 40km. Thế nhưng lời khai của các nhân chứng đã bị cơ quan điều tra hoặc xuyên tạc (như mẹ bị cáo) hoặc dùng tra tấn để buộc rút lại (như vợ bị cáo hoặc nhiều người dân trong thôn). Rốt cuộc, các chứng nhân ấy không được ghi lời khai trong cáo trạng cũng chẳng được triệu tập đến tòa trong ngày xử.
Nhiều tình tiết cho thấy công an Hải Phòng (đứng đầu là Đỗ Hữu Ca, viên tướng khét tiếng từng dẫn quân tới bắn phá, cướp của và bắt bớ gia đình Đoàn Văn Vươn đầu năm 2013 tại Tiên Lãng) đã áp đặt tội cho Nguyễn Văn Chưởng ngay từ khi cuộc điều tra khởi sự. Đó là bắt giam em trai của Chưởng chính khi anh này đem nộp đơn của mẹ kêu oan cho con, sau đó tặng anh 2 năm tù vì “che giấu tội phạm”! Đó là tra tấn bị cáo Chưởng và nhiều chứng nhân hết sức dã man (xem thư Chưởng gởi gia đình ngày 07-04-2009) để hủy bằng cớ anh ngoại phạm. Đó là trong hồ sơ vụ án, giấy tờ giám định thương tích của Chưởng, lời khai của nhiều nhân chứng vắng bóng; chữ ký của em trai Chưởng bị giả mạo; lời khai của bị cáo Vũ Toàn Trung rất mâu thuẫn; yêu cầu của Chưởng xin được khôi phục các cuộc điện thoại của mình từ nhà tối ngày 14 và sáng ngày 15-07-2007 cũng bị lờ hẳn. Ngoài ra, cơ quan điều tra còn gây khó khăn và chậm trễ trong việc cấp giấy chứng nhận người bào chữa (hơn 3 tháng so với qui định là 3 ngày) khiến nhiều cuộc thẩm vấn và nhiều biên bản không có luật sư tham dự (hay nếu có thì công an chẳng giới thiệu là luật sư). Đến ngày xét xử, tòa án không triệu tập nhân chứng nào cũng chẳng cho các bị cáo đối chất nhau. Chưởng kêu bị tra tấn thì Hội đồng xét xử bác bỏ vì cho rằng không có trong biên bản.
Nhận thấy vụ án bất công, gia đình thuê các luật sư bào chữa thì được họ trả lời rằng VN không có luật pháp mà chỉ có luật rừng của đám cầm quyền nên không thể cãi nổi. Gửi hàng ngàn đơn thư, thậm chí huyết thư đến Chủ tịch nước cũng vô vọng (x. RFA 3-12-2014). Hiện cả gia đình không làm đơn xin ân xá mà chỉ một mực kêu vô tội. Quá đỗi oan ức, bà mẹ còn cho biết sẽ nổ bom nếu Chưởng bị đem hành hình!
Thứ hai là vụ 2 nữ nhân viên bưu điện bị hãm hiếp, giết chết đoạn cướp của ngày 14-01-2008 ở bưu cục Cầu Voi, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An mà chẳng một ai chứng kiến. Khoảng 3 tháng sau, cơ quan công an điều tra bắt sinh viên Hồ Duy Hải, rồi cả hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên án tử cho anh về các tội “giết người”, “cướp tài sản”.
Tuy trong các bản khai, HDH có nhận tội, nhưng trước hai tòa và khi gặp thân nhân, anh đều cho biết đó là do đã bị tra tấn dã man quá thể. Trong phiên sơ thẩm ngày 28-11-2008, luật sư bào chữa Nguyễn Văn Đạtđã đưa ra đến 41 điểm sai phạm trong quá trình tố tụng và điều tra xét hỏi, như không vật chứng (dấu vân tay tại phạm trường chẳng phải của bị cáo, hung khí giết chết 2 nạn nhân là đồ đi mua ở chợ về sau…), cũng không nhân chứng xác nhận bị cáo có mặt tại phạm trường. Trong đơn đề nghị giám đốc thẩm (11-01-2012), luật sư Trần Hồng Phong cũng chỉ ra vô số điểm bậy bạ của hồ sơ (đặc biệt lời khai của nhiều nhân chứng đã bị sửa chữa không có chữ ký xác nhận của họ) để rồi nhận định: việc xét xử phiến diện, làm sai lệch hồ sơ, bất chấp kết quả giám định khoa học, bỏ qua tình tiết ngoại phạm của bị cáo, không phù hợp với thực tế khách quan vụ án, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng… Ngoài ra, nhiều tờ báo còn cho thấy hung thủ có thể là một kẻ khác và đã được cơ quan điều tra lấy lời khai ngay khi vụ việc mới phát hiện. Thế nhưng các tình tiết ấy đã không nằm trong hồ sơ. Đó là chưa kể có mật lệnh cấm báo chí viết về vụ HDH !?!
Sau khi có bản án, bị cáo và gia đình không viết đơn xin ân xá mà chỉ liên tục kêu oan vô tội. Sáu năm qua, họ đã gửi đơn khắp nơi đề nghị giám đốc thẩm, nhưng chỉ được trả lời “đã đúng người đúng tội” hay “hết thẩm quyền xử lý vụ án”. Bà mẹ còn tìm đến Quốc hội, nhà riêng của các lãnh đạo cao cấp để kêu cứu nhưng vô vọng hoàn toàn.
Người ta tự hỏi tại sao nền tư pháp VN giết người dễ như thế và các cơ quan tư pháp đồng lòng với nhau dễ như vậy? Đó là vì tại VN chỉ có tam quyền phân công chứ không phân lập, tư pháp hoàn toàn nằm dưới sự chi phối của CS, có nhiệm vụ bảo đảm quyền lực của đảng chứ không bảo toàn công lý và bảo vệ nhân quyền, nên nhiều vụ án oan khốc đã xảy ra, xổ toẹt luật pháp, thách thức công luận, với những bức cung nhục hình, cáo trạng dối chứng cứ giả, âm mưu cá nhân và ý đồ tập thể... Ở hai vụ án trên, các nạn nhân bị kết tội chủ yếu chỉ bằng "lời khai" đẻ ra từ đấm đá roi đòn, không cần vật chứng, lý chứng, nhân chứng thuyết phục. Điều này dễ hiểu khi mà cơ quan điều tra luôn được quyền hành động bí mật, loại bỏ vai trò luật sư trong tiến trình thẩm vấn.
Việc công an nhất quyết cho bị cáo là thủ phạm dẫu hai bên chẳng có tư thù, điều ấy có thể lý giải bằng hai cách. Một là bị áp lực đạt chỉ tiêu phá án để bảo vệ thành tích của đơn vị, công an đã bắt đại một người nào đó để kết tội hay kết tội đại một người nào đó đã bắt. NVC và HDH không may trở nên vật tế thần. Hai là công an biết rõ thủ phạm, nhưng tên này lại có quyền hoặc có tiền và đã biết dùng lợi thế đó để khuynh đảo công lý. Đề nghị kết án tử nạn nhân nếu thành công thì vừa cứu kẻ được che chở vừa tránh hậu họa bị lỗi gây án sai (như vụ "tù oan Nguyễn Thanh Chấn"). Rồi khi hồ sơ điều tra chuyển lên viện kiểm sát, viện này hoặc miễn tố bị cáo vì không đủ chứng cớ, hoặc giúp công an bảo vệ thành tích phá án bằng cách khởi tố họ. Nên nhớ kiểm sát và công an là hai cơ quan cùng thuộc hệ thống tư pháp, dưới quyền chỉ đạo của cùng một đảng, nghĩa là có quan hệ "người nhà". Nên kiểm sát giúp công an bảo vệ thành tích là điều dễ hiểu. Khi hồ sơ được viện kiểm sát chuyển sang tòa án để xét xử, quan hệ "người nhà" giữa cả ba lại được vận dụng. Tòa án cũng hoặc xét không đủ yếu tố buộc tội nên yêu cầu công an điều tra lại, hoặc kết án theo hồ sơ gởi tới. Thực tế, kết quả tái điều tra thường không thay đổi, nên tòa án hay dựa trên hồ sơ công an để luận tội. Rồi cũng do sợ hậu quả bị khuyết điểm xử sai, mất thành tích công tác, tòa án sẽ đồng lõa với công an và kiểm sát kết án tử hình cho xong chuyện, chưa kể còn hưởng mối lợi từ thủ phạm thật đang có quyền hoặc có tiền.
Đấy là sự khốn nạn của tư pháp VN và cũng là sự khốn nạn cho dân tộc VN bao lâu còn có đảng Cộng sản độc tài toàn trị. Chế độ này (khắp thế giới) từng xây dựng ngai vàng trên cả trăm triệu bộ xương, nên sẽ tiếp tục thản nhiên chà đạp sinh mạng con người để tồn tại.
Xã luận bán nguyệt san Tự do Ngôn luận số 209 (15-12-2014)
Ban Biên Tập
